Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym.
Fragment 20
Gabriel Garcia Marquez, Sto lat samotności
Wiele lat później, stojąc naprzeciw plutonu egzekucyjnego, pułkownik Aureliano Buendia miał przypomnieć sobie to dalekie popołudnie, kiedy ojciec zabrał go ze sobą do obozu Cyganów, żeby mu pokazać lód. Macondo było wówczas niewielką osadą – dwadzieścia chat z trzciny oblepionej gliną, zbudowanych na brzegu rzeki, której przezroczyste wody bystro toczyły się po gładkich, białych kamieniach koryta, wielkich jak jaja przedhistorycznych ptaków. Świat był jeszcze tak młody, że wiele rzeczy nie miało nazwy i mówiąc o nich, trzeba było wskazywać palcem. Co roku w marcu rodzina Cyganów rozbijała namiot niedaleko wioski i pośród zgiełku piszczałek i bębnów prezentowała mieszkańcom nowe wynalazki. Najpierw przywieźli magnes.(…)
Pytania:
- Co możesz powiedzieć o narratorze tej powieści?
- Jakie płaszczyzny czasowe rysują się w tym fragmencie prozy?
- Co wiesz o realizmie magicznym?
- W jaki sposób realizm magiczny przejawia się w tym tekście?
- Jakie są cechy opisu w tym fragmencie?
Odpowiedzi:
1. Narrator ma cechy narratora wszechwiedzącego, mówi o zdarzeniach i ludziach w trzeciej osobie, nie ujawnia się bezpośrednio. Tworzy opis świata, ale jest to świat, który on doskonale zna. Wie, co było kiedyś, wie, co myślą bohaterowie. Potrafi więc z psychiki pojedynczego człowieka przeniknąć do świata wspomnień, obrazów i opowiadać niejako z zewnątrz, co się działo.
2. Mamy tu do czynienia z trzema płaszczyznami czasowymi: pierwsza to czas, kiedy pułkownik Aureliano Buendia, stojąc przed plutonem, przypominał sobie młodość. Druga to czas, w którym wspomnienia miały miejsce – gdy Cyganie przywieźli do wioski magnes. Trzecia płaszczyzna to czas narracji – z punktu widzenia narratora opisującego te wszystkie zdarzenia, jest to czas różny od płaszczyzn czasowych postaci przedstawionych.
3. Realizm magiczny to prąd w prozie, głównie Ameryki Łacińskiej 2 połowy XX wieku, będący próbą udzielenia odpowiedzi na pytanie o tożsamość historyczną i kulturową kontynentu. Nurt ten związany jest z południowoamerykańską historią, tradycją kulturową i folklorem. Realizm magiczny wywodzi się z teorii tzw. amerykańskiej rzeczywistości cudownej Alejo Carpentiera, wykorzystującej mity i wierzenia indiańskie do przedstawiania świata rzeczywistego. W realizmie magicznym pozornie realistyczną opowieść zakłócają pozornie niespójne i dziwaczne wydarzenia i zjawiska. Realistyczna historia łączy się z elementami fantastyki, wierzeń ludowych i magii.
4. Choć fragment ten jest bardzo krótki i nie daje w pełni wyobrażenia o tym, czym jest realizm magiczny, jego przykładem mogą być treści zawarte w zdaniu: “Świat był jeszcze tak młody, że wiele rzeczy nie miało nazwy i mówiąc o nich, trzeba było wskazywać palcem”. Wprowadza to do pozornie realistycznej narracji elementy świata baśniowego, cudownego.
5. Ten fragment prezentuje kilka rodzajów opisu. Pierwszy jest opisem pewnej sytuacji, w której mamy człowieka postawionego przed plutonem egzekucyjnym. Drugi opis dotyczy jego wspomnień, kiedy to przed wielu laty ojciec zabrał go ze sobą do obozu Cyganów. Trzeci fragment opisuje osadę Macondo i okalającą ją rzekę.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/matura/szkola-pisania-poziom-rozszerzony/fragment-21-szkola-pisania