Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę.
Na lipę
Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!
Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,
Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie
Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają.
Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły.
A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie,
Że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Jako szczep najpłodniejszy w hesperyskim sadzie.
We fraszce Na lipę podmiotem lirycznym, czyli „osobą” wypowiadającą się, jest lipa. Wskazuje na to wiele zaimków i form czasownikowych użytych w 1 os. l. lp. – „pod mym liściem”, „przyrzekam ja tobie”, „z mego wonnego kwiatu”, „ja swym cichym szeptem sprawić umiem”, „jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie”. Lipa mówi, zachęca, przedstawia swoje zalety – taki zabieg poetycki nazywamy antropomorfizacją, czyli przypisaniem zwierzętom lub przedmiotom cech ludzkich (np. zdolności mówienia).
Odbiorcą – czyli tym, do którego lipa zwraca się bezpośrednio – jest „gość”, przechodzień, który znalazł się w pobliżu drzewa. To jego lipa zachęca, żeby odpoczął w cieniu jej liści.
Zobacz:
Fraszki Jana Kochanowskiego jako wyraz poglądów renesansowego myśliciela.
Według jakich kryteriów możemy podzielić fraszki Kochanowskiego?