Epoki WSPÓŁCZESNOŚĆ

Temat wojny w literaturze II połowy XX w.

Najważniejszym tematem literatury II połowy XX wieku okazały się wydarzenia II wojny światowej i ich następstwa. Życie przerosło wyobraźnię – stąd wynika charakterystyczne dla tych utworów odejście od fikcji literackiej w stronę różnorodnych form dokumentalnych. Autorzy starają się pokazać przede wszystkim prawdę historyczną, rzeczywiste przeżycia ludzi. W prozie mamy więc do czynienia z takimi formami, jak pamiętnik, dziennik, wywiad, reportaż itp. Często zresztą cechy tych różnych gatunków mieszają się ze sobą w jednym utworze –

Teatr i dramat XX wieku

Reformatorzy z przełomu wieków Drogę XX-wiecznemu teatrowi awangardowemu utorowali reformatorzy z przełomu wieków. Ich pomysły dotyczyły, co prawda, scenicznych realizacji dzieł z repertuaru klasycznego, ale wprowadzając nowe metody pracy z aktorem, odmienną scenografię i twórczo podchodząc do tekstów, byli prekursorami współczesnego rozumienia teatru. Osobistości, o których nie wolno zapomnieć, to: Konstantin Stanisławski – rosyjski reżyser i aktor, ale również teoretyk teatru. Stworzył nową metodę pracy nad rolą (tzw. metoda Stanisławskiego), która polegała na maksymalnym wczuwaniu się

XX wiek – podsumowanie

Jaki był wiek XX? Trudno ocenić go jednoznacznie. Obfitował w postęp nauki i wynalazki, które można zwać cudami techniki. Zajaśniał aktami bohaterstwa i wielkimi dziełami sztuki. Z drugiej strony właśnie w XX wieku miały miejsce dwie wielkie wojny światowe, zbrodnie totalitaryzmu, okrucieństwo masowego ludobójstwa, pieców krematoryjnych i sowieckich obozów pracy. To nie do pomyślenia, że ludzie XX wieku zhańbili się okrucieństwem i mordowaniem w imię wyższości rasy, faszyzmu lub stalinizmu. Wiek XX nazywa się wiekiem wojen światowych, masowej

Tradycja w poezji współczesnej

Tradycja – obyczaje, zasady postępowania, wartości. Słowem to, co przechodzi z pokolenia na pokolenie i tworzy narodową świadomość. Warto przywołać słowa T. S. Eliota: „Tradycja to bezczasowa teraźniejszość kultury, w której Szekspir, Dante i współczesny poeta mogą toczyć ciągle aktualny dialog”. Sięgają do jej skarbca klasycy. Stąd klasycyzm – termin (od słowa classicus – wzorowy, doskonały), którym określamy twórczość mistrzów starożytnych, ale i późniejsze prądy odwołujące się do antyku. Wspomnijmy,

Literatura eksperymentu językowego (od futurystów do lingwistów)

Język bywa w literaturze czymś więcej niż tylko środkiem opisu świata. Słowa same w sobie mogą być interesujące – wyrażać nasz stosunek do świata, wpływać na sposób postrzegania rzeczywistości. „Granice mojego języka są granicami mojego świata” – stwierdził filozof Ludwig Wittgenstein. Podobnie jest ze światem wyobraźni twórcy, który może być opisywany przez nowe środki wyrazu. Pisarze wychodzą niekiedy z założenia, że literatura powinna kreować własne kody językowe, różne od powszechnie używanych. Dlatego nadają

XX wiek epoką triumfu groteski

Groteska Estetyka każdej epoki wiąże się ściśle z głoszonym wówczas światopoglądem. Jeśli rzeczywistość wydaje się uporządkowana i poznawalna rozumem, realizm wydaje się najlepszym sposobem opisywania świata. Jeżeli artysta czuje, że tak nie da się opisać tajemnic tegoż świata, wybierze inne środki wyrazu, np. symbol. A jeśli widzi rzeczywistość jako chaotyczną, absurdalną, wybierze groteskę! Może to właśnie chaos minionego stulecia spowodował, że wiek XX nadał szczególne znaczenie grotesce, choć tę kategorię estetyczną można

Powtórka z poezji współczesnej

Poezja współczesna   Tadeusz Różewicz Cechy twórczości: piętno wojny – obsesja wspomnień i lęków, poczucie utraty wartości, upodobnienie poezji do prozy (ważna rola języka potocznego), prostota wypowiedzi, eliminacja interpunkcji. Szukaj w wierszach: tematu destrukcji psychiki człowieka, który przeżył wojnę, protestu przeciwko okrucieństwu, przemocy, obojętności ludzi, bohatera – człowieka rozbitego wewnętrznie, niepewnego, samotnego.   Zbigniew Herbert Cechy twórczości: problematyka moralnej postawy człowieka jako główny temat, wykorzystanie mitów, dzieł sztuki, postaci i

Wielkie tematy współczesności

Tematy współczesnej literatury Temat: II wojna światowa czasy wojny poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, wiersze Tadeusza Gajcego i innych Kolumbów powstanie warszawskie Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego poezja powstańcza martyrologia Żydów Zofia Nałkowska, Medaliony Tadeusz Borowski, Opowiadania obozy koncentracyjne, sowieckie łagry Tadeusz Borowski, Opowiadania Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat   Wojna zdominowała literaturę XX wieku Podejmowano tematy związane z II wojną zaraz po jej zakończeniu, i dużo później – np. Miron Białoszewski napisał Pamiętnik z powstania