1. Skąd się wzięła nazwa „Kolumbowie”? Co wyróżnia pokolenie Kolumbów spośród innych pokoleń?
Nazwa Kolumbowie pochodzi od tytułu powieści Romana Bratnego pt. Kolumbowie. Rocznik 20. Ta powieść została wydana w 1957 r. Opowiada o tragicznych losach młodych konspiratorów (jeden z nich był nazywany Kolumbem). Pokolenie Kolumbów, cała generacja twórców, to ludzie urodzeni ok. 1920 r. – tacy, których młodość, ten czas, kiedy wybieraliby studia i zastanawiali się, co chcą robić w życiu, przypada na tragiczne lata II wojny światowej. Wielu przedstawicieli tego pokolenia, niekiedy bardzo zdolnych poetów (Baczyński, Gajcy), nie doczekało końca wojny. To pokolenie nazwano „Kolumbowie”, bo ci ludzie wędrowali do trudnego i niewiadomego celu z odwagą i determinacją Kolumba odkrywcy.
2. Co to znaczy apokalipsa spełniona? Jaki związek ma to pojęcie z poezją Kolumbów?
Przedstawiciele pokolenia Kolumbów często byli nazywani poetami apokalipsy spełnionej. II wojna przyniosła tyle zniszczeń, że porównywano ją do końca świata – końca świata nie tylko materialnego, ale także świata duchowych wartości.
3. Wymień trzech poetów z pokolenia Kolumbów.
Przedstawiciele pokolenia Kolumbów to np. Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy (ci poeci nie przeżyli wojny) oraz Jan Twardowski i Tadeusz Różewicz -= (Jan Twardowski umarł niedawno, jako sędziwy człowiek. Różewicz jest dziś uznanym poetą – bardzo interesuje się nowymi odkryciami techniki i cywilizacji, lubi internet).
4. W jakim wierszu – podaj jego tytuł – nadawca wypowiedzi lirycznej, którego możemy utożsamiać z Baczyńskim, wypowiada się w imieniu swojego pokolenia?
Krzysztof Kamil Baczyński w wierszu Pokolenie II (Wiatr drzewa spienia) wypowiada się w imieniu swojego pokolenia – w 1. os. liczby mnogiej (np. „w jamach żyjemy strachem zaryci”). Ten wiersz uważany jest za manifest pokolenia poety, wyraz świadomości i stanu ducha młodych ludzi – wrażliwych idealistów i patriotów skazanych na ciągłe obcowanie ze śmiercią i zmuszonych zabijać. Człowiek, żyjący w ciągłym poczuciu wartości, upodabnia się do zaszczutego zwierzęcia, musi żyć ze świadomością śmierci – czyli liczyć się z tym, że może umrzeć w każdej chwili i nie będzie to piękna ani godna śmierć. Wobec okrutnej historii człowiek jest słaby i bezbronny.
5. Do jakiego poety przyrównywany był Krzysztof Kamil Baczyński?
Krzysztof Kamil Baczyński często przyrównywany jest do Juliusza Słowackiego – był tak samo utalentowany, sięgał po podobny, dramatyczny, ale i wytworny, a przy tym emocjonalny sposób obrazowania. Gdyby dane mu było żyć dłużej, najprawdopodobniej stałby się tak wielkim poetą jak wieszcz.
6. Z jakich utworów Baczyńskiego pochodzą poniższe cytaty?
1.
Nas nauczono. Nie ma litości. (…)
Nas nauczono. Nie ma sumienia. (…)
Nas nauczono. Nie ma miłości. (…)
2.
Arkebuzy dymiące jeszcze widzę,
jakby to wczoraj u głowic lont spłonął
i kanonier jeszcze rękę trzymał,
gdzie dziś wyrasta liść zielony.
(…)
Płacz, matko, kochanko, przebacz,
bo nie anioł, nie anioł prowadzi.
3.
Stojąc przed lustrem ciszy
Barbara z rękami u włosów
nalewa w szklane ciało
srebrne kropelki głosu.
I wtedy jak dzban – światłem
Zapełnia się i szkląca
Przejmuje w siebie gwiazdy
I biały pył miesiąca.
Odp. Te cytaty pochodzą z wierszy (kolejno): Pokolenie II, Historia i Biała magia.
Zobacz:
W jaki sposób Krzysztof Kamil Baczyński zawarł w poezji dramat pokolenia Kolumbów?