Systemy nauczania, obowiązujące w poszczególnych krajach często znacząco się od siebie różnią. Wynika to z wielu czynników, takich jak odmienna kultura czy różnorodne zarządzenia państwowe. Wśród wielu systemów edukacji, na pierwszy plan wysuwa się m.in. fiński system nauczania. W poniższym artykule opowiemy zatem o tym, czym charakteryzuje się obowiązujący w Finlandii model edukacji oraz czym różni się on od polskiego systemu nauczania. Przedstawimy także największe zalety fińskiego systemu edukacji.
Czym charakteryzuje się fiński system nauczania?
Obowiązujący w Finlandii model edukacji jest powszechnie uważany za jeden z najlepszych. Co wpływa na taką, a nie inną opinię? Przede wszystkim, warto zwrócić uwagę na to, że w fińskich szkołach nie istnieje rywalizacja. Zrezygnowano tam z tworzenia rankingów najlepszych szkół, dzięki czemu dzieci nie odczuwają presji, związanej z koniecznością bycia najlepszymi. Tamtejsze placówki współpracują ze sobą nawzajem i wspólnie dążą do osiągania przez uczniów jak najlepszych wyników w nauce.
Co więcej, fińscy nauczyciele posiadają dużą autonomię. Mogą oni samodzielnie wybierać program nauczania, metody edukacji oraz podręczniki, z jakich korzystać będą ich uczniowie. Takie rozwiązanie pozwala na przyjęcie spersonalizowanego podejścia, dostosowanego do indywidualnych potrzeb podopiecznych. Ponadto, nauczyciele w Finlandii nie podlegają regularnym kontrolom – wycofano stamtąd instytucje, takie jak kuratorium oświaty czy inspektorat szkolny.
Mówiąc o fińskim systemie edukacji, warto zaznaczyć także, że jest on całkowicie bezpłatny. Rodzice nie muszą płacić za zajęcia, książki, przybory szkolne, posiłki ani transport do szkoły (jeśli uczeń mieszka w odległości większej niż 2 kilometry). Co więcej, szkoły prywatne stanowią jedynie 1-2% wszystkich szkół, a czesne za nie płaci państwo. Warto dodać, że w Finlandii zakazane są płatne korepetycje – dzieci, potrzebujące dodatkowej pomocy w nauce, mogą skorzystać z niej nieodpłatnie w szkole.
Czym różnią się fiński i polski system nauczania?
Dostrzec można wiele różnic pomiędzy fińskim i polskim systemem edukacji. Przede wszystkim, odmienny jest sposób oceniania uczniów. W Finlandii dzieci otrzymują oceny, wyrażone liczbowo, dopiero od V klasy szkoły podstawowej. W Polsce dzieci oceniane są w ten sposób od klasy IV. Co więcej, odmienne są same sytuacje, w których oceniani są uczniowie. W Finlandii ocenie podlegają przede wszystkim aktywności, takie jak czynne uczestnictwo w zajęciach, wykonanie projektu czy praca zespołowa. W Polsce ocenie podlegają m.in. sprawdziany, kartkówki, karty pracy, prace domowe czy odpowiedzi ustne.
Różny jest także czas trwania roku szkolnego. W Polsce zaczyna się on wraz z początkiem września i trwa do końca czerwca. W Finlandii dzieci rozpoczynają natomiast naukę w połowie sierpnia, a kończą ją na koniec maja lub na początku czerwca. W fińskich szkołach dzieci spędzają rocznie ok. 706 godzin, a w polskich – 746.
Warto wspomnieć także o różnicach, nasuwających się po analizie poprzedniego akapitu. Otóż w odróżnieniu od Finlandii, w Polsce popularne są rankingi szkół, a w niektórych placówkach, nawet rankingi najlepszych klas czy najlepszych uczniów. Nasi nauczyciele mają zwykle swobodę w doborze podręczników, jednak muszą realizować ustalony odgórnie program nauczania. Jeśli chodzi o odpłatność zajęć – uczęszczanie do publicznych szkół jest darmowe, podobnie jak większość podręczników do szkoły podstawowej, jednak rodzice muszą płacić za przybory szkolne czy posiłki dziecka.
Zalety fińskiego systemu nauczania
Główną zaletą fińskiego systemu nauczania jest zdecydowanie możliwość dostosowania programu i metod nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów i społeczności szkolnej. Dzięki temu, dziecko rozwija się we własnym tempie i może uczyć się na tematy, które najbardziej je interesują. Co więcej, warto zwrócić uwagę na wspomniany już brak rywalizacji pomiędzy uczniami i poszczególnymi placówkami. Choć stres, presja i chęć bycia najlepszym, czasem działają motywująco i mogą wpłynąć na lepsze wyniki, na dłuższą metę jest to rozwiązanie niezdrowe dla dziecka, które dopiero poznaje świat. Niezdrowa rywalizacja i ciągłe porównywanie się z innymi z czasem mogą doprowadzić bowiem do rozwoju problemów na tle psychicznym – lęków, frustracji czy utraty wiary we własne możliwości. Zamiast tego, warto zatem indywidualnie doceniać każdego ucznia i w ten sposób dawać mu motywację do dalszej nauki.
