Omów rolę rekwizytów występujących w bronowickiej chacie.
AKT I
DEKORACJA:
Noc listopadowa; w chacie, w świetlicy. Izba wybielona siwo, prawie błękitna, jednym szarawym tonem półbłękitu obejmująca i sprzęty, i ludzi, którzy się przez nią przesuną. Przez drzwi otwarte z boku, ku sieni, słychać huczne weselisko, buczące basy, piskanie skrzypiec, niesforny klarnet, hukania chłopów i bab i przygłuszający wszystką nutę jeden melodyjny szum i rumot tupotających tancerzy, co się tam kręcą w zbitej masie w takt jakiejś ginącej we wrzawie piosenki…
I cała uwaga osób, które przez tę izbę-scenę przejdą, zwrócona jest tam, ciągle tam; zasłuchani, zapatrzeni ustawicznie w ten tan, na polską nutę… wirujący dookoła; w półświetle kuchennej lampy, taniec kolorów, krasych wstążek, pawich piór, kierezyj, barwnych kaftanów i kabatów, nasza dzisiejsza wiejska Polska. A na ścianie głębnej: drzwi do alkierzyka, gdzie łóżka gospodarstwa i kołyska, i pośpione na łóżkach dzieci, a górą zszeregowani Święci obrazkowi. Na drugiej bocznej ścianie izby: okienko przysłonione białą muślinową firaneczką; nad oknem wieniec dożynkowy z kłosów; – za oknem ciemno, mrok – za oknem sad, a na deszczu i słocie krzew, otulony w słomę, w zimową ochronę okryty. Na środku izby stół okrągły, pod białym, sutym obrusem, gdzie przy jarzących brązowych świecznikach żydowskich suta zastawa, talerze poniechane tak, jak dopiero co od nich cała weselna drużba wstała, w nieładzie, gdzie nikt o sprzątaniu nie myśli. Około stołu proste drewniane stołki kuchenne z białego drzewa; przy tym na izbie biurko, zarzucone mnóstwem papierów; ponad biurkiem fotografia Matejkowskiego „Wernyhory” i litograficzne odbicie Matejkowskich „Racławic”.
Przy ścianie w głębi sofa wyszarzana; ponad nią złożone w krzyż szable, flinty, pasy podróżne, torba skórzana. W innym kącie piec bielony, do maści z izbą; obok pieca stolik empire, zdobny świecącymi resztami brązów, na którym zegar stary, alabastrowymi kolumienkami dźwigający złocony krąg godzin; nad zegarem portret pięknej damy w stroju z lat 1840 w lekkim muślinowym zawoju przy twarzy młodej w lokach i na ciemnej sukni. U boku drzwi weselnych skrzynia ogromna wyprawna wiejska, malowana w kwiatki pstre i pstre desenie; wytarta już i wyblakła. Pod oknem stary grat, fotel z wysokim oparciem.
Nad drzwiami weselnymi ogromny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej z jej sukienką srebrną i złotym otokiem promieni na tle głębokiego szafiru; a nad drzwiami alkierza takiż ogromny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, w utkanej wzorzystej szacie, w koralach i koronie polskiej Królowej, z Dzieciątkiem, które rączkę ku błogosławieniu wzniosło. Strop drewniany w długie belki proste z wypisanym na nich Słowem Bożym i rokiem pobudowania.
Rzecz dzieje się w roku tysiąc dziewięćsetnym.
1. Usytuuj dzieło w czasie i epoce
Najważniejszy dramat Młodej Polski. Premiera odbyła się w Krakowie, w Teatrze Miejskim w 1901 roku. Odnosi się do wesela poety Lucjana Rydla z chłopką – Jadwigą Mikołajczykówną, w Bronowicach w 1900 roku.
2. Co musisz pamiętać o lekturze?
- dramat oparty na autentycznych wydarzeniach
- pesymistyczna ocena polskiego społeczeństwa
- utwór realistyczno-symboliczny
- rozprawa z polskimi mitami narodowymi
- dzieło o naturze ludzkiej, lękach i obsesjach
3. Co wyczytasz z przytoczonego tekstu?
Omów rolę didaskaliów:
- Koniecznie zauważ, że do lektury otrzymałeś didaskalia dramatu. Czym są? Powinieneś to wiedzieć, ale dla przypomnienia: to wskazówki i objaśnienia autora dramatu (stanowiące tzw. tekst poboczny) lub adaptatora dotyczące realizacji scenicznej utworu.
- Zauważ, że didaskalia umieszczone na początku Wesela są bardzo rozbudowane i zawierają mnóstwo informacji.
- Zauważ w didaskaliach informacje o:
- miejscu i czasie akcji dramatu (noc listopadowa, wiejska chata; weselna izba),
- ważnych ze względu na problematykę utworu rekwizytach (fotografia Matejkowskiego „Wernyhory”, reprodukcja „Racławic” Matejki, chochoł – widoczny z okna chaty – krzak róży okryty słomą,
- charakterystycznym przemieszaniu miejskich i wiejskich elementów wystroju wnętrz: np. biurko z papierami i proste zydle. Przekłada się to na dwie grupy społeczne, które są zilustrowane w Weselu: chłopów i inteligencję.
- Główna rola didaskaliów: wskazówki dla reżysera
- tutaj didaskalia przygotowują także tło dla wydarzeń mających rozegrać się w czasie wesela,
- wprowadzają w nastrój i klimat utworu,
- zapowiadają symbolizm utworu (chata bronowicka – symbol polskiego społeczeństwa).
Zobacz: