Spróbuj rozpoznać treść pojęcia tragizm, analizując sytuację Antygony. Jak można określić tę sytuację? Jakie możliwości działania (wyjścia z owej sytuacji) ma główna bohaterka? Co stoi na przeszkodzie jej poczynaniom? Jaki jest finał zapoczątkowanego przez główną bohaterkę rozwoju zdarzeń?
Antygona znalazła się w sytuacji bez wyjścia. Jako kochająca siostra czuje się zobowiązana pochować brata. Tego wymaga od niej również tradycja i religia – według wierzeń religijnych starożytnych Greków dusza Polinejkesa nie zazna spokoju, jeśli jego ciało nie zostanie pogrzebane. Ale jednocześnie Antygona powinna być posłuszna władcy – Kreonowi, który pod karą śmierci zabronił chować Polinejkesa, bo uznał go za zdrajcę. Antygona musi zatem podjąć decyzję, co jest dla niej ważniejsze. Musi dokonać wyboru między dwoma sprzecznymi racjami. Wybór nie jest prosty, ponieważ są one równie ważne. Bez względu na to, którą drogę postępowania wybierze, i tak przegra. Jeżeli podporządkuje się władcy, uczyni coś, co jest sprzeczne z jej sumieniem i uczuciami oraz z prawem boskim. Jeżeli sprzeciwi się Kreonowi, przeciwstawi się władcy i czeka ją śmierć. Co ma wybrać, skoro każdy jej wybór doprowadzi do katastrofy? Sytuacja Antygony jest tragiczna i ona o tym wie. Antygona decyduje się pochować brata, to jest dla niej ważniejsze niż rozkazy Kreona i dobro państwa. Musi jednak ponieść konsekwencje swego czynu – umiera zamknięta przez Kreona w grobowcu.
Podsumujmy:
Tragizm – to sytuacja, kiedy bohater musi wybrać między dwoma sprzecznymi, ale równie ważnymi dla niego racjami. W żaden sposób nie da się ich pogodzić, a wybór którejkolwiek zakończy się katastrofą. Bohater wie o tym, ale jakąś decyzję musi podjąć.
Tragedia – to gatunek dramatu przedstawiający dzieje bohaterów, którzy są w sytuacji tragicznej.
Zobacz: