TEORIA SOKOŁA – najbardziej rygorystyczna zasada określająca budowę klasycznej noweli, utworzona od tytułu słynnego utworu Giovanni Boccaccia pt. Sokół. Jest to nowela skomponowana w ten sposób, że centralny motyw – ośrodek kompozycyjny – pojawia się w każdej fazie noweli i odgrywa dominującą rolę w rozwiązywaniu problemu. Motyw ten z reguły bywa wyniesiony do tytułu noweli. U Boccaccia tak właśnie jest: sokół towarzyszy głównemu bohaterowi na każdym etapie wydarzeń, stanowi dlań wielką wartość, lecz Federigo poświęca go, by ugościć ukochaną kobietę, nie posiada bowiem nic innego. Czyn ten sprawia, że dama przekonuje się do miłości Federiga i zostaje jego żoną. Podobnie ujęty jest motyw centralny w nowelach Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza.