- Grażyna
Tytułowa bohaterka powieści poetyckiej Adama Mickiewicza jest żoną nowogródzkiego księcia Litawora, litewską władczynią, która pod nieobecność męża przywdziewa jego zbroję i staje do walki przeciw Krzyżakom. To kobieta rycerz. Dumna i odważna córa swojego narodu. Wzór patriotyzmu i wierności ideałom, które ważniejsze są dla niej niż życie. Kobieta silna i uparta. To pierwsza i najważniejsza w naszej literaturze bohaterka, która udaje mężczyznę.
Uwaga! Grażyny powinny wiedzieć, że to Mickiewiczowi zawdzięczają swoje imię. Wymyślił je sam wieszcz, a znaczy ono: piękna.
- Tajemnicza pasterka z Dziadów
Zdawałoby się, że to postać epizodyczna. Jest jednak bardzo ważna. To bohaterka nieco abstrakcyjna. Ten sam typ tworzy adresatka takich wierszy jak Do M… Mickiewicza. Romantyczna, nieosiągalna kochanka, czuła, wrażliwa, heroina wierszy, obiekt westchnień, uczestniczka spotkań przy księżycu – sprzedana przez rodzinę bogatemu konkurentowi. Po tym strasznym fakcie kochanek szaleje, próbuje się zabić, przeistacza się w bojownika o wolność ojczyzny. Postać tego typu funkcjonuje jako muza poetów i potężny motor działań bohatera romantycznego. Gwarantuje też obecność wielkiej, romantycznej miłości. Miłości, która, gdyby była szczęśliwa, odmieniłaby oblicze naszej literatury…
- Maryla
Romantyczna kochanka. Nieosiągalna, idealna, piękna, „siostra duszy” – ma te same upodobania, zwłaszcza w poezji, takie samo pojmowanie piękna. Nigdy nie będzie żoną swojego ukochanego, lecz jakiegoś grubego hrabiego lub innego bogacza. Powstaje pytanie: dlaczego godzi się na takie handlowe potraktowanie swojej osoby? W przeciwieństwie do swojego rycerza – nie jest osobą zbuntowaną.
- Telimena
Jedna z barwniejszych postaci Pana Tadeusza. Bardzo świat soplicowski ożywia. Modnisia, elegantka, intrygantka, owszem, ale przy tym wszystkim inteligentna dama z klasą, bywała w świecie. W pewnym sensie jest spadkobierczynią żony modnej z oświeceniowej satyry Krasickiego czy Podstoliny z Zemsty Fredry. Tamtym jednak brakło rozumu i przebiegłości, przedstawiono je jako puste lalki ze snobistycznymi ambicjami. Telimena zaś, choć wspomina Petersburg, choć kręci nosem na proste upodobania Zosi, a sama stroi się w krynoliny i koronki – jest pełna uroku, kobiecości. Jest kokietką, owszem, i to skuteczną. Tadeusz, Hrabia, Rejent nie są obojętni na jej wdzięki. Pozuje trochę na romantyczkę, ale pozostaje realistką. W końcu chodzi jej o to, aby zdobyć męża i zapewnić sobie pozycję majątkową. Można mieć jej wiele do zarzucenia, lecz trudno zaprzeczyć, że to postać ciekawa. Mickiewicz przedstawia ją z humorem i sympatią.
- Balladyna
Nasza polska lady Makbet. Albo większa jeszcze zbrodniarka, bo sama pragnie przejąć władzę. Znów postać bardzo konkretna, intensywna, nadająca ton całemu utworowi. Uosabia żądzę władzy i zwycięstwa. W drodze do celu nie waha się przed niczym, popełnia zbrodnię za zbrodnią. To jej imię, a nie dobrej i skrzywdzonej Aliny, Słowacki umieścił w tytule dramatu. Jeszcze raz potwierdza się fakt, że to negatywne postacie decydują o nastroju i dynamice utworu.
- Maria, żona Hrabiego Henryka
Także interesująca postać, choć nie jest ani nieosiągalną kochanką, ani zabójczynią. Kocha i jest kochana. Do czasu jednak. Zdradzona – postanawia zostać poetką i w dodatku klątwą poezji obciążyć syna Orcia. To jedyna bohaterka romantycznej literatury, która jest poetką, szaloną jak Konrad. Popada w obłęd i zostaje umieszczona w domu wariatów. Pamiętajmy jednak, że romantycy wielbili szaleństwo i wierzyli w prawdę słów obłąkanych. Obłąkana Maria oddaje się namiętności tworzenia: stwarza apokaliptyczne wizje, wyobrażając sobie, że dzięki temu staje się godna męża. I to my, zwykli, nudni, normalni, postrzegamy ten stan jako chorobę psychiczną. Kto wie, czy to nie Maria jest najciekawszą kobiecą postacią romantyzmu.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c335-wiedza-w-tabelach/oswiecenie-tabela-3
https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c163-romantzym/test-z-romantyzmu-4
Ukaż wpływ twórczości romantyków na postawy bohaterów innych epok.