ŻiT MICKIEWICZ Pan Tadeusz
Obyczajowość szlachty jest jedną z fundamentalnych warstw Pana Tadeusza. Mickiewicz najwyraźniej chciał utrwalić obyczaj szlachecki, zarówno w sferze obowiązków, jak i rozrywek, stąd mnóstwo opisów – zajęć gospodarskich, polowania, zajazdu, uczt, sejmików i wiele obyczajowych anegdot. Z Panem Tadeuszem kojarzą się następujące epizody obyczajowe: porządek ustawienia gości na spacerze (Gospodarstwo), porządek usadzenia za stołem biesiadników oraz kolejność podawania potraw (Gospodarstwo), grzybobranie i polowanie – wiejskie rozrywki (w tym przepis na świetny bigos), obyczaje szlachty zaściankowej np.
Czy Tadeusz Soplica? Jako bohater – reprezentant całego szlacheckiego stanu – tak, bo przecież to szlachta polska jest głównym zbiorowym bohaterem eposu. Ale tym samym Tadeusz Soplica nie jest indywidualnością – przecież nosi cechy całej grupy społecznej. Nie jest też najbardziej interesujący: owszem, patriota, rozsądny, uczciwy, poczciwy, ale… Właśnie. Może więc Jacek Soplica: jako bohater romantyczny, dla odmiany największa indywidualność spośród bohaterów? Ten jest interesujący, ale – jego dzieje są
Tytuł i temat Utwór bierze swój tytuł od imienia jednego z bohaterów – Tadeusza usynowionego przez Sędziego Soplicę. Tadeusz to przedstawiciel nowego społeczeństwa, człowiek o nowoczesnym spojrzeniu na rzeczywistość wyzbytym feudalnych obciążeń tak bliskich pokoleniu Sędziego. Imię otrzymał po Kościuszce. Tak jak on wyznaje demokratyczne idee, które potwierdza czynem – obejmując majątek, znosi pańszczyznę. Z tego też względu imię Tadeusza – postaci wcale nie pierwszoplanowej – zostało umiejscowione w tytule utworu: dla zaakcentowania faktu, że
Pan Tadeusz przenosi czytelnika na Litwę w lata 1811-1812, czyli w burzliwe lata epoki napoleońskiej, dokładnie w czas przygotowań Napoleona do wojny z Rosją. Z tą batalią wiązali Polacy nadzieję szczególną. Akcja rozgrywa się na niewielkiej przestrzeni – we dworze Sopliców i na zamku Horeszków. Główne postacie to gospodarz dworu – Sędzia Soplica, skromny duchowny – Ksiądz Robak, wierny sługa Protazy i goście mieszkający we dworze, w tym elegantka Telimena i będąca pod jej opieką Zosia Horeszkówna. Do dworku
