Rozprawka – rady
- Nie wolno zbaczać z tematu.
Na przykład jednym z literackich argumentów przydatnych do udowodnienia swoistego „sentymentu pozytywistów do romantyzmu, do wydarzeń związanych z walką o niepodległość” jest patriotyzm Henryka Sienkiewicza. I można, jak najbardziej, wykorzystać argument do takiego tematu Potop. Lecz – uwaga – jeśli komuś nagle przypomni się o szlachcie XVII wieku i poświęci sążnisty akapit tematowi sarmatyzmu – będzie ów cały akapit do wyrzucenia. Nie na temat. Trzeba na to uważać, bo to jeden z typowych błędów uczniowskich.
- Nie wolno omawiać wszystkich utworów literackich danej epoki lub danego autora „po kolei”.
Ów, tzw. układ chronologiczny wykazuje, że autor pracy nie rozumie tematu, że na oślep, jakby w panice wylicza i omawia wszystkie, byle jak kojarzone tytuły. Układ i dobór tytułów musi wyznaczać temat. Jeśli jest to np. „Historia Polski w ujęciu Henryka Sienkiewicza”, to nie znaczy, że piszemy biografię autora, a potem kolejno omawiamy wszystkie utwory, jakie napisał, łącznie z „Quo vadis”. Błąd, kompozycyjny i treściowy! Przecież to nie jest książka o historii Polski! Wybrać musimy tylko te – Krzyżaków czy Trylogię, bo przecież jest to praca na określony temat!
- Nie wolno autorowi rozprawki streszczać utworów literackich!
Trzeba raz nareszcie sobie uświadomić, że każda pozycja z listy lektur – powieść, dramat, wiersz są materiałem, do którego przystępujemy jako badacze. Wybieramy z nich tylko to, co jest nam potrzebne! Tylko jeden wątek, tylko tę charakterystyczną postawę itd. Rozprawka nie może być wyliczeniem streszczeń! Jeśli temat żąda omówienia „obrazów obyczaju w literaturze XIX wieku”, to przecież nie wolno streszczać całego Pana Tadeusza, lecz wybrać tylko wątek obyczajowości. Wystarczy. Streszczenie całości jest zbędne, więcej – jest błędem.
- Nie wolno popisywać się rozbudowaną wiedzą na temat epoki lub autora, jeśli nie dotyczy to tematu.
Przykre – niby człowiek tak dużo wie, a nie może się rozpisać. Ponieważ wiedza jest po to, by z niej korzystać, a nie po to, by ją bezmyślnie odtwarzać. Oto temat: „Baśniowość w twórczości Mickiewicza”, a autor pracy jako punkt pierwszy zamieszcza – pełną, encyklopedyczną informację o epoce romantyzmu, Jako punkt nr 2 występuje pełna i szczegółowa biografia Adama Mickiewicza. Dopiero potem – utwory i poszukiwania baśniowości i praca jest słaba. Szkoda człowieka, bo wie dużo, tylko nie umie myśleć i wybierać. Takich „popisów” wyprawiać nie wolno. Czyli:-
- po pierwsze – nie zbaczaj z tematu,
- po drugie -– nie streszczaj i nie omawiaj „kolejno” utworów ani wydarzeń z biografii autorów,
- po trzecie – nie popisuj się wiedzą, o którą nikt nie pyta.
-
Zobacz:
https://aleklasa.pl/bez-kategorii/c337-angielski/c359-formy/rozprawka-2
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c268-prace-pisemne/c312-formy-wypracowan/5-rozwiniecie-wzory-sformulowan-w-rozprawce