Jak rozumiesz przesłanie wiersza Leopolda Staffa pt. Odys?
Leopold Staff
Odys
Niech cię nie niepokoją
Cierpienia twe i błędy.
Wszędy są drogi proste,
Lecz i manowce są wszędy.
O to chodzi jedynie,
By naprzód wciąż iść śmiało,
Bo zawsze się dochodzi
Gdzie indziej, niż się chciało.
Zostanie kamień z napisem:
Tu leży taki a taki.
Każdy z nas jest Odysem,
Co wraca do swej Itaki.
Odyseusz, wśród Rzymian zwany Ulissesem, jest w naszej świadomości i kulturze uosobieniem sprytu, pomysłowości i wędrowca, poszukującego drogi do domu. Itaka stała się symbolem miejsca powrotu, rodzinnego domu i szczęścia, którego wciąż szukamy, a które nie wszyscy znajdują. Odys znalazł, ale tułał się lat dziesięć – nieprzyjazne wiatry co rusz w złą stronę spychały jego okręty.
Staff przywołał historię Odyseusza, by w sposób prosty, ale naprawdę trafny pokazać, że los Odysa jest właściwie losem każdego z nas – bez względu na epokę, w której żyjemy, bez względu na to nawet, czy w ogóle widzieliśmy na własne oczy morze i okręt pod żaglami.
O to chodzi jedynie,
By naprzód wciąż iść śmiało.
Nie pierwszy Staff głosi pochwałę aktywności, ciągłych poszukiwań i dążenia do prawdy. Słusznie przypomni się Faust Goethego: tylko dzięki temu, że „wiecznie dążąc się trudził”, uniknął piekła. Nie jest ważny cel wędrówki – nieważne, czy do niego dotrzemy. Być może, manowce zwiodą człowieka w zupełnie inne rejony, niż chciał, i osiągnie zupełnie inny cel, niż się spodziewał. Tak zresztą dzieje się najczęściej. Trasa Odyseusza dla antycznego bohatera była wielką żeglugą – dla nas oznacza życie. Zerknij na ostatnią zwrotkę. Kamień nagrobny dowodzi egzystencjalnego wymiaru wiersza. Manowce, proste drogi, błąkanie się po dżungli i zaskakujące wyjścia – to wszystko życie ludzkie. A Itaka? Port nieznany, do którego wszyscy dotrzemy. W ten sposób śmierć otrzymała w literaturze jeszcze jedno imię.
Zobacz: