Jak nazwiesz wyraz namuzowywanie, będący tytułem wiersza Białoszewskiego?
Namuzowywanie
Muzo
Natchniuzo
tak
ci
końcówkuję
z niepisaniowości
natreść
mi
ości
i
uzo
Tytuł jest neologizmem – wyrazem utworzonym przez poetę na własne potrzeby.
Słowo „namuzowywanie” zostało utworzone od słowa muza.
Przypomnij sobie
Muzy – były w starożytnej Grecji patronkami sztuki, towarzyszkami Apollina.
Było ich dziewięć. Każda opiekowała się inną dziedziną sztuki (np. teatrem, muzyką). Dziś metaforycznie kino określamy jako X muzę.
Jaki stosunek twórcy do języka zdradza tytuł wiersza?
- twórcze podejście do materii językowej
- chęć odświeżania tradycyjnych środków
- odwagę w tworzeniu neologizmów
- śmiałość w zestawianiu wyrazów
- skłonność do językowych eksperymentów i poetyckiej ekstrawagancji
Jak określisz temat wiersza?
Jest nim… tworzenie utworu, zdobywanie natchnienia.
Słowo „namuzowywanie” można chyba przetłumaczyć jako szukanie natchnienia (dawały je muzy).
Jak nazywamy zjawisko pisania w utworze literackim o własnym procesie twórczym?
To autotematyzm.
Jak nazwiesz bezpośredni zwrot do muzy w pierwszym wersie wiersza?
To apostrofa.
Apostrofa to bezpośredni zwrot do osoby lub zjawiska.
Uwaga! Rozbudowaną apostrofę, umieszczoną na początku utworu literackiego, np. eposu, nazywano inwokacją (np. inwokacja w Panu Tadeuszu).
Wypisz z tekstu neologizmy. Spróbuj je „przetłumaczyć” na język potoczny
- „namuzowywanie” – zdobywanie natchnienia
- „natchniuzo” – osobo, która przynosisz natchnienie
- „końcówkuję” – piszę, tworzę wyrazy, odmieniam je
- „z niepisaniowości” – ze stanu braku natchnienia, regresu twórczego
- „natreść” – nadaj treść, kształt słowny, a może: podpowiedz mi treść
Co szczególnego dzieje się w drugiej strofie wiersza? Jakie to sprawia wrażenie?
Zostają rozbite lub ucięte wyrazy: „mi”, „ości”, „i”, „uzo”.
Urwane słowa sprawiają wrażenie nieporadnych, wypowiadanych z trudem, śmiesznych nawet.
Przypominają trochę wyrazy wypowiadane przez uczące się mówić dziecko. Jakby poeta przez cały proces tworzenia na nowo uczył się mówić.
Jak został przedstawiony proces tworzenia?
Jako męczenie się, wydobywanie z siebie nieporadnych wyrazów, ale też zajęcie niepoważne („końcówkuję”), codzienne, wręcz śmieszne (kiedy z miłości wychodzą „ości”).
Do jakiej tradycji nawiązuje poprzez odwołanie do muz wiersz Białoszewskiego?
Poprzez odwołanie do muz utwór nawiązuje do kultury antycznej, w której były one patronkami sztuki. Zwrot do muz w początkowej części utworu to ukłon w stronę eposu.
Określ na podstawie wiersza Białoszewskiego cechy poezji lingwistycznej
- gra słów – znaczeń, brzmień wyrazów, położenie na nią głównego nacisku w wiersz;
- obecność neologizmów – wymyślonych, utworzonych od istniejących słów wyrazów (ich tworzenie zgodne jest z regułami słowotwórczymi, ale efekt nowy, zaskakujący, niekiedy zabawny – powstają nikomu nieznane wyraz;
- rozbijanie, niekonwencjonalne dzielenie wyrazów;
- niekonwencjonalne łączenie wyrazów (zaskakujące sąsiedztwo);
- zmienianie przyzwyczajeń czytelnika, zaskakiwanie go.
Zobacz: