Co powiesz o miejscu akcji Katarynki?
Miejsce akcji to Warszawa.
Kim jest główny bohater Katarynki?
To pan Tomasz. Narrator nie określa dokładnie jego wieku, nie podaje na samym początku imienia ani nazwiska, ale opisuje jego wygląd. Miał rumianą twarz, siwe oczy. Dopiero po jakimś czasie dowiadujemy się, że to pan Tomasz.
Jak zachowywał się bohater?
Chodził pochylony, często zamyślony.
Jakimi cechami charakteryzował się pan Tomasz?
Miał łagodne usposobienie – nawet gdy ktoś go potrącił na ulicy, nie denerwował się. Chętnie spoglądał na ładne kobiety.
Kim był pan Tomasz?
Prawnikiem. Kiedyś był obrońcą. Teraz pozostawał na emeryturze. Dowiadujemy się, że pan Tomasz już nie pracował.
Czym zajmował się pan Tomasz na emeryturze?
Kolekcjonował piękne dzieła sztuki, chodził do teatru. Przed każdym wyjściem pan Tomasz czytał o sztuce, którą miał oglądać. Był bardzo ostrożny w ocenach: nigdy artystów nie krytykował.
Co można powiedzieć o panu Tomaszu? Jaki był w przeszłości?
Wesoły, rozmowny. Interesował się sztuką, ale nie poświęcał jej zbyt wiele czasu, bo sporo czasu zabierały mu kobiety. Swatano go nawet kilkakrotnie, ale nigdy się nie ożenił.
Jak pan Tomasz zmienił się, gdy został mecenasem?
Spoważniał i zmienił się jego wygląd. Chciał się ożenić, wynajął nawet duże mieszkanie i urządził je. Niestety, żadna kandydatka nie pasowała panu Tomaszowi. Bohater długo szukał żony i nie martwił się, że to szukanie tak długo trwa. Cały czas się urządzał, meblował mieszkanie, sprowadzał piękne dzieła sztuki.
Czy pan Tomasz był gościnny?
Tak. Pan Tomasz często urządzał przyjęcia, wśród gości było dużo kobiet.
Czy pan Tomasz miał żonę?
Nie, pan Tomasz nie znalazł żony, został kawalerem.
Czego pan Tomasz nie lubił?
Pan Tomasz nie lubił katarynek i kataryniarzy.
Jak się zachowywał, gdy usłyszał katarynkę?
Tracił humor, wpadał w gniew, nawet krzyczał. Pan Tomasz nie krył swojej niechęci do katarynek. Przyznawał, że go drażnią. Muzykę z katarynek nazywał “obrzydliwą”.
Jak zareagował pan Tomasz, gdy pewnego razu ktoś złośliwy przysłał pod okna pana Tomasza dwóch kataryniarzy?
Bardzo się zdenerwował. Wyzwał tę osobę na pojedynek!
Na co zgodził się pan Tomasz, byle tylko kataryniarze nie pojawiali się pod jego oknami?
Pan Tomasz godził się na płacenie podwyższonego czynszu.
Jaką umowę miał pan Tomasz ze stróżami?
Pan Tomasz zapraszał do siebie każdego nowego stróża i obiecywał mu dodatkowy zarobek za to, że nie będą wpuszczali na podwórko kataryniarzy.
Jak wyglądało mieszkanie pana Tomasza?
Mieszkanie było duże, miało sześć pokoi. Cztery pokoje miały okna od ulicy, dwa – od podwórka. Większa część domu była przeznaczona dla gości, nawet pan Tomasz nie korzystał z tych pokoi. Najwięcej czasu spędzał w gabinecie od strony podwórza. Tu czytał dokumenty. Aby nie popsuć sobie wzroku, siadał blisko okna.
Co było widać z okien gabinetu pana Tomasza?
Z okien było widać inne mieszkanie – takie, które było wynajmowane osobom uboższym. Mieszkali tam kolejno: stary urzędnik sądowy, krawiec, emerytka, staruszka. Teraz mieszkały dwie panie z ośmioletnią dziewczynką.
Co robiły sąsiadki pana Tomasza?
Jedna szyła, druga robiła pończochy i kaftaniki na maszynie. Jedna z kobiet była mamą dziewczynki.
Jak wyglądało mieszkanie kobiet?
Stały tam ubogie sprzęty. Wszędzie rozłożone były materiały do szycia.
Czy pan Tomasz obserwował życie kobiet?
Tak. Widział, że sąsiadki cały czas pracowały. Jadały bardzo skromne obiady – to świadczyło o ich złej sytuacji materialnej.
Czym zajmowała się dziewczynka mieszkająca z kobietami?
