Forma utworu wynika z okoliczności, w jakich powstał. Ponieważ punktem wyjścia i podstawą do jej napisania były rozmowy prowadzone przez Moczarskiego z Jörgenem Stroopem, istotą kompozycji będzie dialog. Natomiast fakt, że ową rozmowę spisywał autor z perspektywy czasu i że Stroop mówi o wydarzeniach ze swojej przeszłości – sprawia, że mamy też do czynienia z relacją wspomnieniową.

Zauważmy, że mimo minionego czasu kilku lat Moczarski wydobywa z pamięci tę rozmowę ze wszelkimi szczegółami, wiernie i obiektywnie, dbając o rzetelność faktograficzną.

  • Mamy więc dialog – lecz dialog to dwa przeplatające się głosy.
    Tu sytuacja jest bardziej skomplikowana. Kiedy wtrąca się postać drugoplanowa: Schielke, mamy do czynienia z trójgłosem.
  • Częściej natomiast, sprowokowany przez autora, Stroop stosuje dłuższą wypowiedź – wówczas mamy do czynienia z monologiem.

Kłopot przy konstrukcji dialogowej pojawia się z określeniem narratora.

  • Tu możemy mówić o narracji przechodniej – tzn., że w opisie celi, nastrojów, odniesień i podsumowań, refleksji narratorem jest autor – Moczarski.
  • Natomiast w monologowych partiach wypowiedzi Stroopa narratorem jest Jörgen Stroop.

Oddzielną kwestią są zabiegi beletrystyczne w książce.

Mimo że mówimy o dokumencie i wiernej relacji, należy zauważyć literackość utworu. Beletryzacji dokonuje Moczarski poprzez:

  • plastyczność opisów przyrody, nawet z odwołaniami do poetów romantycznych,
  • operowanie cytatami literackimi,
  • refleksją filozoficzną, która przybiera często poetycką formę, ułożenie wydarzeń w fabułę o dramatycznym przebiegu.

Sumując, możemy powiedzieć, że Rozmowy z katem są literaturą faktu, dokumentem o rzetelnej faktografii, relacją z przeprowadzonej rozmowy – a zatem dialogiem (o cechach wywiadu), który jest główną metodą konstrukcji, choć czasem przyjmuje postać monologu. Całość możemy nazwać relacją wspomnieniową (retrospektywną), i chociaż najważniejszy jest element faktografii, to autor poddaje tekst zabiegom beletryzującym.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Rozmowy z katem – Kazimierz Moczarski

Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego to studium zbrodni. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem?

 

Omów treść i problematykę Rozmów z katem Kazimierza Moczarskiego

Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego