Tag "Zygmunt Krasiński"
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Adam Mickiewicz, wybór wierszy Adam Mickiewicz, Dziady, cz. III Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz Juliusz Słowacki, wybór wierszy Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia Cyprian Kamil Norwid, wybór wierszy Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe romantyzmu – podstawy Podstawowa wiedza o gatunkach literackich i stylistyce epoki Orientacja w kulturze epoki Znajomość wskazanych lektur Najważniejsze pojęcia: romantyzm, ludowość, orientalizm, mistycyzm, frenezja romantyczna, winkelriedyzm, bohater romantyczny, indywidualizm romantyczny, historyzm, prometeizm, mesjanizm narodowy, profetyzm, ballada, sonet,
Jaka była romantyczna miłość? Twórcy tej epoki interpretowali ją w szczególny sposób, wzorując się na takich utworach, jak Nowa Heloiza Rousseau czy Cierpienia młodego Wertera Goethego. Miłość była uczuciem nagłym i silnym, często od pierwszego wejrzenia. Dawała niezwykłe szczęście, ale też cierpienia ponad siły, prowadziła do obłędu czy samobójstwa… W tej epoce nie łączy się miłości z małżeństwem, które jest interpretowane jako „grób miłości”. To uczucie nie ma szans na
Poetom romantycznym przyszło żyć w okresie niezwykle ważnych wydarzeń politycznych i przemian społecznych. Nie wszyscy pamiętali nadzieje związane z Napoleonem (na przykład Słowacki urodził się w 1809 r.), ale ich wspólnymi doświadczeniami były powstanie listopadowe i Wiosna Ludów. Interesujące wydarzenia nie są jednak jedynym powodem, by dobrze poznać biografie romantycznych twórców. Znajomość losów poety okazuje się ważna, przydatna w trakcie lektury jego dzieł. Nie ma chyba pisarza, który w swojej twórczości nie odwoływałby się do własnych przeżyć i doświadczeń.
W dziejach literatury romantycznej zapisał się jako filozof historii. Jego refleksja historiograficzna próbująca rozpoznać mechanizmy procesów społecznych i rolę człowieka w świecie historycznym należy do najbardziej znaczących rozważań o romantycznej filozofii dziejów. Pozycję poety w świecie literackim ugruntowała Nie-Boska komedia – dramat metafizyczny i polityczny uznany za arcydzieło literatury polskiej. To głównie dzięki niemu uzyskał Krasiński miano „trzeciego wieszcza”. Wśród współczesnych nie cieszył się sympatią. Zarzucano mu konserwatyzm, tendencyjność w ocenie własnej warstwy społecznej,
1. Którego historycznego wydarzenia dotyczy treść Kordiana? a) koronacji cara Mikołaja I b) powstania listopadowego c) powstania kościuszkowskiego d) III rozbioru Polski 1. Odpowiedź: a) Komentarz: To dość podchwytliwe pytanie, ponieważ Kordian został napisany przez Juliusza Słowackiego jako próba oceny powstania listopadowego i diagnoza jego klęski. Ale nie tego faktu dotyczy bezpośrednio treść utworu i nie o to wydarzenie w powyższym pytaniu chodzi, ale o koronację cara Mikołaja I na
Na początku dramatu Krasiński umieścił poetycki komentarz do Części I. Są to rozważania (nie wiadomo, czy autora, czy narratora, czy może podmiotu lirycznego) dotyczące rozdźwięku pomiędzy poezją a życiem. Poezja jest ideałem, jej wyraz w sztuce jest od niej oddalony „przepaścią słowa”. Poeta cierpi, ponieważ ma poczucie, że nie może wiernie przekazać w poezji tego, co pragnie wyrazić. Część I Pewny swojej miłości Mąż przysięga wierność żonie „dobrej i skromnej”. Ale nie sprawdza się on
Nie-Boską komedię można wykorzystać do następujących tematów. Najciekawsze: Duchy i zjawy, na przykład: Rola wizji, snu i proroctwa w literaturze. Jest z czym zestawiać lekturę przy takim temacie. Pięknie współgra z Hamletem i Makbetem Szekspira, z Dziadami Mickiewicza i z Weselem Wyspiańskiego. Zwróć uwagę na funkcję postaci nierealnych – nie musi być taka sama w każdym z dzieł. Może pełnić funkcje symbolu, upostaciowania sił lub marzeń – taką rolę znajdziesz w Makbecie
Adam Mickiewicz Pierwszy wieszcz polskiego romantyzmu, dziś symbolizujący epokę, posągowy, podręcznikowy – przechodził różne przemiany ideowe i ma wcale barwną biografię. Jak w każdym życiu rozczarowania i rozpacz splatały się tu z sukcesami, a ponieważ był to talent pierwszej wody, zyskała nasza narodowa literatura. Kiedy studiował w Wilnie, nie był jeszcze takim absolutnym romantykiem. Wielbił Woltera, był filomatą, więc wielbicielem wiedzy (bardzo to przypomina oświecenie, czyż nie?), pisał w duchu klasycznym. Dopiero wyjazd do Kowna, cios samotności,
Tego się naucz! Po przeczytaniu tego dzieła (lub fragmentów w przypadku poziomu podstawowego), powinieneś zastanowić się, czy umiesz: skomentować, jak została ukazana rewolucja w tym dramacie; ukazać poglądy Krasińskiego na temat roli arystokracji w życiu społecznym i duchowym narodu; scharakteryzować krótko historiozofię; pokazać, jak została ukazana rola poezji i poety; porównać ten sposób patrzenia na poezję z innymi dziełami romantyków; zinterpretować scenę finałową; ukazać racje arystokratów i rewolucjonistów; scharakteryzować oba obozy. Ważne! W dramacie możemy wyróżnić dwie
Zygmunt Krasiński, poeta, dramaturg, powieściopisarz, filozof, zapewne, najwybitniejszy polski epistolograf, był w XIX wieku zaliczany do trójcy wieszczów narodowych jako twórca równy Mickiewiczowi, a wybitniejszy od Słowackiego. Dziś ważny przede wszystkim jako autor dwóch dramatów: Nie-Boskiej komedii i Irydiona, poematu Przedświt oraz arcydzieła romantycznej epistolografii – setek listów adresowanych do różnych osób. Również jego życie może być czytane jako swoisty tekst kultury. Genialne dziecko – poważną działalność pisarską rozpoczął bardzo wcześnie, już w wieku
Hrabia Henryk to postać tragiczna. Jego tragizm wynika ze sprzeczności między uprawianiem poezji a rolą męża i ojca. Poza tym ideały romantycznej poezji (mara Dziewicy – ideał romantycznej kochanki, “stary orzeł wypchany w piekle”- symbol sławy, “spróchniały obraz Edenu, dzieło Belzebuba” – symbol natury) okazują się szatańskimi mamidłami, a obowiązki męża i ojca są nudne, męczące, tchną filisterstwem. Hrabia Henryk symbolizuje także tragizm ginącej klasy – arystokracji. Zresztą – chce
Obraz rewolucji w Nie-Boskiej komedii. Zinterpretuj scenę finałową. LEONARD Po tylu nocach bezsennych powinien byś odpocząć, Mistrzu – znać strudzenie ná rysach twoich. PANKRACY Nie czas mi jeszcze zasnąć, dziecię, bo dopiero połowa pracy dojdzie końca swojego z ich ostatnim westchnieniem. – Patrz na te obszary – na te ogromy, które stoją w poprzek między mną a myślą moją – trza zaludnić te puszcze – przedrążyć te skały – połączyć te jeziora –
Poglądy historiozoficzne w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. Najpierw wyjaśnij pojęcie historiozofii (oznacza filozofię dziejów), potem – jako kontekst – wymień utwory, w których polscy wieszczowie romantyczni wyrazili swoje poglądy na prawa rządzące losami świata (Adam Mickiewicz – w III części Dziadów, Juliusz Słowacki – w Kordianie). Zaznacz, że każdy z nich poszukiwał przyczyn wydarzeń historycznych w świecie nadprzyrodzonym – te siły pojawiają się we wszystkich wymienionych utworach. Omawiając Nie-Boską komedię
Hrabia Henryk Hrabia Henryk, występujący w dramacie Zygmunta Krasińskiego również jako Mąż, jest nietypowym i bardzo interesującym przykładem bohatera romantycznego. Od innych postaci romantycznych wiele go różni. Jego portret jest wszechstronny, postać to wieloznaczna, ale niepozbawiona silnego charakteru, mimo naznaczenia tragizmem. Znaczenie postaci To ważny bohater romantyczny, skupiający w sobie i cechy typowe dla epoki, i mniej dla niej charakterystyczne. Nie jest, jak inni wielcy bohaterowie romantyczni, naznaczony wielką ideą. Po metamorfozie, jaką przeszedł, Henryk
Trójgłos w sprawie rewolucji w Nie-Boskiej komedii – Pankracy, Hrabia Henryk, sam Krasiński. Rewolucji w Nie-Boskiej komedii Wstęp I „Nie-Boska komedia” jest między innymi próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest zjawisko walki klas. Do czego ono prowadzi? Jakie mogą być jego skutki? Oczywiście, budując obraz abstrakcyjnej rewolucji i ukazując jej przebieg, Krasiński patrzy na to zjawisko i na walczące strony przez pryzmat swojego pochodzenia. Budując obraz rewolucji, autor opierał się na przewrocie Cromwella
Jak interpretujesz ostatnią scenę Nie-Boskiej komedii, w której umierającemu Pankracemu ukazuje się Chrystus? Wstęp I W końcowej partii dramatu zgromadzony na dziedzińcu tłum prosi Pankracego o darowanie życia. Niestety, wszystkich arystokratów skazuje on na śmierć. Sam szuka Hrabiego Henryka, ale dowiaduje się o jego samobójstwie i oddaje przeciwnikowi hołd, jako jedynemu, który honorowo walczył do końca. Zaraz potem Pankracy ma wizję: ukazuje mu się wielka postać wsparta na krzyżu, z koroną cierniową na głowie.
Czego dotyczy spór między Hrabią Henrykiem a Pankracym, wielkimi antagonistami w Nie-Boskiej komedii? Wstęp I Do głównego pojedynku między przedstawicielami zwalczających się ugrupowań dochodzi w końcowej scenie III części dramatu. Ta polemika ma dramatyczny przebieg – jeszcze więcej dowiadujemy się o bohaterach, o ich psychice, jeszcze lepiej rozumiemy ich racje. Ten pojedynek ma więc doniosłe znaczenie. Ponadto ta polemika jest jednym z najdojrzalszych zapisów wewnętrznych sprzeczności szarpiących duszę Krasińskiego. Wstęp II „Do widzenia w okopach
TEST Romantyzm z Europie rozpoczyna się: w latach 70. XVIII wieku na początku XVIII wieku w latach 20. XIX wieku 1. Odpowiedź a) Komentarz Romantyzm w Europie rozpoczyna się w latach 70. XVIII wieku. Wtedy to ukazują się Pieśni Osjana Jamesa Macphersona w Anglii, a w Niemczech Goethe publikuje w 1774 Cierpienia młodego Wertera, sztandarowe dzieło literatury preromantycznej. W Polsce romantyzm rozpoczyna się nieco później, bo w latach 20. XIX
Sprawa narodowa w twórczości polskich romantyków. Oto król tematów z literatury romantyzmu. Należy się go spodziewać zawsze i wszędzie na klasówce z romantyzmu i jako wypracowanie domowe. To temat bardzo rozległy; należy wziąć pod uwagę kilka zagadnień: ocenę narodu polskiego, stosunek do powstania listopadowego i koncepcje historiozoficzne. Zacytuj Szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie. (…) Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników „podstępy” (…) (Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod) Walka o wolność gdy raz się
Na tle epoki: Kiedy w 1845 roku Zygmunt Krasiński opublikował pod pseudonimem Spirydion Prawdzicki cykl trzech poematów pt. Psalmy przyszłości był już autorem dramatu Nie-Boska komedia i poematu Przedświt. Wydaje się, że na tle tych dwóch utworów najlepiej jest przyjrzeć się Psalmowi miłości. Nie-Boska komedia to dramat historiozoficzny, wizja straszliwej, niszczącej wszystko rewolucji. Jest ona konsekwencją utraty przez dotychczas dominującą arystokracje zdolności przywódczych i siły ducha. Klasa ta utraciła ideały i nie
