Krzysztof Kamil Baczyński
Małe kina
Najlepsze te małe kina
w rozterce i w udręce,
z krzesłami wyściełanymi
pluszem czerwonym jak serce.
Na dworze jeszcze widno,
a już się lampa kołysze
i cienie meandrem biegną
nad zwiastującym afiszem.
Chłopcy się drą wniebogłosy
w promieniach sztucznego światła,
sprzedają papierosy,
irysy i sznurowadła.
O, już się wieczór zaczyna!
Księżyc wyciąga ręce.
Najlepsze te małe kina
w rozterce i w udręce.
Kasjerka ma loki spadziste,
króluje w budce złocistej,
więc bierzesz bilet i wchodzisz
w ciemność, gdzie śpiewa film:
szeleszczą gaje kinowe,
nareszcie inne, palmowe,
a po chodniku bezkresnym
snuje się srebrny dym.
Jakże tu miło się wtulić,
deszcz, zawieruchę przeczekać
i nic, nic nie mówić,
i trwać, i nie uciekać.
Srebrzysta struga płynie
przez umęczone serce.
Drzemiesz w tym małym kinie
jak list miłosny w kopercie:
„Ty moje śliczne śliczności!
Znów się do łóżka sam kładę.
Na jakimż spotkam cię moście?
Twój
Pluszowy Niedźwiadek”.
Wychodzisz zatumaniony,
zasnuty, zakiniony,
przez wietrzne peryferie
wędrujesz i myślisz, że
najlepsze te małe kina,
gdzie wszystko się zapomina;
że to gospoda ubogich,
którym dzień spłynął źle.
Które elementy kinowej rzeczywistości opisane w wierszu towarzyszą też współczesnym kinomanom?
- wyściełane krzesła (na ogół czerwone)
- mrok w sali, podczas gdy na dworze jeszcze widno
- obecność kasjera
- bilety
- swoista magia – przeniesienie się w inną rzeczywistość
Jakie realia kina opisane w wierszu, dziś już w ogóle nie istnieją?
Chłopcy sprzedający papierosy, sznurowadła i irysy w kinie.
Co można wywnioskować z wiersza – po co ludzie chodzą do kina? Przytocz odpowiednie fragmenty i uogólnij.
- Do kina chodzi się, by „miło się wtulić” w fotel, „deszcz, zawieruchę przeczekać”, „i nic, nic nie mówić”, „i trwać, i nie uciekać”.
- Także po to, by przepuszczać „srebrzystą strugę” filmu przez umęczone serce.
Co to właściwie znaczy?
Do kina chodzi się, by odpocząć, oderwać się od codzienności, wyciszyć się, zagłuszyć codzienne smutki i uciec przed problemami.
Które słowa, Twoim zdaniem, podkreślają przeniesienie się w inną rzeczywistość?
„więc bierzesz bilet i wchodzisz
w ciemność gdzie śpiewa film”
„szeleszczą gaje kinowe,
nareszcie inne, palmowe”
Jacy ludzie chodzą, zdaniem mówiącego w wierszu, do kina?
Umęczeni, stęsknieni, potrzebujący zapomnienia, ludzie niezbyt szczęśliwi w życiu, szukający szczęścia w innej rzeczywistości.
Jak rozumiesz słowa: „wychodzisz zatumaniony,/ zasnuty, zakiniony”?
Określają one stan ducha osoby wychodzącej z kina. Człowiek taki czuje się tak, jak gdyby przebywał w innej rzeczywistości, jest zamyślony, jego myśli zaprzątają jeszcze obrazy z kina – to właśnie znaczy słowo „zakiniony”.
O co może zapytać Cię nauczyciel?
Z klimatem jakich filmów kojarzy Ci się omawiany wiersz?
Z atmosferą takich filmów jak Cinema Paradiso (Kino Paradiso) w reż. Giuseppe Tornatore czy z Historią kina w Popielawach w reż. Jana Jakuba Kolskiego albo Purpurową różą z Kairu w reż. Woody’ego Allena.
Praca domowa
Wypisz środki stylistyczne z wiersza.
- Epitety
te małe kina
z krzesłami wyściełanymi
pluszem czerwonym
sztucznego światła
budce złocistej
chodniku bezkresnym
srebrny dym
srebrzysta struga
umęczone serce
wietrzne peryferie
- Porównania
pluszem czerwonym jak serce
drzemiesz w tym małym kinie jak list miłosny w kopercie
- Metafory
cienie meandrem biegną
księżyc wyciąga ręce
kasjerka (…) króluje w budce złocistej
śpiewa film
szeleszczą gaje kinowe, nareszcie inne, palmowe
srebrzysta struga płynie przez umęczone serce
kina (…) to gospoda ubogich, którym dzień spłynął źle
- Neologizm
zakiniony
Napisz rozprawkę na temat: małe kino czy multipleks?
- Zastanów się, co wolisz: małe kino czy multikino. A może uważasz, że i małe kino, i multipleks mogą okazać się miejscem, w którym miło ogląda się dobre filmy? Sformułuj tezę lub hipotezę. Albo zadaj szereg pytań.
- Użyj argumentów w obronie swojej tezy.
- Podsumuj: wzmocnij i powtórz lub dopiero teraz sformułuj tezę wynikającą z logicznie przeprowadzonego myślowego wywodu.
Przykłady argumentów za multipleksem
- To zazwyczaj kino, w którym możesz wybrać spośród wielu filmów taki repertuar, jaki Ci odpowiada, może iść cała rodzina czy grono znajomych interesujące się różnymi gatunkami filmowymi.
- To przeważnie, dobrze zorganizowane kino, w którym można też coś zjeść.
- To miejsce, w którym można miło i wygodnie spędzić czas.
- Tu można obejrzeć filmy o wysokiej jakości dźwięku i obrazu.
- Zwykle usytuowane w centrach handlowych multipleksy pozwalają przy okazji załatwić inne sprawy, np. zrobić zakupy, wstąpić do banku, restauracji, fryzjera.
Przykłady argumentów przeciw multipleksom, a za małymi kinami
- Są to kina z klimatem.
- Mają zwykle ambitny repertuar.
- Przenoszą w inną rzeczywistość, nie są zanurzone w takich sprawach, jak sprawy handlowe, bankowe, są oazą spokoju, można się w nich naprawdę zanurzyć w innej, magicznej rzeczywistości.
- Niektóre z nich prowadzą dyskusyjne kluby filmowe, należą do ciekawych dystrybutorów.
Zobacz:
Wymień motywy tematyczne najczęściej podejmowane przez Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.