Zanim zaczniesz opisywać

Przyjrzyj się uważnie!
Jakie jest Twoje pierwsze wrażenie?
Podoba Ci się ta rzecz? A może zadziwia, szokuje? Budzi wstręt?
Przecież zupełnie inne wrażenie wywiera na Tobie kupa śmieci, a inne piękny samochód lub wazon z kolorowymi kwiatami. Niechlujny zeszyt kolegi z sąsiedniej ławki wygląda zupełnie inaczej niż staranny pamiętnik prowadzony przez Twoją koleżankę, prawda? I w opisie chodzi właśnie o to, aby zauważyć te różnice.

Skoro już umiesz określić swój stosunek do przedmiotu, możesz brać się do dzieła.
Spójrz na nasze pytania pomocnicze, które na pewno okażą się przydatne przy opisywaniu przedmiotu.

  • Jaki to przedmiot?
  • Gdzie się znajduje?
  • Kto jest jego właścicielem?
  • Czy to miejsce jest typowe dla tego przedmiotu?
  • Co jest w najbliższym sąsiedztwie przedmiotu?
  • Czy przedmiot widać wyraźnie? A może coś go zasłania?
  • Jeśli tak, to napisz, co to jest.
  • Jaki jest kształt przedmiotu? Przypomina coś?
  • Jaka jest wielkość przedmiotu?
  • Czy jakaś część przedmiotu jest szczególnie ważna, zwraca uwagę?
  • Z czego został wykonany przedmiot?
  • Jaki jest kolor przedmiotu?
  • Do czego służy ten przedmiot?
  • Czy ma on jakieś szczególne cechy?

Jak to napisać?

  • Obejrzyj, poobserwuj to, co masz opisać. Zbierz jak najwięcej informacji o przedmiocie Twojego opisu (ustal, jak się nazywa, jakie ma cechy, przeznaczenie, kształt, kolor, zapach, wielkość).
  • Pamiętaj, że na pierwszym planie ma być opisywany przedmiot, nie opis Twoich odczuć związanych z tym przedmiotem, to, co na jego temat myślisz, co Ci się wydaje. Opis powinien być jak najbardziej obiektywny, rzetelny.
  • Pamiętaj o trzech zasadniczych częściach opisu:
    1. prezentacja przedmiotu (nazwa, przeznaczenie, usytuowanie);
    2. opis cech przedmiotu (wielkość, kolor, kształt itp.);
    3. ocena (krótka ocena przedmiotu, wyrażenie zdania na jego temat).

Przydatne sformułowania

  • Wielkość
    Duży, ogromny, gigantyczny, monstrualny, mały, niewielki, drobny, mikroskopijny, filigranowy, miniaturowy, długi, krótki.
  • Kształt
    Podłużny, owalny, okrągły, trójkątny, nieregularny, regularny, płaski, wypukły, pofałdowany, wybrzuszony, kanciasty, pękaty, prosty, kulisty, wąski, szeroki.
  • Kolor
    Wszystkie znane Ci kolory oraz określenia stopniujące barwę, np. żółtawy, pożółkły. A oprócz tego: ciemny, jasny, jaskrawy, ostry, stonowany, przygaszony, przyszarzały, pastelowy.
  • Budowa
    Składa się, wyraźnie widać poszczególne części, można wyodrębnić, w oczy rzuca się największa część, wyróżnia się.
  • Materiał, z którego przedmiot został wykonany
    Gładki, chropowaty, szorstki, miękki, twardy, skórzany, metalowy, drewniany, plastikowy, gliniany, o ostrych krawędziach.
  • Miejsce, położenie
    Nad, pod, obok, za, przed, w, na środku, z brzegu, z przodu, na końcu.

Co możesz opisać

  • Mebel
  • Przedmiot codziennego użytku (lustro, talerz, lampę)
  • Ozdobny wazon
  • Coś z biżuterii
  • Ubranie
  • Jakiś zabytkowy strój czy drobiazg, widziany np. w albumie czy w muzeum
  • Przedmiot nieistniejący, wymarzony, wyobrażony
  • Rekwizyt teatralny, filmowy

Krok po kroku – tworzysz opis przedmiotu

Odpowiedz na te pytania, a na pewno poradzisz sobie z opisem

  • Co to za przedmiot?
  • Z czego jest wykonany?
  • Jak wygląda?
  • Do czego służy – które jego cechy są praktyczne?
  • Co jest jego ozdobą?
  • Czy jest wykonany w jakimś konkretnym stylu?
  • Jak oceniasz ten przedmiot? Czy Ci się podoba? (praktyczny, piękny, kiczowaty, funkcjonalny)
  • Z czym Ci się ten przedmiot kojarzy?

Zgromadź określenia do opisu przedmiotów

  • wielki, mały poręczny
  • skromny, piękny, okazały
  • kolorowy, jednobarwny
  • drewniany, plastikowy, marmurowy, wykonany ze sklejki, z materiału
  • tani, drogi, wartościowy, zabytkowy
  • funkcjonalny, praktyczny, niepraktyczny
  • bogato zdobiony, piękny, okazały
  • nowoczesny, stylizowany

Przydatne przy opisie przedmiotu

  • Rzeczowniki
    Nazywają głównie rzeczy i osoby.
    Nazywają elementy opisywanego przedmiotu.
  • Przymiotniki
    Określają cechy opisywanego przedmiotu.

    • wizualne (określają wielkość, barwę, kształt)
    • słuchowe (opisują dźwięk – jego natężenie, barwę)
    • makowe (np. słodki, kwaśny, gorzki)
    • zapachowe (określające zapach, np. miły, przykry)
    • dotykowe (np. ciepły, zimny, chropowaty)
  • Przyimki
    Pomagają umiejscowić elementy opisywanego obiektu.
    Łączą elementy nazywane za pomocą rzeczowników, określają relacje pomiędzy nimi.
  • Porównania
    Określają cechy przez odniesienie do czegoś znanego.
    Czasami trudno nazwać, określić właściwości opisywanego przedmiotu; można wtedy posłużyć się porównaniem, odniesieniem do czegoś znanego, oczywistego (np. świetnie sobie wyobrazimy smak czegoś, co „jest ostre jak pieprz”).

 

Twoje zadanie

Opisz lustro, do którego zaglądasz co rano. Zgromadź słownictwo, które wykorzystasz w opisie:

rzeczowniki
drewno, szkło, lakier, rama, nóżki, antyk

przymiotniki
kryształowe, brązowe, błyszczące, proste, eleganckie, duże, stabilne, zabytkowe, stare, nowe, wycięte, owalne, magiczne

Co rano prawie potykam się o moje lustro. Stoi tuż przy wejściu do łazienki. Nie można go nie zauważyć ani w nie nie spojrzeć, gdyż jest bardzo duże. Takie duże jak ja.
To duże kryształowe lustro, u góry wycięte w falisty kształt, na dole owalne. Otoczone jest drewnianą ciemnobrązową ramą, którą tata własnoręcznie lakierował. Dzięki zawiasom z boku lustra można nim poruszać. Jednakże nie sposób go wywrócić, gdyż nóżki, do których lustro jest przymocowane, to pewne zabezpieczenie. Lustro, mimo że się rusza, jest stabilne. Lubię się w nim przeglądać, bo nawet kiedy jestem zaspana i rozczochrana, wydaje mi się, że moje odbicie wygląda szczególnie. To dlatego, że lustro jest eleganckie, dostojne, naprawdę magiczne.
Moje lustro podoba się każdemu, kto do nas zagląda. To antyk. Dziś nie spotyka się takich luster. Jest jednak bardzo zadbane, wygląda jak nowe. Mama ma bzika na punkcie czyszczenia go. Trudno znaleźć na nim odciski palców czy choćby najmniejszą rysę. Ono jest zawsze błyszczące. To prawdziwa ozdoba naszego domu.

 

Przykłady:

Opis wanny moich marzeń

Wanna moich marzeń jest ogromna i stylizowana na starą, ale tak nowiutka, że nie widać na niej ani jednej rysy, przebarwienia czy odprysku. Jest też idealnie szczelna, tak że o zalewaniu sąsiadów nie ma mowy.
Bardzo głęboka i tak długa, że może się w niej swobodnie wyciągnąć nawet najwyższy człowiek, daje poczucie bezpieczeństwa i pozwala się zrelaksować. Ma kolor jasnożółty jak piasek nadmorskiej plaży.
Kurki z wodą wyglądają jak małe ośmiornice lub mają inny naturalny, choć wyszukany kształt. Ale warunek: wygodnie się za nie chwyta. Sama bateria wykonana jest z nierdzewnego metalu.
Z zewnątrz w powierzchnie ścianek wtopione są małe prawdziwe, muszelki.
Napełniona wodą i płynem do kąpieli moja wymarzona wanna przypomina małe morze. Ma pękaty, opływowy kształt (żadnych ostrych rogów!) i stoi na podłodze na okrągłych, krótkich nóżkach. Cudownie by było, gdyby naprzeciwko niej wisiało wielkie czarno-białe zdjęcie morza.
W takiej wannie kąpiel byłaby czystą przyjemnością i przypominałaby wizytę nad Bałtykiem (ale cieplejszym!).
To stylowa, piękna wanna, łącząca nowoczesne wzornictwo z tradycją. A przy tym jest praktyczna, wygodna i funkcjonalna.

Opis podkoszulka

Mój ukochany podkoszulek uszyty jest z mięciutkiej bawełny, dotknięcie i włożenie go to przyjemność. Ma ciepły brązowy kolor, kojarzący się ze smakiem pysznej czekolady albo zapachem kawy.
To niby zwykły bawełniany podkoszulek z krótkim rękawem i klasycznym, okrągłym dekoltem, ale też niezwykła rzecz budząca ciepłe skojarzenia i mówiąca wiele o charakterze osoby, która go nosi.
Centralnie umieszczono na nim obrazek gromady białych owieczek, z czarną owieczką pośrodku. Wszystkie owce sprawiają wrażenie sympatycznych zwierzątek, mają milutkie mordki, kręcone włoski. Szczególną uwagę zwraca czarna owca. Mój symbol?
Uwielbiam ten podkoszulek, to wygodne ubranko, łatwe w praniu i prasowaniu i sporo mówiące o swoim właścicielu.

Zobacz:

Opis

Opis dzieła sztuki

Opis przeżyć wewnętrznych

Przepis na opis