Cyprian Kamil Norwid
- Urodził się w 1821 r. na Mazowszu w dostatnim, choć nie bogatym szlacheckim dworze we wsi Laskowo-Głuchy. Był uzdolniony artystycznie i nie ukończywszy Gimnazjum Guberialnego w Warszawie rozpoczął naukę w prywatnej szkole malarskiej.
- Zadebiutował jako poeta w 1840 r. na łamach prasy warszawskiej. Bywał w stołecznych salonach arystokratycznych i literackich.
- W 1843 roku dobrowolnie opuścił kraj. Podróżował po Europie, zwiedzał muzea, kościoły i pracownie artystów. Studiował we Włoszech rzeźbę i rytownictwo. Po otrzymaniu od narzeczonej listu o zerwaniu zaręczyn popadł w depresję. W Berlinie uczęszczał jako wolny słuchacz na uniwersytet. Cały czas tworzył – wiersze, prozę, rysunki i akwaforty. Piękna Maria Kalergis odrzuciła jego miłość. Był w coraz trudniejszej sytuacji finansowej, skończyły się pieniądze odziedziczone po matce, a działalność artystyczna nie przynosiła zysków. Mieszkał głównie w Paryżu, spotykał się z Adamem Mickiewiczem i Zygmuntem Krasińskim, przyjaźnił z Fryderykiem Szopenem. Podupadał na zdrowiu. Coraz ostrzej był atakowany przez krytykę.
- W 1853 r. wyjechał do Nowego Jorku, gdzie przez pewien czas pracował jako grafik w pracowniach Światowej Wystawy Nowojorskiej.
- W 1854 r. powrócił do Paryża chory i samotny, bez środków do życia. Pomimo ciężkich warunków starał się pisać i malować. Niewiele wydawał drukiem. Trudności bytowe, choroba (okresy głuchoty i ślepoty), brak zrozumienia i ostra krytyka przyczyniły się do częstych depresji artysty. Z latami pogarszały się jego zdrowie i sytuacja materialna.
- Umarł w maju 1883 roku w przytułku św. Kazimierza. Pochowano go na małym cmentarzyku w Ivry, a po pięciu latach zwłoki przeniesiono na cmentarz w Montmorency.
Cyprian Norwid debiutował około roku 1840 w okresie rozkwitu polskiego romantyzmu. „Trójca wieszczów” – Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Zygmunt Krasiński zaprezentowała odbiorcom swoje najwybitniejsze utwory.
- Starszy od Norwida o 23 lata Mickiewicz miał już za sobą poetyckie uniesienia, których ukoronowaniem była wydana w 1834 r. epopeja narodowa Pan Tadeusz. Jako twórca koncepcji narodowego mesjanizmu i autor Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego uważany był za duchowego przywódcę uchodźstwa polskiego.
- Juliusz Słowacki pracował nad własną formułą filozoficzną – filozofią genezyjską.
- Zygmunt Krasiński przedstawił już w Nie-Boskiej komedii wizję społecznej rewolucji.
Młodość Norwida przypadła na pozbawione nadziei czasy po powstaniu listopadowym. Poeta był dziedzicem romantycznych idei walki zbrojnej, ofiary i męczeństwa narodu. Nie przyjmował jednak dziedzictwa romantycznej tradycji bezkrytycznie, nie naśladował wieszczów, ale z nimi polemizował. Kwestionował podporządkowanie człowieka historii, dysponowanie losem jednostek w imię poświęcenia dla ojczyzny. Poszukiwał natomiast przyczyn tragicznej kondycji narodu w anachronicznym, bo związanym ze statusem majątkowym i klasowym, polskim sposobie traktowania społeczeństwa i kultury. Jego poglądy były tak odmienne od powszechnie wyznawanych, a twórczość od strony formalnej tak oryginalna i nowatorska, że nie był przez współczesnych ani zrozumiany, ani doceniony. Jego spuściznę odkryto dopiero w Młodej Polsce, dzięki edytorskim wysiłkom Zenona Przesmyckiego, który udostępnił odnalezione teksty poety czytelnikom. Tak jak to twórca przewidział, pojął jego dzieło dopiero „późny wnuk”.
Dorobek Norwida to także utwory prozatorskie:
eseje:
- Czarne kwiaty,
- Białe kwiaty;
nowele i opowiadania:
- Bransoletka,
- Cywilizacja,
- O sztuce dla Polaków,
- O Juliuszu Słowackim,
- Milczenie.
dramaty:
- Aktor,
- Za kulisami,
- Pierścień wielkiej damy,
- Kleopatra i Cezar,
- Zwolon.
poematy:
- Quidam,
- Szczęsna,
- Assunta,
- Rzecz o wolności słowa,
- A Dorio ad Phrygium.
Zobacz:
Cyprian Kamil Norwid – biografia
W jakich utworach można odnaleźć refleksję Norwida o sobie samym i o własnym życiu?