Tag "Wesele Wyspiańskiego"
Autor Stanisław Wyspiański (1869-1907), jeden z najwybitniejszych artystów młodopolskich, a zarazem człowiek renesansu – bo i malarz (jeden z najlepszych uczniów Jana Matejki), i pisarz, poeta, dramaturg, teoretyk teatru oraz sztuki, a także twórca kostiumów oraz dekoracji, reżyser, projektant mebli i wnętrz. W literaturze bliski tendencjom neoromantycznym, trwale zapisał się w historii polskiego dramatu i teatru: twórca nowoczesnego teatru polskiego (por. teatr ogromny); autor m.in. Warszawianki, Wyzwolenia i Nocy listopadowej. Geneza i tytuł dramatu Wesele Stanisława
1. Które z poniższych tytułów to wyłącznie tomiki wierszy Leopolda Staffa? a) Sny o potędze, Uśmiechy godzin, Pieśń o skowronku, Wysokie drzewa b) Ptakom niebieskim, Sad rozstajny, Oczy otchłani, Szumiąca muszla c) Barwa miodu, Ptakom niebieskim, Studium przedmiotu, Martwa pogoda d) Wszystkie powyższe tytuły 1. Odpowiedź: a) Komentarz: Leopold Staff, jako poeta trzech pokoleń, był bardzo płodnym twórcą i lista jego tomików wierszy jest długa. Tym niemniej należy umieć je rozpoznać.
Dramat Wyspiańskiego należy do kanonu najważniejszych utworów literatury polskiej, zakotwiczony jest bowiem głęboko w przestrzeni „przeklętych” polskich mitów narodowych. Z tego też względu stanowi w pewnym sensie tekst zamknięty, mało czytelny dla kogoś, kto nie zna i nie rozumie naszej historii, tradycji, mentalności, polskich odwiecznych problemów związanych z marzeniami o upragnionej wolności. Dowodem na swoistą hermetyczność dramatu może być nieco komiczna opinia amerykańskiego krytyka, który po obejrzeniu spektaklu w teatrze
Wesele w Chłopach Władysława Stanisława Reymonta Czas akcji – jedna doba (od świtu do kolejnego świtu), ostatnie dni jesieni. Miejsce akcji – wieś Lipce (mieszkanie panny młodej, droga do kościoła, izba weselna). Narrator Najczęściej narrator ujawnia się w 3. osobie – opowiada zdarzenia, jakby wszystko widział, wiedział, doskonale znał. Ale parę razy identyfikuje się z mieszkańcami Lipiec – jest jednym z gości na weselu, bierze udział w zdarzeniach. Wtedy wypowiada się w 1. osobie liczby mnogiej
Wypisz elementy dwóch światów w Weselu Stanisława Wyspiańskiego: zwykły, typowy świat wiejskiego wesela i świat przedziwny, „nie z tej ziemi”. Elementy świata realistycznego: Dekoracje weselne, sala biesiadna, weselna muzyka, weselne stroje dokładnie opisane w didaskaliach. Obecność Państwa Młodych i gości weselnych. Flirty, rozmowy, dyskusje gości. Elementy świata fantastycznego: Ożywienie zwykłego chochoła i pojawienie się innych nierealistycznych postaci – Widma, Stańczyka, Rycerza Czarnego, Hetmana, Upiora i Wernyhory – z obrazu Jana Matejki. Z wymienionymi postaciami spotkacie się dopiero w liceum
Rozdzióbią nas kruki, wrony… Stefana Żeromskiego Opowiadanie Temat: Tragiczna śmierć powstańca Winrycha – w asyście stada wron, z przykrym epizodem – chłop z pobliskiej wsi grabi rzeczy bohatera, tym samym odziera go nie tylko z butów – ale z heroizmu. Pisarz podejmuje temat przyczyn upadku powstania styczniowego, postawy chłopów wobec powstania. Co jest ważne? Opowiadanie można określić jako jednocześnie naturalistyczne i symbolistyczne. Scena śmierci jest sceną symboliczną – obrazuje klęskę powstania, deheroizację
Aniela Dulska Reprezentantka mieszczańskiej kołtunerii (Moralność pani Dulskiej). Symbol kobiety ograniczonej, fałszywej, obdarzonej specyficzną, niemoralną „moralnością” na pokaz. Niestety, typ przeciętny, reprezentatywny i uniwersalny. Myli się ten, kto sądzi, że osoba taka pojawiła się raz, sto lat temu, i akurat Zapolska zarejestrowała to niezwykłe indywiduum w swojej tragifarsie. Na jej portret składa się wiele drobnych szkiców: zachowanie wobec rodziny i sąsiadów, obraz mieszkania, niemy protest męża, Felicjana Dulskiego. To wszystko daje
