To modlitwa, jasne więc że treść jej będą stanowić prośby skierowane do… właśnie – bardzo ważna jest kolejność i ilość osób pojawiających się w tekście.

Pierwsza zwrotka

to rozbudowana apostrofa do Maryi – Matki Boga – Rodzicielki, a jednocześnie Dziewicy. Wierni proszą Maryję, aby wstawiła się za nimi u swego Syna, zjednała Go im.

Druga strofa

to zwrot do Jezusa za przyczyną (pośrednictwem) Jana Chrzciciela. Przez wzgląd na życie proroka i zasługi liczą wierni na wysłuchanie próśb. Pośrednikiem między Chrystusem a ludźmi staje się święty. Dlaczego właśnie ten? Ponieważ to właśnie święty Jan Chrzciciel, który przygotowywał drogę Panu i ochrzcił Jezusa, uważany był przez chrześcijan za najwyższego po Maryi świętego w hierarchii niebiańskiej. Sam Chrystus powiedział: Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela (Mt 11,11).

 

O co proszą modlący się za pośrednictwem Jana Chrzciciela?

O zbożny pobyt, po żywocie rajski przebyt – czyli szczęśliwe, dostatnie i pobożne życie na ziemi, po śmierci zaś trafienie do raju. Nie bez przyczyny rozróżnia autor pieśni życie na ziemi jako „pobyt” – czasowe, przejściowe trwanie i w raju „przebyt” – przebywanie na wieczność. W tym miejscu ujawnia się filozofia typowa dla średniowiecza, ówczesna hierarchia wartości – człowiek pragnie na ziemi pobożnego życia, ale nade wszystko zbawienia po śmierci (choć niektórzy interpretują słowo zbożny jako dostatni – co wskazywałoby na fakt, że życie ziemskie nie zostało całkowicie zlekceważone…).

Uwaga! To jest ważne!
Treść Bogurodzicy nawiązuje do ikonograficznego motywu deesis (z greckiego prośba, modlitwa). Był to bardzo popularny w sztukach plastycznych średniowiecza motyw. Powstały w Bizancjum (VI-VII wiek), w X wieku rozpowszechnił się na zachodzie Europy i tą drogą prawdopodobnie przywędrował do Polski. Przedstawiał Chrystusa-Sędziego, najczęściej siedzącego na tronie, królującego (Chrystus Pantokrator) oraz Matkę Bożą i Jana Chrzciciela, którzy błagają Go o łaski dla ludzi. Idea pośrednictwa była w średniowieczu bardzo popularna. Ludzie żyjący w społeczeństwie feudalnym bali się zwracać bezpośrednio do Boga, którego traktowali jak władcę najwyższego. Maryja i Jan Chrzciciel byli ludźmi, wydawali im się bliżsi, dlatego łatwiej było im do nich kierować swoje prośby. Bogurodzica jest takim literackim deesis, jeśli wyobrazimy sobie scenę, którą zarysowuje autor ujrzymy Chrystusa w centrum i proszących go o łaskę Matkę Boską i Jana Chrzciciela.

Zobacz:

Bogurodzica

 

Porównaj dwie kreacje Maryi ze średniowiecznych liryków (Bogurodzica i Lament świętokrzyski)

Bogurodzica – jako dokument dziejów języka polskiego

Bogurodzica

 

Bogurodzica w kontekście poezji średniowiecznej