„Transakcja wojny chocimskiej” jako poemat zagrzewający do walki za ojczyznę.
Wstęp
Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. I wtedy właśnie Wacław Potocki napisał Transakcję wojny chocimskiej w obawie, że rodacy zatracają ducha rycerskiego i nie kochają już ani ojczyzny, ani Boga tak mocno jak ich przodkowie.
Rozwinięcie
Potocki jako treść swego poematu wybrał jeden z bardziej doniosłych momentów w historii Polski – wojnę chocimską 1621 roku, kiedy wojska polskie pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza, wspierane przez Kozaków, przez cztery tygodnie z męstwem, odwagą i wytrwałością odpierały szturmy kilkakrotnie większej armii Turków pod wodzą Osmana.
W chwili zawierania pokoju Polakom pozostała tylko jedna beczka prochu. Potocki skoncentrował się na opisach zachowań rycerskich, wysławiał postawę dzielnego dowódcy – Chodkiewicza, który potrafił tak przemawiać do swych żołnierzy, że ci byli gotowi oddać za ojczyznę życie. Przy okazji Potocki rozlicza się ze społeczeństwem polskim, wyrzuca swą gorycz na obecny stan ojczyzny i wyraża gorącą nadzieję, że Polacy opamiętają się i znów przywrócą Polsce dawną świetność. Przypominając cnotę i męstwo dawnych rycerzy, chciał uświadomić Polakom, że dopóki nie staną w obronie kraju i chrześcijaństwa, dopóty szczęście i Bóg nie będą im sprzyjać.
Zakończenie
W tym sensie Transakcja wojny chocimskiej jest utworem patriotycznym, wzywającym do męstwa, walki o Polskę i za wiarę chrześcijańską. Potocki sugeruje, że Bóg wybrał Polskę pośród wszystkich narodów i przeznaczył ją na przedmurze chrześcijaństwa.
Zobacz:
Omów temat i okoliczności powstania Transakcji wojny chocimskiej