Chłopi Władysława Stanisława Reymonta Oto dziewiętnastowieczna wieś: bez traktora, telewizora, ba!, nawet bez murowanych budynków. Zewnętrznie wieś się zmieniła, lecz mentalność jej mieszkańców pozostała podobna. Nadal o pozycji człowieka przesądza tu ilość posiadanej ziemi, liczy się siła, obowiązują twarde prawa życia w gromadzie. Chłopi poruszają co najmniej kilkanaście wątków. Uwagę czytelników najbardziej przyciągają losy pięknej Jagusi, wydanej za starego, bardzo bogatego Macieja Borynę, i jej kolejne romanse. Oprócz nich jednak ukazany tu został
Epoka Wyspiańskiego Młoda Polska – Kraków. Młoda Europa – Paryż. Przełom wieków XIX i XX. Ponad sto lat temu. Maksyma „Obyś żył w ciekawych czasach” sprawdza się przy biografii Wyspiańskiego w sposób szczególny – bo były to czasy wyjątkowe dla artystów. Szalone – bohema artystyczna, apoteoza sztuki, poczucie końca wieku. Naprawdę nowatorskie pomysły w dziedzinie malarstwa, poezji, teatru. Paryż poetów, takich jak Rimbaud, Baudelaire, szaleńców i skandalistów, z kolei Kraków
Tego się naucz! Dobrze byłoby umieć: Wskazać w dramacie elementy realistyczno-obyczajowe. Taki charakter ma akt I, który zawiera 38 scen ukazujących relacje między chłopami a inteligencją (na przykładzie rozmowy Czepca z Dziennikarzem, Pana Młodego z Panną Młodą i innych). Wskazać elementy fantastyczno-symboliczne. Taki charakter ma drugi akt, w którym mamy do czynienia z pogłębioną analizą psychologiczną postaci; pojawiają się wtedy osoby dramatu. Pamiętaj, bardzo ważne jest, byś pamiętał, jakie widmo
Wesele jest dramatem realistyczno-symbolicznym, dziełem artysty, który z „małej sensacji towarzyskiej stworzył dramat narodowy”. Na ogół mówi się, upraszczając nieco sprawę, że: I akt ma charakter realistyczny, II akt – fantastyczny, III akt – symboliczny. Warstwa realistyczna przypomina jasełka Oglądamy szopkę-izbę, do której zmęczeni goście wychodzą wypocząć, przysiadają, prowadzą rozmowy. Bohaterowie, rozmawiający na ogół w parach, czasem w kilka osób, po zakończeniu dialogu znikają ze sceny, ustępując miejsca innym. Często są to pary
Omów rolę rekwizytów występujących w bronowickiej chacie. AKT I DEKORACJA: Noc listopadowa; w chacie, w świetlicy. Izba wybielona siwo, prawie błękitna, jednym szarawym tonem półbłękitu obejmująca i sprzęty, i ludzi, którzy się przez nią przesuną. Przez drzwi otwarte z boku, ku sieni, słychać huczne weselisko, buczące basy, piskanie skrzypiec, niesforny klarnet, hukania chłopów i bab i przygłuszający wszystką nutę jeden melodyjny szum i rumot tupotających tancerzy, co się tam kręcą w zbitej masie w takt jakiejś ginącej we wrzawie piosenki… I cała
Na podstawie fragmentów III aktu Wesela Stanisława Wyspiańskiego i Ojczyzny chochołów Kazimierza Wierzyńskiego wskaż, jakie wady i słabości społeczeństwa polskiego dostrzegają ci twórcy. Bazując na fragmentach tych dzieł i własnej wiedzy, zastanów się, jaką rolę w naszej kulturze i tych właśnie utworach odgrywają chochoł i chocholi taniec. Stanisław Wyspiański, Wesele, akt III, scena 37 (fragment) (A zaklęte słomiane straszydło, ująwszy w niezgrabne racie podane przez drużbę patyki – poczyna sobie jak grajek-skrzypak – i – słyszeć się daje
Na podstawie przytoczonej sceny oraz znajomości Wesela Wyspiańskiego rozważ związki postaci Wernyhory z romantyzmem. Stanisław Wyspiański Wesele (fragmenty) GOSPODARZ Pan-Dziad z lirą – Wernyhora! Wy mnie znany – spodziewany, Wy, o którym jeszcze wczora tylko we śnie, tylko w marze: jak owi dawni mocarze, Wy na koniu, siwym koniu, poprzed dom mój, z wieścią. WERNYHORA Słowem! GOSPODARZ Wy ze Słowem – Wy ze Słowem! WERNYHORA Ja z Rozkazem. GOSPODARZ Rozkaz-Słowo! Dawno serce już gotowo tem wezwaniem piorunowem.
Najważniejsze lektury do matury Antygona Sofoklesa Co o niej pamiętać? Jest to jeden z najbardziej znanych i jednocześnie najważniejszych dramatów antycznych. Jego treść i poruszane problemy były wówczas aktualne i szeroko dyskutowane. Starożytnych Greków naprawdę nurtowało zagadnienie, które prawo jest ważniejsze, którym kierować się w pierwszym rzędzie. Czy ważniejsze jest prawo boskie, religijne, zwyczajowe czy świeckie, ustanawiane przez władców? Na to pytanie Sofokles nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi. Być może, nie da się na nie odpowiedzieć, skoro
Wesele Stanisława Wyspiańskiego pytaniem o świadomość narodową Polaków. Budowa Wesela Stanisława Wyspiańskiego przypomina jasełka, ludową szopkę. W jednym pomieszczeniu pojawiają się różne postacie – przedstawiciele różnych warstw ówczesnego społeczeństwa zaboru austriackiego. Na weselu poety Rydla rzeczywiście zebrali się ludzie reprezentatywni dla tej społeczności. Możemy bowiem wyróżnić wśród uczestników wesela grupę inteligencji, reprezentowaną przez Poetę, Dziennikarza, Pana Młodego, Gospodarza. Jest tu także grupa chłopów bronowickich: Czepiec, Klimina, Dziad, Ojciec, Panna Młoda, Marysia. Warunki
Artyzm Wesela Wyspiańskiego Wstęp I „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to dramat. To dzieło określa się mianem dramatu realistyczno-symbolistycznego. Badacze twórczości Stanisława Wyspiańskiego często mówią o jego nierówności artystycznej – że obok fragmentów świetnych pod względem językowym, niesłychanie wyrazistych, pojawiają się również fragmenty dużo gorsze, czasem nawet przypominające… bełkot. „Wesele” to jednak dramat o dużej wartości artystycznej, znakomity pod każdym względem. Wstęp II Stanisław Wyspiański był twórcą wszechstronnym: nie tylko dramaturgiem, ale również cenionym
Obraz wsi w wybranych utworach młodopolskich. Uwaga! Sformułowanie: obraz wsi oznacza nie tyle konieczność opisania utworów traktujących o wsi, lecz wyciągnięcia wniosków z opisów pisarzy. Jaką wieś przedstawiają? Nowoczesną? Zacofaną? Oddaloną od dworu czy zjednoczoną z ziemiaństwem? Silną czy słabą? Warto nie tylko zwrócić uwagę na to, jaki obraz wsi malują młodopolscy autorzy, ale także na to, jakimi środkami to czynią. Wszak stosują rozmaite techniki: impresjonizm, naturalizm, mitologizację. Jak
Materiał według powstań W jaki sposób literatura ukazuje motyw powstania? Powstanie listopadowe (1830) Powstanie listopadowe stało się podstawowym przeżyciem ideowym, a często także doświadczeniem biograficznym dla romantyków. Często w decydujący sposób zaważyło ono na charakterze twórczości literackiej okresu dojrzałego romantyzmu. Bezpośredni udział w powstaniu wzięło wielu twórców tego okresu, stąd powstanie stworzyło własną literaturę, wyróżniającą się odrębną problematyką i sposobami ekspresji. Bezpośrednią reakcją na powstanie listopadowe była poezja, która rozwijała się wraz z powstaniem i zachęcała do
Motyw literacki – polskość i europejskość W każdej epoce pojawiły się utwory, które świadczą o europejskości polskiej kultury, a obok takie, które są istotą polskości. Są też dzieła zarazem polskie i europejskie. Trzeba je usystematyzować i zapamiętać. Co to znaczy europejskość sztuki, kina, literatury? Często przeciwstawia się ją amerykanizacji i uważa za wartość. Nikt jednak dokładnie nie wie, co to jest kino europejskie, literatura europejska. Przeważnie obejmujemy tym terminem literaturę i kino niekomercyjne, autorskie, tworzone bardziej z potrzeby
