Dokonaj charakterystyki Rodiona Raskolnikowa.
Komentarz
W charakterystyce postaci uwzględnij następujące elementy:
- Wstępną prezentację postaci – tutaj warto przedstawić Raskolnikowa jako byłego studenta, początkującego filozofa, twórcę teorii, w której uzasadnił, że jednostki wybitne, genialne mają prawo decydować o losach swoich mniej utalentowanych, „zwyczajnych” bliźnich i dla dobra ogółu przekroczyć nawet ogólnie przyjęte normy postępowania. Rozważ, w jakim stopniu bytowanie na granicy przetrwania popchnęło go do stworzenia swojej kontrowersyjnej teorii i dokonania zbrodni. Podkreśl, że bohater żyje w skrajnej nędzy, przywołaj fakty potwierdzające tę opinię, np. warunki mieszkaniowe, brak pieniędzy na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Przypomnij sobie reakcję bohatera na fakt, że siostra zamierza poślubić Łużyna, by ratować rodzinę z biedy. Zastanów się, jaką wiedzę o Raskolnikowie dzięki temu zyskujesz.
- Wygląd zewnętrzny – zwróć uwagę na nędzny strój Rodiona – to nie tylko dowód jego biedy, ale również indywidualizmu. Dziwaczny kapelusz, w którym szedł przez plac Sienny, wyróżniał go spośród tłumu.
- Cechy charakteru – podkreśl, że Raskolnikow to postać wewnętrznie skomplikowana, chwilami nawet pełna sprzeczności: bez wątpienia wrażliwy na ludzką krzywdę, gotowy nieść pomoc innym (np. rodzinie Marmieładowa) i jednocześnie zdolny do zabójstwa, gardzący tłumem, przekonany o własnej nieprzeciętności, o czym świadczy stworzona przez niego teoria na temat ludzi wyjątkowych. Zauważ także: był w stanie zabić, ale nie potrafił już udźwignąć ciężaru winy, przegrał z własnym sumieniem, chociaż wcześniej uważał, że ma prawo przekroczyć jego granice. Zatem silny i słaby jednocześnie. Weź pod uwagę, że to rzeczywistość boleśnie weryfikuje przekonanie Rodiona o własnej wyjątkowości. W czasie napadu wpada w panikę, zabija także niewinną siostrę Alony – Lizawietę. Nie umie nawet dokonać rabunku – zostawia dużą sumę pieniędzy, a zabiera trochę drobiazgów o niewielkiej wartości. Uciekając w przerażeniu, część z nich gubi. Chaotyczność jego działań dowodzi raczej słabości. Także późniejsze zachowanie Raskolnikowa nie mogło być dla niego dowodem bycia nadczłowiekiem. Choruje, majaczy, rzeczywistość miesza mu się ze snami, z wyobrażeniami. Ściąga na siebie podejrzenia, żywo reagując na wszelkie komentarze dotyczące zabójstwa. Prowokuje rozmówców, niemal przyznając się do tego czynu. Idzie do mieszkania lichwiarki, przedstawia się stróżowi własnym nazwiskiem. Wciąż obawia się aresztowania, sądzi, że śledczy wie już o wszystkim.
- Stosunek do świata – niewątpliwie buntowniczy. I w pewnym sensie nihilistyczny. Zauważ; Raskolnikow nie może i nie chce zaakceptować norm społecznych, w których żyje. Dlatego zabija lichwiarkę, która w jego przekonaniu była symbolem porządku społecznego sankcjonującego wyzysk i nędzę. Jednocześnie weź pod uwagę fakt, że bohater Zbrodni i kary chce kierować się w życiu rozumem, nie sercem. Podejmując decyzję o popełnieniu zbrodni, dokonuje prostego i bezdusznego rachunku arytmetycznego. Zinterpretuj w tym miejscu słowa Rodina podczas jednej z rozmów z Sonią – Raskolnikow powie: „To tylko jedna wesz”. W jego postawie widać również wyraźnie kryzys wiary – problem tak widoczny we współczesnym świecie. Rodion próbuje się modlić, ale nie może, mówi „A może Boga wcale nie ma”.
- Podsumowanie zawierające własną opinię – to już kwestia indywidualna. Warto zauważyć, puentując swoje rozważania na temat bohatera Zbrodni i kary, że w postaci Raskolnikowa sumuje Dostojewski i romantyczne, i pozytywistyczne idee. Z pozytywizmem może łączyć bohatera chęć pomocy najuboższym. Dostrzega on całą niesprawiedliwość świata, ale nie widzi drogi naprawy w nauce i pracy. Rodion jest jednocześnie człowiekiem samotnym, wrażliwym, pełnym wewnętrznych rozterek. W teoriach z jego artykułu można dostrzec romantyczny kult wybitnych jednostek.
Zobacz:
Przedstaw postać Raskolnikowa – bohatera powieści Dostojewskiego Zbrodnia i kara
Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski. Na czym polega uniwersalna wymowa powieści?
Co to znaczy, że Zbrodnia i kara jest dziełem realizmu psychologicznego?
Przedstaw postać Raskolnikowa – bohatera powieści Dostojewskiego Zbrodnia i kara
Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski. Na czym polega uniwersalna wymowa powieści?