Kiedy narodził się marinizm i kto był twórcą tego kierunku? Wymień cechy poezji marinistycznej.
Marinizm narodził się w siedemnastowiecznych Włoszech. Twórcą kierunku był włoski poeta Giambattista Marino, który żył w latach 1569–1625. Jego błyskotliwe utwory wywarły ogromny wpływ na literaturę całej Europy. W Polsce zwolennikiem i naśladowcą Marina był Jan Andrzej Morsztyn.
Poezja marinistyczna jest elegancką, kunsztowną poezją dworską. Jej twórcom zależało na tym, aby zdumieć i zadziwić czytelnika oryginalnymi pomysłami i wyszukaną formą wiersza. Dlatego podstawę utworów marinistycznych najczęściej stanowi ciekawy koncept (pomysł), a poeci sięgali po wyszukane środki artystyczne. Należały do nich:
- alegoria – obrazowe przedstawianie pojęć abstrakcyjnych)
- antyteza – zestawienie pojęć wzajemnie ze sobą sprzecznych, np.:
Nie żyjąc, jako ogień w sobie czuję?
- anafora (rozpoczynanie kolejnych wersów od tego samego wyrazu, np.:
Prędzej kto wiatr w wór zamknie (…).
Prędzej morze groźbą uspokoi (…),
Prędzej prawdę poeta powie
- oksymoron – epitety sprzeczne z właściwościami określanego przedmiotu – „żywy trup”)
- paradoks – efektowne sformułowanie, wyrażające myśl sprzeczną z logiką – „niemy zaśpiewa”
- zaskakująca puenta (zwięzłe, często dowcipne zakończenie kontrastujące z rozbudowaną całością, np.:
Twardszaś – ty, panno, której łzy nie złamały
nad żelazo, dyjament, twardy dąb i skały
By uzyskać odpowiedni kształt wiersza, twórcy stosowali też zabiegi stylistyczne. Budowali długie, wielokrotnie złożone zdania, sięgali po inwersję (szyk przestawny lub świadome opuszczenie któregoś z członów zdania), mnożyli pytania retoryczne i wyliczenia.
Zobacz: