Wyjaśnij pojęcia mitu i archetypu, posługując się przykładami z mitologii grecko-rzymskiej.
Zacznij:
Przedstaw obie definicje:
- mit – przekazywany ustnie (oralnie) tekst związany z wierzeniami religijnymi pełniący funkcję sakralną i/lub kulturotwórczą;
- archetyp – stworzone przez Carla Gustava Junga pojęcie z pogranicza psychologii oznaczające wspólny wszystkim, osobowy prawzorzec społecznej roli lub określonego typu zachowania.
Dokonaj rozróżnienia między mitem (pojęcie tradycyjne) a archetypem (pojęcie współczesne, wtórne wobec mitu).
Rozwiń:
Przedstaw kilka przykładów mitów, których bohaterowie mają jednocześnie wyraźne cechy archetypiczne, np.:
- Mit o Prometeuszu – archetyp bohatera poświęcającego się dla zbiorowości.
- Mit o Pandorze – archetyp kobiety przewrotnej, ciekawskiej, próżnej.
- Mit o Edypie – archetyp człowieka uciekającego przed nieuchronnym.
- Mit o Dionizosie – archetyp szaleńca.
Zakończ:
Odwołaj się do znaczenia mitu w kulturze XX w. (mity inteligenckie w Weselu, mitologizacja rzeczywistości – Bruno Schulz, Olga Tokarczuk).
Najważniejsze teksty:
- Mit o Prometeuszu,
- Mit o Pandorze,
- Mit o Edypie,
- Mit o Dionizosie.
Ważne pojęcia:
- Mit genezyjski / kosmogoniczny – wyjaśnia pochodzenie świata.
- Mit teogoniczny – wyjaśnia pochodzenie bogów.
- Mit antropogeniczny – wyjaśnia pochodzenie człowieka.
- Mit genealogiczny – wyjaśnia pochodzenie słynnych rodów.
Zobacz:
Na czym polega uniwersalizm mitów. Omów na wybranych przykładach.