Mapa informacji o romantyzmie polskim – ujęta w sześć punktów – wygląda tak:
I. Początek
- 1818 – Kazimierz Brodziński wydał O klasyczności i romantyczności – teoretyczną podbudowę romantyzmu.
- 1822 – Adam Mickiewicz wydał Ballady i romanse – praktyczną realizację ideałów romantyzmu.
- Ważną osobowością, propagującą ideologię romantyzmu był także Maurycy Mochnacki – filozof, krytyk literacki, artysta.
II. „Trzon” literatury romantycznej stanowi dorobek trzech wieszczów:
- Adam Mickiewicz – (Grażyna, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz, liryki lozańskie itd.).
- Juliusz Słowacki – (Kordian, Balladyna, Fantazy, Lilla Weneda, Genezis z Ducha, Lambro, liryki itd).
- Zygmunt Krasiński – (Nie-Boska komedia, Psalmy przyszłości itd.).
III. „Spóźnioną” , lecz wybitną indywidualnością romantyczną jest młodszy od wyżej wymienionych poetów, „czwarty wieszcz” – Cyprian Kamil Norwid.
Jest twórcą szeregu znanych utworów poetyckich, takich jak: Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Do obywatela Johna Brown, większość swoich wierszy zebrał w cykl Vademecum.
IV. Romantyzm krajowy
Gdy wielcy – „olbrzymi” – tworzyli poza granicami kraju, w rozdartej między trzy mocarstwa Polsce, działali
- poeci-Tyrteusze:
- Gustaw Ehrenberg,
- Ryszard Berwiński,
- Mieczysław Romanowski,
- Kornel Ujejski
- oraz „lirnicy” – piewcy wsi polskiej, nędzy ludu i piękna krajobrazu
- Władysław Syrokomla,
- Teofil Lenartowicz.
V. Komedia
– czyli romantyczna odmienność Aleksandra Fredry (Śluby panieńskie, Zemsta, Pan Jowialski, Pan Geldhab, Damy i huzary).
VI. Powieść w romantyzmie
– to przede wszystkim Józef Ignacy Kraszewski (Stara baśń, Hrabina Cosel, Ulana, Chata za wsią itd.), lecz także inni twórcy:
-
- Józef Korzeniowski,
- Narcyza Żmichowska,
- Zygmunt Kaczkowski,
- Henryk Rzewuski.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c138-synteza-reomantyzmu/romantycy-polscy-zestawienie
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c138-synteza-reomantyzmu/jakie-tematy-poruszala-romantyczna-literatura