Typowe sformułowania tematów rozprawek
- Pytania
np. Stanisław Wokulski – romantyk czy pozytywista?
- Zdania orzekające
np. Wisława Szymborska zasłużyła na literacką Nagrodę Nobla.
- Narzucona teza:
np. Staś Tarkowski słusznie może zostać nazwany bohaterem.
Pamiętaj!!! Jeśli wybrałeś rozprawkę…
- Twoim zadaniem jest rozwiązanie zagadnienia zawartego w temacie.
- Przyjmujesz postawę badacza – musisz wnioskować, uzasadniać, porównywać, ustalać związki pomiędzy swoimi wypowiedziami.
- Gromadzisz materiał (dobór będzie oceniany) i analizujesz go z punktu widzenia potrzeb tematu.
Jak napisać rozprawkę
1. Przygotowanie do pisania rozprawki
- Zapisz tezę, którą chcesz udowodnić lub obalić.
- Zastanów się, które argumenty są najlepsze, najbardziej wyraziste.
- Uporządkuj argumenty i ustal ich kolejność: od najważniejszego do najsłabszego albo od najsłabszego do najmocniejszego.
- Spisz plan.
Pamiętaj, że argumentów nie może być zbyt dużo. Najczęściej zaleca się od 3 do 5. Praca rozbudowana może mieć ich 6 czy nawet 10.
Zaczynamy od…
- pytania,
- cytatów,
- własnego zdania.
Jedno jest pewne – wstęp musi być! Najlepiej w dwóch, trzech zdaniach określić tezę, którą będziesz udowadniać, lub postawić pytanie, na które szukasz odpowiedzi. Wystarczy.
2. Rozprawiamy!
- Zbierasz argumenty, przykłady, dowody.
- Konsekwentnie zbijasz argumenty przeciwne.
- Bawisz się w literacki sąd – badasz, a potem wydasz wyrok.
- Przyjmujesz postawę badacza. Dokładnie analizujesz materiał – potem dajesz rzetelny wynik.
- Nie jesteś sam – przywołuj opinie autorytetów, autora, cytuj tekst źródłowy.
- Rozważaj wątpliwości – masz do nich prawo.
- Trzymaj się tematu. Literackie dygresje to materiał dla eseju.
3. Kończymy rozprawkę!
- Podsumowaniem rozważań i wnioskiem.
- Zaprzeczeniem lub potwierdzeniem tezy
- Deklaracją własnych opinii.
- Zawsze w kilku zdaniach powtórz skrócony tok swojego rozumowania i zamknij pracę konkretnym stwierdzeniem.
Operowanie logicznie powiązanymi argumentami
Ta cecha dotyczy właściwie „wnętrza rozprawki”, tej części, którą określamy mianem rozwinięcia. No bo przecież
- We wstępie umieściliśmy tezę – jest tak i tak.
- W zakończeniu zamieścimy wniosek swoich rozważań.
- A w środku? W środku logiczny tok rozumowania.
Schemat I
Teza
Myślę / uważam, że… → (podaję tezę).
Argumenty
Oto moje argumenty:
– dowód z I książki,
– dowód z II książki,
– dowód z filmu lub spektaklu teatralnego,
– dowód z życia.
Zakończenie
Czyż zestaw powyższych dowodów nie wystarcza, by potwierdzić tezę?
Schemat II
Teza
Moim zdaniem… → (podaję tezę).
Argumenty
– argumenty „przeciw” → (zaprzeczające, udowadniające inne zdanie).
– Argumenty „za” → (potwierdzające tezę).
Zakończenie
Podsumowanie rozważań – wniosek ogólny. Mamy określoną tezę, lecz uwzględniamy istnienie odmiennych poglądów. Taka praca jest już dużo ciekawsza, można ją nazwać polemiką, dyskusją – czy to z sobą, czy z wyimaginowanym przeciwnikiem.
Taką polemikę można przedstawić na dwa sposoby:
Walka argumentów I
Wymieniamy argumenty przeciwników naszej tezy, po czym kolejno zbijamy wszystkie własnymi argumentami. Praca przyjmuje wówczas podział „na dwie części”:
Teza
Moim zdaniem (podaję tezę).
Argumenty
Argument „za”
Argument „za”
Argument „za”
Kontrargument „przeciw”
Kontrargument „przeciw”
Kontrargument „przeciw”
Zakończenie
Podsumowanie rozważań – wniosek.
Walka argumentów II
Reagujemy natychmiast. Przywołujemy argument przeciwnika naszej tezy a następnie zbijamy go własnym kontrargumentem, po czym robimy to samo z kolejnym i kolejnym, aż wyczerpiemy argumenty.
Teza
Moim zdaniem (podaję tezę).
Argumenty
Argument „za”
Kontrargument „przeciw”
Argument „za”
Kontrargument „przeciw”
Argument „za”
Kontrargument „przeciw”
Zakończenie
Podsumowanie rozważań – wniosek.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c268-prace-pisemne/c314-jak-napisac-to-lepiej/28-zdania-wzorcowe-powrot-do-zgubionej-mysli
Jak wprowadzić nową myśl, wniosek, argument? (zdania wzorcowe)