Rywalizacja papiestwa z cesarstwem.
Papiestwo, zagrożone w niespokojnej Italii przez zwalczające się stronnictwa, zapłaciło wysoką cenę za militarne i polityczne wsparcie udzielane mu przez władców niemieckich z dynastii saskiej i ich następców (od 962 r. począwszy, Otton I): Stolica Piotrowa stała się praktycznie podległa kolejnym królom i rzymskim cesarzom w jednej osobie (koronacja Ottona I na cesarza przez papieża Jana XII i następne…). Niemieccy monarchowie nie tylko narzucili zwierzchnictwo Italii, ale i uzależnili od