Na podanym przykładzie omów sposób przedstawiania przyrody przez Adama Mickiewicza.
Już ostatnie perły gwiazd zamierzchły i na dnie
Niebios zgasły, i niebo środkiem czoła bladnie,
Prawą skronią złożone na wezgłowiu cieni,
Jeszcze smagławe, lewą coraz się rumieni;
A dalej okrąg, jakby powieka szeroka,
Rozsuwa się i w środku widać białek oka,
Widać tęczę, źrenicę – już płomień wytrysnął,
Po okrągłych niebiosach wygięty przebłysnął
I w białej chmurce jako złoty grot zawisnął.
Na ten strzał, na dnia hasło, pęk ogniów wylata,
Tysiąc rac krzyżuje się po okręgu świata,
A oko słońca weszło. – Jeszcze nieco senne,
Przymruża się, drżąc wstrząsa swe rzęsy promienne,
Siedmią barw błyszczy razem: szafirowe razem,
Razem krwawi się w rubin i żółknie topazem,
Aż, rozślniło się jako kryształ przezroczyste
Potem jak brylant światłe, na koniec ogniste,
Jak księżyc wielkie, jako gwiazda migające:
Tak po nieźmiernym niebie szło samotne słońce.
Nieważne, jaki będziesz miał przykład – może to być Mickiewiczowski opis lasu, wschodu lub zachodu słońca. Jednak w każdym przypadku musisz zwrócić uwagę na określanie kolorystyki i kształtów za pomocą środków stylistycznych:
- epitetów: biała chmurka, złoty grot, rzęsy promienne, kryształ przezroczysty
- przenośni: perły gwiazd, oko słońca
- porównań: okrąg, jakby powieka szeroka; w białej chmurce jako złoty grot zawisnął, rozślniło się jako kryształ przezroczyste
- ożywień i uosobień: niebo środkiem czoła bladnie, /Prawą skronią złożone na wezgłowiu cieni, coraz się rumieni, w środku widać białek oka, szło samotne słońce
Zaznacz, jak plastycznie Mickiewicz opisuje wschód słońca – te kilka wersów mogłoby służyć jako dokładne wskazówki dla malarza.
- Koniecznie powiedz więc o plastyczności tych opisów!
- W jaki sposób Mickiewicz osiągnął tę plastyczność?
- Skojarz: pomogły mu w tym wspomniane już środki stylistyczne.
- Zwróć też uwagę na wielkie nagromadzenie kolorów, które subtelnie oddają kolorystykę nieba. Wschodzące słońce zostaje porównane do kolorowych kamieni szlachetnych – rubinu, szafiru, topazu, brylantu. W ten sposób dużo łatwiej wyobrazić sobie poranną grę kolorów na niebie.
Zobacz:
W jaki sposób Mickiewicz ukazuje pejzaż ojczyzny w Panu Tadeuszu?