Nie-Boską komedię można wykorzystać do następujących tematów.
Najciekawsze:
- Duchy i zjawy, na przykład: Rola wizji, snu i proroctwa w literaturze.
Jest z czym zestawiać lekturę przy takim temacie. Pięknie współgra z Hamletem i Makbetem Szekspira, z Dziadami Mickiewicza i z Weselem Wyspiańskiego. Zwróć uwagę na funkcję postaci nierealnych – nie musi być taka sama w każdym z dzieł. Może pełnić funkcje symbolu, upostaciowania sił lub marzeń – taką rolę znajdziesz w Makbecie w Weselu i właśnie w Nie-Boskiej komedii. Ale zjawy mogą też dyktować kodeks moralny lub żądać sprawiedliwości, (Dziady, Hamlet.) Mottem prezentacji można uczynić słynne słowa Szekspira: „Widzę? Gdzie? Przed oczyma duszy mojej”…
- Postacie żon w literaturze
To ciekawszy temat niż rodzina i relacje rodzinne. Właściwie rodzina jest w Nie-Boskiej komedii wartością utraconą, tymczasem zagadnienie małżeństwa, żony, przysięgi jest tu jednym z kluczowych problemów. Maria jest postacią bardzo interesującą. Jako żona uosabia nudną codzienność, schematyzm, prozę życia. Gdy popada w obłęd i czuje, że jest poetką – przedstawia apokaliptyczne wizje. Jest to jedyna romantyczna żona tak wyraźnie przedstawiona w utworze. Przeciwstawiona dziewicy, która okazuje się ułuda – to ona jest symbolem prawdziwej wartości – miłości małżeńskiej. Ciekawie byłoby zestawić ją z panią Bovary – która sama nie mogła znieść zwykłości swojego prowincjonalnego życia. Jeszcze ciekawsze może być zestawienie z żoną niedoszłą – odrzuconą dla idei, czyli Joasią Podborską z Ludzi bezdomnych Żeromskiego. Wśród żon – zbrodniarek króluje niezapomniana lady Makbet.
- Ojciec – Motyw ojca w literaturze.
Wpływ ojca na Zygmunta Krasińskiego był tak duży, że sam wątek biograficzny autora Nie-Boskiej komedii może uatrakcyjnić taką prezentację. Ale i ojców literackich można znaleźć sporą drużynę. Ojciec bolejący – Jan Kochanowski. Ojciec – duch – ojciec Hamleta. Ojciec próbujący ratować dziecko – z ballady Goethego Król olch. Ojciec w przebraniu – Jacek Soplica dla Tadeusza. Ojciec źle potraktowany przez dzieci – ojciec Goriot Balzaka. Archetyp ojca – ojciec ze Sklepów cynamonowych Schulza. Ojciec groteskowy – Stomil z Tanga… Można uatrakcyjnić prezentację wypisem cytatów – wypowiedzi literackich ojców.
- Dzieci – Motyw dziecka w literaturze.
Tu bohaterem głównym będzie Orcio – bohater dość oryginalny jak na epokę romantyzmu, bo wiele dzieci w jej literaturze nie występowało. Józio i Rózia – dość epizodyczne postacie w II części Dziadów… Za to epoka następna – pozytywizm przyniesie całą galerię postaci dziecięcych – bo dziecko i jego niedola to główne tematy literatury pozytywizmu. Antek, Janko Muzykant, Anielka, dzieci z Naszej szkapy… Są też dzieci – podróżnicy dzielnie zmagający się z losem, czyli Staś i Nel z książki Sienkiewicza W pustyni i w puszczy. Jeśli zaś mowa byłaby tylko o dziecku utalentowanym – na przykład poecie – to obok Orcia należy wymienić oczywiście Urszulkę Kochanowska bohaterkę Trenów.
- Rewolucja – jej literackie obrazy i próby zdefiniowania
Rewolucja – niebo czy piekło na ziemi? Przedstaw poglądy wybranych pisarzy zawarte w literaturze oraz własne stanowisko.
Zaprezentuj różne wizje rewolucji w literaturze polskiej i obcej.
Rewolucja społeczna nie jest wcale takim częstym tematem w literaturze, a już w literaturze polskiej pojawia się całkiem rzadko. Najważniejszym dziełem XIX wieku jest właśnie Nie-Boska komedia. Swoje opinie o rewolucji w duchu filozofii genezyjskiej Juliusz Słowacki zawarł w znanym wierszu Uspokojenie. Wiek XX – po przeżyciu rewolucji październikowej przyniósł jeszcze inne literackie obrazy – ważne są takie utwory, jak: Szewcy Witkacego, Przedwiośnie Żeromskiego i Tango Sławomira Mrożka. Prezentację można uatrakcyjnić odwołaniem do filmu – na przykład obrazem Danton.
- Apokalipsa, katastroficzne wizje w literaturze
Katastroficzne wizje i obrazy świata w literaturze i filmie.
To szeroki temat, można znaleźć literackie ujęcia od Biblii (Apokalipsa św. Jana) po współczesną poezję (wiersze Herberta i Miłosza). Wizja Marii, która widzi spadające gwiazdy i świat w którym Bóg umarł, należy do tym ciekawszych, że wizjonerką jest kobieta – a to zdarza się rzadko. Ciekawe byłoby zestawienie z Hymnami Kasprowicza i apokalipsą spełnioną z poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Wspaniałym uatrakcyjnieniem pracy może być malarstwo – powstało wiele płócien Sądu Ostatecznego – można zaprezentować na przykład reprodukcję tryptyku Boscha.
Inne tematy:
- Poezja romantyczna – dyskusja o niej i poecie, samobójcy w literaturze, zagadnienie honoru – tu staje Hrabia Henryk obok rycerza Rolanda, obok Konrada Wallenroda, obok postaci z książek Josepha Conrada. Oczywiście, Nie-Boska komedia nadaje się też do tematów bardziej teoretycznych, jak
- modyfikacje dramatu romantycznego,
- utwory niesceniczne,
- konstrukcja i odmiany bohatera romantycznego.
Zobacz:
O czym traktuje Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego?
Nie-Boska komedia – jak rozumiesz tytuł dramatu Zygmunta Krasińskiego?
Trójgłos w sprawie rewolucji w Nie-Boskiej komedii – Pankracy, Hrabia Henryk, sam Krasiński.
Poglądy historiozoficzne w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego
Nie-Boska komedia – jak rozumiesz tytuł dramatu Zygmunta Krasińskiego?
Jaką wizję rewolucji przedstawia Zygmunt Krasiński w Nie-Boskiej komedii?