Ten kolumbijski noblista jest jednym z najważniejszych przedstawicieli nurtu w prozie zwanego realizmem magicznym.
Co to takiego?
- Otóż – bardzo ciekawa technika pisarska, w której rzeczywistość jest opisywana przez pryzmat praw rządzących magią.
- Po drugie zaś, w samym świecie przedstawionym mają miejsce zjawiska magiczne i mityczne.
Pojęcie mitu jest niezmiernie ważne dla rozumienia tego nurtu – mityczna świadomość unosi się nad utworem, a działania jego bohaterów bardzo często są bądź to urzeczywistnieniem, bądź powtórzeniem mitu. Ba, świat magicznego realizmu sam może mieć swoją własną mitologię, skomponowaną na użytek danego dzieła – obejmuje ona w nim wówczas władzę niemal absolutną, a wszelkie wydarzenia i posunięcia postaci są w jakiś sposób jej podporządkowane.
- Świadomość bohaterów powieści z kręgu magicznego realizmu przypomina często świadomość przedstawicieli pierwotnych kultur.
- Czas jest przez nich postrzegany cyklicznie, jako powtarzalny i zrytualizowany, przyroda zaś przenika się w ich umysłach z kulturą. Oni sami są jakoś zawieszeni między przyrodą i kulturą – czynnikiem zaś, który scala te dwie sprzeczne siły, jest przede wszystkim magia. To ona i jej prawa tworzą bohatera i świat takiego utworu – jest to na ogół magia pierwotna – w której szukano związków między rozmaitymi rzeczami jakoś tam podobnymi do siebie strukturą lub wyglądem.
Przykładem takiej powieści jest właśnie słynne Sto lat samotności Márqueza. Jego powikłana akcja tyczy się dziejów rodu Buendia – założycieli szczególnej osady Macondo położonej w głębi dziewiczej dżungli oraz ich potomków. Osada ta żyje przez pokolenia w oderwaniu od głównego biegu historii – wydarzenia ze świata zewnętrznego docierają do niej w zatarciu, rozmyte i zniekształcone – później stopniowo następuje zbliżenie do cywilizacji, a wraz z nim rozpad tradycyjnej, mitycznej i magicznej struktury Macondo. Dziwne są też dzieje samego rodu – jego losy wyznacza absurdalna przepowiednia, zgodnie z którą pierwszy przedstawiciel rodziny zginie przywiązany do drzewa, ostatniego zaś zjedzą mrówki. W rezultacie powstaje niesamowity, niezmiernie barwny, współczesny odpowiednik eposu – gdzie rzeczywistość rządzi się prawami zupełnie odmiennymi od tych, które występują w naszej kulturze.
Zobacz:
Sto lat samotności Márqueza jako przykład realizmu magicznego