Całymi dniami siedziała przy oknie albo bawiła się swoją lalką.
Co zauważył pan Tomasz?
Mecenas zauważył, że dziewczynka nie śmieje się, nie biega, nie zachowuje się jak normalne dziecko w tym wieku. Kiedyś pan Tomasz usłyszał, jak dziewczynka mówi do matki, że w tym domu jest smutno.
Co pana Tomasza bardzo zdziwiło, gdy pewnego razu przyglądał się dziewczynce?
Pewnego razu pan Tomasz dostrzegł, jak dziewczynka leży przy oknie i patrzy prosto w słońce. Mecenas zdał sobie sprawę, że dziewczynka jest niewidoma!
Co przydarzyło się dziewczynce? Dlaczego była niewidoma?
Dziewczynka była niewidoma od dwóch lat. Straciła wzrok w wyniku choroby. Czekała na to, aż odzyska wzrok. Zaczęła sobie radzić: nauczyła się chodzić po pokoju, wykonywać proste czynności.
Jak zachowywała się dziewczynka?
Dziewczynka ciągle pytała matkę o różne rzeczy: czy na dworze jest dzień, jaki ma na sobie kolor sukienki. Tylko w ten sposób (pytając) mogła dowiedzieć się czegokolwiek o otaczającym ją świecie.
Co dziewczynka lubiła robić najbardziej?
Poznawać przedmioty za pomocą dotyku.
Jak niewidoma dziewczynka sobie radziła?
Dziewczynka uczyła się poznawać świat przez dotyk, słuch i węch. Powoli rozpoznawała wszystkie przedmioty i próbowała je sobie wyobrażać. Czasami myliła noc z dniem. Niekiedy całymi dniami przysłuchiwała się różnym dźwiękom – umiała odróżniać dorożkę od innych pojazdów. Umiała też kojarzyć fakty. To, co słyszała, wykorzystywała do tego, by wiedzieć, co dzieje się wokół niej. Dziewczynka powoli uczyła się chodzić po domu, potem po podwórku. Wszystko musiała zbadać rękoma.
Gdzie w dawnym mieszkaniu dziewczynka lubiła chodzić najbardziej?
Ulubionymi miejscami wędrówek były piwnica i strych. Te dwa pomieszczenia kryły wiele tajemnic. Na strychu dziewczynka wysuwała głowę ku słońcu. Wydawało jej się wtedy, że coś widzi.
Dlaczego przeprowadzka była nieszczęściem dla dziewczynki?
W nowej kamienicy nie znała ani rozkładu mieszkania, ani podwórka. Wszystko było dla niej obce. Nie mogła chodzić na ulubiony strych. Czuła się obco w nowym miejscu. Jedyną przyjemność czerpała z wystawiania twarzy do słońca.
Co czuł pan Tomasz, patrząc na dziewczynkę?
Pan Tomasz współczuł dziewczynce. Zastanawiał się, jak mógłby jej pomóc.
Dlaczego pan Tomasz nie dogadał się z nowym stróżem?
W tym czasie przyjaciel pana Tomasza poprosił go o pomoc – mecenas więc pogrążył się w pracy. Zajął się sprawą, a była ona trudna, dlatego poświęcał jej dużo czasu.
Jak zachował się pan Tomasz, gdy usłyszał na podwórku katarynkę?
Mecenas był bardzo zaskoczony. Nie wiedział, co zrobić. Myślał, że ma halucynacje. Był bardzo zły. Pan Tomasz już miał zamiar nakrzyczeć na kataryniarza, gdy nagle ujrzał niewidomą dziewczynkę.
Co robiła dziewczynka, gdy usłyszała katarynkę?
Dziewczynka tańczyła po pokoju i klaskała! Po raz pierwszy pan Tomasz ujrzał ją szczęśliwą.
Jak zachowywał się kataryniarz, gdy zobaczył, że dziewczynka jest taka szczęśliwa?
Zaczął gwizdać i przytupywać.
Co zrobił pan Tomasz?
Zapłacił stróżowi, by ten codziennie wpuszczał kataryniarza na podwórko.
Jak zmienił się pan Tomasz?
Pan Tomasz rzucił kataryniarzowi pieniądze. Co prawda, denerwował go trochę dźwięk katarynki, ale nie uciszał grajka.
Co postanowił sobie pan Tomasz?
Pan Tomasz wynotował sobie adresy kilku lekarzy – okulistów. Koniecznie chciał pomóc dziewczynce, przyznał sam przed sobą, że powinien to zrobić już wcześniej.
Zobacz:
Udowodnij, że utwory Katarynka lub Kamizelka Bolesława Prusa to nowele doskonałe.