Ten utwór znają wszyscy Polacy, choć w wersji nieco zmienionej niż jego pierwotna postać. Pieśń Legionów Polskich we Włoszech to inaczej Mazurek Dąbrowskiego, czyli polski hymn narodowy.
O genezie tego utworu bezwzględnie należy wiedzieć, że:
- Powstał latem roku 1797, w północnowłoskim miasteczku Reggio podczas formowania Legionów Polskich, w gorącej atmosferze rozbudzonych nadziei na odzyskanie niepodległości.
- Napisał go na melodię starego mazurka ludowego Józef Wybicki, przejęty widokiem wojsk polskich gotujących się do walki o wyzwolenie.
- 20 lipca 1797 r. odśpiewano tę pieśń publicznie po raz pierwszy. Było to na uroczystości na cześć Jana Henryka Dąbrowskiego – twórcy Legionów i przyjaciela Wybickiego.
- Drukiem ogłoszono go w Warszawie w roku 1806.
- 15 października 1926 r. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego podało obowiązujący (do dziś) tekst hymnu.
Najistotniejsze wartości utworu, popularność i szacunek, jaki zyskał, tkwią w nowym, pełnym nadziei rozumieniu uczuć patriotycznych i pojęcia narodowości. Zauważmy, że pieśń powstała już w dobie niewoli, na obczyźnie, ale że wyraża wielkie nadzieje, budzi optymizm, nawołuje do walki. Pamiętajmy, że była śpiewana w podniosłych historycznie chwilach, np. w bitwie pod Stoczkiem czy Grochowem. Pieśń ta mówi zbolałemu narodowi, że niepodległość odebrana przemocą przez wrogów to jeszcze nie koniec narodu. Podkreśla siłę wspólnego działania i uczuć:
Jeszcze Polska nie umarła
Kiedy my żyjemy
Pieśń ta wzywa do wspólnej walki, projektuje powrót do ojczyzny, nawołuje do zgody i połączenia się z narodem w ojczyźnie, który czeka na swoje wojsko. Odwołuje się także do wzorców naszej historii, przypominając postacie, takie jak: Czarniecki, Dąbrowski, Kościuszko. Wyraża zatem wszystko, co patrioci stuleci czują i czego pragną dla swojej ojczyzny. Nic zatem dziwnego, że właśnie ta pieśń stała się hymnem Polski i najpopularniejszym wierszem naszej literatury.
Zobacz: