Nowe konwencje narracyjne w prozie XX wieku.
Narracja to wypowiedź przedstawiająca ciąg zdarzeń, postacie oraz okoliczności, w których się rozgrywały. Stanowi ona zasadniczy sposób wypowiedzi w dziele epickim. Dwie zasadnicze odmiany, w jakich występuje to: narracja autorska (albo trzecioosobowa), w której narrator znajduje się na zewnątrz świata przedstawionego i rozwija o nim relację obiektywną oraz narracja pamiętnikarska (albo pierwszoosobowa), w której narrator opowiada jako „ja” o zdarzeniach z własnego życia, będąc wtedy równocześnie bohaterem utworu.
Dwudziestowieczną prozę charakteryzuje porzucanie techniki narracji trzecioosobowej na rzecz narracji pamiętnikarskiej. Nowoczesne techniki w prozie rozwijają się od czasów dwudziestolecia międzywojennego – koniecznie wskaż tu na oryginalną twórczość Bruno. Schulza (Sklepy cynamonowe i Sanatorium pod klepsydrą), w której wykorzystał pisarz liryczną prozę poetycką. Opowiadając o zdarzeniach z małego miasteczka, przedstawia rzeczywistość na pół poetycką, na pół fantastyczną. Odsłania nie realia miejscowości galicyjskiej i rodziny, w której żyje bohater, ale wyobraźnię, bogatą skalę przeżyć, wrażliwość i wyczulenie na piękno.
Powołaj się też na popularne w XX wieku dzienniki. Możesz wspomnieć tu o Witoldzie Gombrowiczu (Dzienniki – ich fragmenty są w lekturze obowiązkowej, jeśli nie przeczytałeś, to teraz szybko nadrób zaległości!) oraz Dzienniku pisanym nocą Gustaw Herlinga-Grudzińskiego. W tego typu twórczości następuje całkowite utożsamienie narratora, bohatera i autora, a błahe wydarzenia z życia codziennego przeplatają się z poważnymi polemikami i rozważaniami filozoficznymi. Możesz również powołać się na Trans-Atlantyk Gombrowicza, gdzie narracja została wystylizowana na staropolską gawędę (Pamiętniki Paska). Wspomnij także o prozie Tadeusza Konwickiego (Mała Apokalipsa, w której narracja pierwszoosobowa odsłania niemoc i emocjonalny bezwład bohatera).
Zobacz: