Romantyzm w Polsce - Juliusz Słowacki
Charakterystyka Kordiana Na konstrukcję postaci Kordiana złożyły się trzy elementy: wątek autobiograficzny (czyli prywatne przeżycia Słowackiego), schemat bohatera romantycznego, wzór Hamleta – bohatera tragedii Szekspira. Jest młody Kordian niewątpliwie typowym romantykiem. Dla wielu odbiorców jest także typowym wzorem polskiej mentalności i polskiego postępowania. Czy jest bohaterem pozytywnym? Tak ocenić byłoby go trudno. Jest jednostką skomplikowaną psychologicznie. Gdy poznajemy go w scenie I, jest to młodzieniec niezwykle wrażliwy, delikatny, poeta zjednoczony z przyrodą, zakochany
Kto nie zna historii o dwóch siostrach: Alinie i Balladynie? Alina była dobra i niewinna, Balladyna podstępna, żądna władzy i bardzo ambitna. Kirkor – władca pobliskiego zamku, który dzięki siłom fantastycznym zawitał do ich wiejskiej, biednej chaty – upodobał sobie obie, bo obie były piękne… Matka sióstr wymyśliła swoisty turniej – niech idą panny w las na maliny, a „która więcej malin zbierze, tę za żonę pan wybierze”. Historia miłosna przeobraża się w historię kryminalną: Alina szybciej
Najprościej byłoby powiedzieć, że dlatego, iż dygresje zawarte w tym poemacie są dużo ważniejsze niż główna oś akcji i główni bohaterowie. Taka jest bowiem zasada konstrukcyjna gatunku zwanego poematem dygresyjnym: fabuła i losy bohaterów są jedynie pretekstem do dygresji (czyli pobocznych, nie związanych z treścią wstawek odautorskich). Dygresje dotyczą z reguły współczesności autora, są polemiką z wrogami, refleksją na tematy polityczne lub literackie. I tak jest w Beniowskim. Jest to niby barwna historia szlachcica, który wyrusza na wojnę,
Kalendarium twórczości Juliusza Słowackiego I Wczesna twórczość (do roku 1829) – Arab, Jan Bielecki (powieść poetycka) – Maria Stuart (dramat) II Poezja powstańcza (1830) – Hymn (Bogarodzica) – Oda do wolności – Kulik – Lambro (powieść poetycka) III Genewa (1832-1836) – Kordian – Balladyna – Horsztyński (dramat) – Rozłączenie IV Podróż na Wschód (1836-1837) – Hymn (Smutno, mi Boże) – Grób Agamemnona – Anhelli (poemat) – Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu
Ironia jest to celowy zabieg poetycki polegający na czytelnym dla odbiorcy ukazaniu sprzeczności między dosłownym znaczeniem tekstu a jego ukrytą, prawdziwą wymową. Ironią będzie na przykład powiedzenie do rozczochranej kobiety „ależ ma pani piękną fryzurę”. Ironia romantyczna jest specyficzną odmianą ironii. Podstawy teoretyczne tej kategorii estetycznej sformułowali filozofowie niemieccy. Określała ona postawę romantycznego twórcy wobec świata i jego problemów. W utworach literackich przejawiała się w przedstawianiu procesu twórczego jako gry z czytelnikiem, podkreślaniem dominacji artysty
Hasło winkelriedyzmu głosi Kordian na szczycie Mont Blanc. Słowacki formułuje je jako własną, specyficzną, odmienną nieco od Mickiewiczowskiej, koncepcję mesjanizmu narodowego. Myśl ta prowadzi do średniowiecznej historii Winkelrieda – rycerza szwajcarskiego, który w trakcie bitwy wbił sobie w pierś tyle wrogich włóczni, że przez wytworzoną lukę mogli przedrzeć się jego towarzysze. W ten sposób, poświęcając swoje życie, Winkelried umożliwił Szwajcarom zwycięstwo pod Sempach. Nazywając Polskę Winkelriedem, Słowacki stawia znak równości pomiędzy czynem rycerza
