W ostatnich latach integracja sensoryczna stała się terminem często słyszanym zarówno w środowisku pedagogicznym, jak i wśród rodziców. Jest on wykorzystywany zarówno w kontekście terapii dla dzieci z zaburzeniami sensorycznymi, jak i dla osób w dorosłym wieku, dla poprawy ogólnego komfortu funkcjonowania. Wzrosło zainteresowanie tym zagadnieniem, co rodzi jednocześnie pytanie, czy integracja sensoryczna rzeczywiście ma wartość terapeutyczną, czy może jest tylko chwilowym trendem? Warto więc dowiedzieć się, czym tak właściwie jest integracja sensoryczna i jak wpływa na rozwój dzieci oraz dorosłych.
Czym jest integracja sensoryczna?
Dzisiejszy świat codziennie dostarcza wielu bodźców słuchowych, wzrokowych, smakowych, węchowych i ruchowych, które mózg musi przetworzyć i przeanalizować. Zbyt duża ich ilość może przeciążyć układ nerwowy.
Integracja sensoryczna to pojęcie odnoszące się właśnie do procesu, w którym układ nerwowy organizuje bodźce odbierane przez zmysły i w ten sposób może odpowiednio reagować na otaczający go świat. Nie u wszystkich osób proces ten przebiega prawidłowo. Mogą wówczas pojawić się problemy w codziennym funkcjonowaniu – trudność z koncentracją, koordynacją ruchową czy emocjonalnym reagowaniem na bodźce.
Zdaniem wielu specjalistów, prawidłowo prowadzona terapia integracji sensorycznej przyczynia się do harmonijnego rozwoju, przede wszystkim u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD czy opóźnieniami rozwojowymi. Taka terapia opiera się na aktywnościach stymulujących różne zmysły, czyli dotyk, wzrok, słuch i równowagę. Jej zadaniem jest dostarczanie odpowiednich bodźców w kontrolowany sposób.
Moda czy konieczność?
Wraz ze wzrostem popularności integracji sensorycznej wzrosła też liczba placówek zajmujących się tego typu terapią. Oczywiście istnieje wiele miejsc podchodzących do tego zagadnienia w sposób profesjonalny, z wykorzystaniem w swoich działaniach badań naukowych. Niestety, zdarzają się też placówki traktujące terapię jako sposób na szybki zarobek, które nie opierają swoich programów na rzetelnych podstawach. Właśnie dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu terapii należy sprawdzić wiarygodność placówki i kwalifikacje pracujących w niej specjalistów.
Osoby zainteresowane zdobyciem wiedzy w tym zakresie mogą podjąć specjalistyczne studia podyplomowe. Coraz więcej placówek edukacyjnych oferuje kierunek taki jak integracja sensoryczna – https://www.cb.szczecin.pl/tryb-studiow/studia-podyplomowe/studia-nauczycielskie/integracja-sensoryczna/. Szczecin jest jednym z miast, w którym można zdobyć niezbędne kwalifikacje. Osoba kształcąca się w tym zakresie zdobędzie umiejętności z zakresu diagnostyki i interwencji terapeutycznej oraz planowania i prowadzenia terapii neuro-rozwojowej i wspomagającej. Uzyskane kompetencje pozwolą na pracę z dziećmi o różnorodnych dysfunkcjach rozwojowych oraz z rodzinami tych dzieci.
Dlaczego integracja sensoryczna jest ważna?
Przystosowanie do funkcjonowania w szkole i wśród rówieśników jest niezwykle ważne dla dziecka, które wciąż się kształtuje i chce być integralną częścią społeczeństwa. Trudności w tym obszarze mogą prowadzić do poczucia wykluczenia. Zaburzenia integracji sensorycznej wpływają więc na codzienne życie – zarówno w szkole, jak i w domu – w negatywny sposób. Problemy z koncentracją, nadwrażliwość na bodźce, niechęć do pewnych aktywności ruchowych czy trudności w nauce mogą być związane właśnie z nieprawidłowym przetwarzaniem informacji sensorycznych. Na szczęście odpowiednio prowadzona terapia może pomóc w usprawnieniu funkcjonowania i tym samym przełożyć się na zwiększenie komfortu życia dziecka oraz jego bliskich.
Z terapii integracji sensorycznej mogą korzystać również dorośli, szczególnie ci odczuwający nadwrażliwość na bodźce lub trudności z koordynacją. Według dostępnych badań, trudności spostrzegane w życiu dorosłym, mogą mieć swoje źródło właśnie w problemach sensorycznych nieprzepracowanych w wieku dziecięcym.
Dlaczego integracja sensoryczna staje się popularna?
Wzrost zainteresowania tematem integracji sensorycznej wynika z rosnącej świadomości społecznej w kontekście wymienionych problemów. Są opisywane przez coraz więcej badań naukowych, prowadzone są też działania zwiększające otwartość i akceptację dla osób z różnymi potrzebami sensorycznymi.
W tym obszarze specjalizuje się coraz więcej specjalistów i terapeutów związanych z rozwojem człowieka – pediatrów, nauczycieli, trenerów, fizjoterapeutów czy logopedów. Rozwijają swoje umiejętności w tej dziedzinie uczestnicząc w różnego rodzaju szkoleniach i warsztatach. Z tego powodu otwierają się również kierunki takie jak studia podyplomowe integracja sensoryczna. Terapia wchodzi w skład oferty ośrodków terapeutycznych, szkół, a nawet placówek opiekuńczych. Jest to zjawisko pozytywne, które otwiera wielu osobom drogę do rozwinięcia swojego pełnego potencjału i lepszego funkcjonowania bez barier. Działania terapeutyczne są przyjazne nie tylko dzieciom ze zdiagnozowanymi problemami – wszyscy najmłodsi mogą czerpać z terapii przybierającej formę zabawy.
