Poglądy historiozoficzne w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego.
Najpierw wyjaśnij pojęcie historiozofii (oznacza filozofię dziejów), potem – jako kontekst – wymień utwory, w których polscy wieszczowie romantyczni wyrazili swoje poglądy na prawa rządzące losami świata (Adam Mickiewicz – w III części Dziadów, Juliusz Słowacki – w Kordianie).
Zaznacz, że każdy z nich poszukiwał przyczyn wydarzeń historycznych w świecie nadprzyrodzonym – te siły pojawiają się we wszystkich wymienionych utworach.
Omawiając Nie-Boską komedię przywołaj rozmowę Męża z Filozofem, który twierdzi, że nowe formy mogą narodzić się dopiero na gruzach form starych. Wprowadź pojęcie heglowskiej triady (teza – antyteza – synteza), zasygnalizuj błędy obozu arystokracji (bojaźliwość, wahanie, marazm) i obozu rewolucyjnego (nieumiejętność twórczego działania), a potem wnioskiem, że poeta przyznaje obydwu grupom jedynie racje cząstkowe uzasadnij konieczność wprowadzenia Boga jako siły nadrzędnej. Zjawia się on pod koniec dramatu niczym potwierdzenie poglądu autora, że ludzie nie potrafią mądrze sprawować kontroli nad światem i realizują własne krwawe plany (hrabia Henryk reprezentuje „stare zbrodnie świata”, Pankracy – nowe).
Podkreśl, że Krasiński nie traktował historii jako areny ludzkich działań, lecz wyroków boskich. Przesłaniem dramatu jest myśl, że Bóg ma wobec stworzonego przez siebie świata własne plany, a człowiek jest tylko ślepym narzędziem w jego rękach.
Zobacz:
Wyjaśnij znaczenie tytułu dramatu Krasińskiego: Nie-Boska komedia
Jak Zygmunt Krasiński ukazał rewolucję? Przedstaw jego poglądy na podstawie Nie-Boskiej komedii.