BRANŻA FILMOWA Zawody związane z teatrem i filmem

• To od jego wizji i talentu zależy czy powstanie oskarowa produkcja czy brazylijski gniot.
• To od niego zależy o czym będzie opowiadał film, jaki będzie jego nastrój i czy film odniesie sukces.
• Musi czuwać nad tym aby scenografia, rekwizyty, charakteryzacja tworzyły spójną całość, a sposoby ujęć kamery tworzyły odpowiedni klimat filmu.
• On dobiera sobie zespół. Decyduje kto zagra w filmie, komu zostaną powierzone najważniejsze stanowiska artystyczne w filmie: scenografa, operatora, kompozytora, montażysty itp.
• To on kieruje pracą aktorów oraz całej ekipy realizatorskiej w trakcie zdjęć.
  Od niego są zależne wszystkie ważne decyzje dotyczące kręcenia scen, miejsca i czasu ujęć, charakteryzacji, realizacji dźwięku i obrazu.
• Następnie nadzoruje montaż oraz udźwiękowienie filmu aż do efektu finalnego, który można pokazać w kinie.

• Aby praca szła sprawnie, często powołuje się funkcję II reżysera, który przejmuje część obowiązków organizacyjnych.

• Osobą odpowiadającą za to co dzieje się na drugim planie (w tle) odpowiedzialny jest asystent reżysera. On kieruje statystami, który i kiedy ma np. przejść przez ulicę, kiedy ma przejechać rowerzysta albo samochód.

• Scenarzysta pisząc scenariusz musi pamiętając o ograniczeniach czasowych, możliwościach technicznych i budżetowych filmu (czyli ile można na niego wydać pieniędzy)
• Efekt jego pracy – scenariusz – musi zawierać dialogi oraz didaskalia czyli tekst opisujący wszystko co ma mieć miejsce na ekranie, a nie jest wypowiedziane przez aktorów.

Powinien mieć bujną wyobraźnię, ale też szeroką wiedzę ogólną. To, o czym pisze w scenariuszu, powinien dobrze znać, zwłaszcza kiedy dotyczy to filmu historycznego.
Ktoś, kto marzy o pisaniu scenariuszy filmowych, powinien dużo czytać, oglądać wybitne filmy, zwracając uwagę na rozwój dramaturgii, kulminacyjne momenty akcji i dialogi. Najlepiej pomyśleć o studiach humanistycznych, a następnie 2-letnim studium dla scenarzystów.

• Kolejna osoba pracuje nad uszczegółowieniem scenariusza czyli scenopisem – dokładnym technicznym rozplanowanie scen, włącznie z rozmieszczeniem aktorów, rekwizytów, ustawieniem kamer, światła itp. na planie filmowym. Scenopis często przyjmuje postać rysunków przypominających komiks.

• Obok scenarzysty istnieje też funkcja autora dialogów. Osoba taka koncentruje się wyłącznie na kwestiach mówionych aktorów.
• Jest odpowiedzialna m.in. za doszlifowanie żargonu środowiskowego bohaterów filmu.

• Należy również do twórczych zawodów i wymaga talentu, o ile mamy ambicję wybić się ponad przeciętność. Warto jednak zdać sobie sprawę, że o ile teatr nie toleruje amatorów, to w filmie mają oni pełną szansę na zrobienie kariery. W tym przypadku również należy mieć „coś”, co dawniej nazywano iskrą bożą i co jej posiadacza wyróżnia spośród całej reszty ludzi o podobnych dążeniach.

• Zajmuje się tworzeniem układów tanecznych i ruchowych dla tancerzy solistów i zespołów tancerzy w balecie, na estradzie, w telewizji, filmie.
• Może projektować także układy dla sportowców niektórych dyscyplin (głównie gimnastyka artystyczna, jazda figurowa na lodzie).
• Jego praca polega na tworzenie ogólnej koncepcji układu tanecznego, utworu lub specjalnie skomponowanej muzyki. Określa nie tylko zarys ale poszczególne ruchy, ewolucje, kroki, obroty, skoki, gesty tancerzy – dzięki temu wszystkiemu pokazuje akcję dramatyczną, nastrój, przesłanie dzieła.

• Przy realizacji filmów muzycznych często zatrudniani są tancerze.
• Współpracują z choreografem przy tworzeniu koncepcji układu tanecznego. Pracujesz indywidualnie lub wraz z zespołem nad przedstawieniami tanecznymi, operowymi, spektaklami teatralnymi, występami teatralnymi czy estradowymi, a także w filmie. Niezależnie od tańca może się zdarzyć konieczność wykonania pewnych zadań aktorskich czy pantomimicznych (np. w operze).

• Kierownik produkcji to chyba najmniej artystyczny z zawodów związanych z realizacją filmową czy teatralną. Jest to osoba nadzorująca produkcję filmu, a także kontrolująca wydatki.
• Jest odpowiedzialny za efekt końcowy projektu (filmu, przedstawienia, widowiska). Dba o projekt budżetu, zamawia sprzęt, rekwizyty, uzgadnia terminy, dysponujesz środkami finansowymi, słowem – tworzysz reżyserowi optymalne warunki realizacji filmu czy przedstawienia.
• Zajmuje się promocją, organizacją kampanii reklamowych, współpracą z koproducentami, umowami handlowymi z dostawcami sprzętu i zaopatrzenia do produkcji filmu.
• Od jego talentu i umiejętności zależy, czy proces powstawania filmu będzie przebiegać sprawnie.

• Podejmuje inicjatywę produkcji filmu, pozyskuje środki na jego realizację oraz organizuje i nadzoruje proces produkcji.
• Zatrudnia reżysera i innych głównych współpracowników, nadzoruje wybór obsady aktorskiej oraz formowanie ekipy produkcyjnej filmu.
• Ustala wynagrodzenie i podpisuje umowy z realizatorami filmu i zleceniobiorcami, nabywa prawa autorskie od autorów, twórców, kompozytorów.
• Kupuje (lub wynajmuje) sprzęt i niezbędne materiały do produkcji filmu, a także podejmuje działania związane z promocją i dystrybucją filmu.
• Jest właścicielem praw autorskich do dzieła, a także głównym beneficjentem zysków, jeśli film odniesie sukces komercyjny.

• Główne zadanie operatora kamery to realizacja (tzw. kręcenie) zdjęć według ustalonych wytycznych na planie filmowym.
• Należy do tzw. pionu operatorskiego, czyli zespołu pracowników realizujących zdjęcia (inni to: asystenci operatora, wózkarze, oświetlacze).
• Często podczas kręcenia jednej sceny pracuje dwóch, a nawet trzech operatorów. Najbardziej prestiżową funkcję operatorską pełni operator obrazu, który pojawia się przy bardziej złożonych formach nagraniowych, nadzorując pracę operatorów kamer.

W tym zawodzie najważniejsze są uzdolnienia fotograficzne i stosowny warsztat. Operator musi mieć wyobraźnię przestrzenną, znajomość konwencji filmowych, historii filmu oraz wiedzę techniczną na temat sprzętu, którym się posługuje.

• Jest swoistym łącznikiem, który przekazuje pomysły reżysera pozostałym członkom grupy. W zespole tym pracują operatorzy kamer, wózkarze (pracownicy techniczni odpowiedzialni za ruch „wózka”, na którym znajduje się operator wraz z kamerą), oświetlacze lub oświetleniowcy (odpowiadają za właściwe ustawienie świateł na planie).
• Przekłada na język filmu, czyli obraz, wizje reżysera, grę aktorów, pracę scenografa, kostiumologa i wizażysty oraz magię światła. Bez wybitnego operatora (czasem operatora i jego współpracowników – asystentów) nie może powstać wybitny film.
• Operator obrazu jest odpowiedzialny za jakość artystyczną i techniczną dzieła. To on jest osobą, która tworzy harmonogram zdjęciowy na planie, współpracuje przy opracowywaniu scenopisu.
• Z reżyserem i scenografem ustala kompozycję kadru, rodzaje stosowanych planów, kąty ujęć kamery i sposób oświetlenia.

• Dźwiękowcy posługują się mikrofonami zawieszonymi nad głowami aktorów na długich wysięgnikach (niewidoczne w kadrze).
• Dźwiękowiec dba o to, żeby dialogi wypowiadane przez aktorów były nagrane wyraźnie i nie zlewały się np. z gwarem ulicy.
• Do jego głównych zadań należy obsługa, poprawne rozstawienie i podłączenie sprzętów, takich jak mikrofony, głośnik. Gdy to zrobi musi sprawdzić, czy wszystkie urządzenia są sprawne i w sposób odpowiedni odbierają i emitują dźwięk.

Operator dźwięku oprócz dobrego słuchu musi być sprawny fizycznie ponieważ jego praca polega głównie na ustawieniu sprzętu, co wiąże się często z wchodzeniem na drabiny i rusztowania. Ta praca ma charakter zespołowy, dlatego operator dźwięku musi być osobą komunikatywną, nastawioną na współpracę. Ważna jest też podzielność uwagi, cierpliwość oraz sumienność.

• Operator światła – współpracuje ze scenografem, kostiumologiem i wizażystą w tworzeniu nastroju każdej sceny.
• Jest czarodziejem, który upiększa lub oszpeca, straszy lub rozczula. To wielka sztuka i oczywiście zawód wymagający i wyobraźni, i znakomitego opanowania rzemiosła.
• Przyjrzyj się efektom jego pracy w filmach (tzw. efekty specjalne), a w przyrodzie między innymi grę świateł na liściach, chmury o zachodzie słońca, cień świecy na ścianie…
  

• Nagrany dźwięk podlega procesowi montażu w specjalistycznych studiach, które zajmują się m.in. synchronizacją dźwięku z obrazem (np. żeby ruch ust aktora zgadzał się z dźwiękiem słyszanym).
• Zdarza się, że warunki na planie nie pozwalają nagrać dialogów „na żywo” w trakcie kręcenia zdjęć, albo są one złej jakości wówczas trzeba nagrać dialogi na nowo w studiu a następnie zmontować razem z obrazem.
  Tym właśnie zajmuje się montażysta dźwięku.

• Opracowuje projekt oprawy plastycznej, określa, jakie dekoracje i rekwizyty mają być użyte w realizacji danej sceny.
• Jest konsultantem reżysera, doradza mu wybór miejsca akcji: wnętrz i plenerów.
• Do jego obowiązków należy szczegółowe przestudiowanie scenariusza w celu wykonywania szkiców oprawy dekoracyjnej oraz ewentualna współpraca z reżyserem przy tworzeniu scenopisu.
• Często dekoracje wykonuje osobiście lub nadzoruje ich wykonanie przez współpracowników lub zleceniobiorców.

• Charakteryzator (wizażysta). Pracuje bezpośrednio z aktorami. Za pomocą kosmetyków, peruk i różnego rodzaju materiałów tworzy wizerunek bohaterów filmu, a przede wszystkim ich twarze – dostosowując je do wymogów scenariusza i wyobraźni reżysera. To on potrafi przekształcić aktora w dowolną postać – może dodać mu lat, oszpecić twarz blizną lub całą sylwetkę dodając jej garb, zmienić kolor włosów, skóry, oczu itp.
  Zawód wizażysty wymaga ogromnej cierpliwości, skrupulatności, wyobraźni, wyczucia koloru i wiedzy ze współczesnej chemii kosmetycznej.
• Czasem do pracy zespoły dołącza fryzjer, który zwykle pracuje pod dyktando wizażysty.

• Rekwizytor – czyli opiekun wszystkich przedmiotów potrzebnych na planie filmowym. odpowiada za prawidłowy dobór rekwizytów, np. broni z epoki.
• Kostiumolog dba od odpowiedni wygląd strojów.
• dekorator wnętrz odpowiada za rozmieszczenie np. mebli lub rekwizytów we wnętrzach.
• Kierownik budowy dekoracji kieruje zespołem tworzących dekoracje,
  np. atrapy budynków czy dekoracje imitujące grotę albo wnętrze zamku
  – tworzone w warunkach studyjnych.

• Często tworzy ją znając tylko ich opis w scenariuszu.
• Muzyka w filmie jest bardzo ważna: może służyć ilustracji poszczególnych scen, może też służyć podkreśleniu dynamiki konkretnych ujęć.
• Jest ściśle zespolona z obrazem.

Obecnie ogromną rolę w filmach odgrywają efekty specjalne. I tu jest miejsce do popisu dla miłośników szybkich komputerów. Wiele scen filmów SF, i nie tylko, generowanych jest komputerowo. I to być może zajęcie dla Ciebie.