Tag "literatura średniowiecza"
W Wielkim testamencie zawarł Villon swoistą filozofię życia, bynajmniej nie pokutniczą jak na średniowiecze przystało. Przeciwnie – poniekąd koresponduje z antycznym carpe diem – chwytaj dzień, ciesz się życiem, bo i tak wszystko przemija, nie ma na to rady ani nie ma co zastanawiać się, dlaczego tak się dzieje. Jeśli mowa o przemijaniu, można spodziewać się porównania z ujęciem barokowym – z wierszem Naborowskiego lub Sępa-Szarzyńskiego. Nie dajcie się zwieść podobieństwu. Owszem przemijalność i kruchość podobnie są
Do gatunków starożytnych przejętych przez średniowiecze należą: carmina (pieśni) tragedia komedia historia satyra Do gatunków nowych zaliczymy m.in.: żywoty świętych dramaty religijne: misteria, dramat liturgiczny i moralitet Szczególnie ciekawym gatunkiem wytworzonym w średniowieczu był moralitet – sztuka dydaktyczna. Jej słynnym bohaterem był Everyman, czyli Człowiek-Każdy, ktoś, kto symbolizował każdą istotę ludzką. Everyman spotykał na swojej drodze alegorie – uosobione cnoty lub grzechy, np. Czystość, Męstwo, Chciwość. Cnoty te roztrząsały abstrakcyjne kwestie moralne,
Utwory literackie późnego średniowiecza mogą być ciekawe z dwóch względów. Po pierwsze można w nich znaleźć pewne podsumowanie epoki, syntezę kultury wieków średnich z wszystkimi tego czasu sprzecznościami. Po drugie są zapowiedzią przełomu, który wkrótce nastąpi – w tekstach powstałych w XIV czy XV w. widać już pewne elementy charakterystyczne dla renesansu. Utwory takie jak Boska komedia Dantego czy Wielki testament Villona wymykają się uproszczonym interpretacjom i stanowią źródło inspiracji dla późniejszych autorów. Boska komedia Dantego
François Villon był prawdziwym średniowiecznym dekadentem. Choć pochodził z ubogiej rodziny, rozpoczął studia, których prawdopodobnie nie skończył, wybierając cygański tryb życia. Wielokrotnie miał konflikty z prawem. Wreszcie, przed śmiercią, na wygnaniu, jeszcze jako młody człowiek, napisał Wielki testament – dzieło uznane za największy zabytek średniowiecznej literatury francuskiej. Pierwsza część utworu opowiada o życiu Villona, jego edukacji, zabawach i uciechach. Z tej części dowiadujemy się najwięcej o życiu samego poety – jego szemranej kompanii, spotykanych kobietach, zabawach,
Charakterystyka epoki średniowiecza Początek średniowiecza – IV/V w. Często wskazuje się datę 476 – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, który zapoczątkowuje epokę wieków średnich, a kończy starożytność. Wczesne średniowiecze: V-IX Wędrówki ludów Rozwój państwa Karola Wielkiego Rozkwit: X-XIII w. Powstanie państw w Europie. Idea zjednoczonej Europy Ottona III. Wyprawy krzyżowe. Konflikty cesarstwa z papiestwem. Powstaje święta inkwizycja. Działają zakony: krzyżacki, templariuszy. Schyłek: XIV-XV Początki literatury narodowej Umacnianie się państw i władzy świeckiej. Rozwój architektury gotyckiej. Najazdy
Która dziedzina, Twoim zdaniem, mówi nam więcej o średniowieczu – literatura czy sztuki pozasłowne? Temat dla ambitnych. Obowiązuje duża wiedza o epoce, zarówno literacka, jak i ogólnokulturowa. Dodatkową trudność stwarza sformułowanie tematu – jego rozwinięcie wymaga w zasadzie formy rozprawki. Możesz, oczywiście, tak przeprowadzić wywód i argumentację, by odpowiedź nie była jednoznaczna. Potrzebna będzie znajomość terminów (teocentryzm, uniwersalizm, danse macabre) i stylów sztuki średniowiecznej. Forma pracy Idealną formą byłaby klasyczna rozprawka – sformułuj tezę, a
GESTA – słowo z łaciny oznacza „czyny” – utwory opisujące wielkie, godne pochwały czyny jakiegoś bohatera. W literaturze średniowiecznej panowała moda na opiewanie czynów rycerskich (porównaj: chansons de geste – starofrancuskie poematy epickie ), królewskich itp. Słynne są w historii literatury Gesta Romanorum – czyli „czyny Rzymian” lub „historie rzymskie”, spisane w I połowie XIV wieku, a ogromnie popularne w średniowiecznej Europie. Przedstawiają one szereg historii, rozgrywających się za panowania
Czy dzieje świętego Aleksego są typową hagiografią? Tak. Ponieważ Aleksy jest wzorem ascety. Legenda o św. Aleksym przedstawia jego żywot: narodziny, młodość, ożenek z królewną Famijaną – lecz Aleksy składa ślub czystości i wyrusza w tułaczą wędrówkę, a majątek rozdaje ubogim. Znosi okrutne męki, leży pod progiem kościoła, szesnaście lat pod schodami na dworze ojca, gdzie wylewano nań pomyje. Przed śmiercią św. Aleksy napisał list wyjaśniający, kim jest. Przy jego śmierci i pochówku nastąpiły liczne cuda,
Jeśli chodzi o literaturę powszechną, do kanonu arcydzieł należą: Pieśń o Rolandzie – epos rycerski, Francja XI w. Dzieje Tristana i Izoldy – romans rycerski, Francja XII w. Złota legenda Jakuba de Voragine – popularny zbiór żywotów świętych, Francja XIII w. Romans o róży – zwany czasem francuską „Iliadą”! Poemat o miłości, część I napisał Guillaunie de Lorris (XII w.), po jego śmierci kontynuował Jean de Meung. O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu – ballady bretońskie,
Hagiografia – to żywotopisarstwo świętych, inaczej tzw. żywoty świętych, bardzo rozpowszechnione w epoce średniowiecza. Są to utwory przedstawiające dzieje świętego, propagują i konstruują one wzór świętego (ascety) – ideał do naśladowania. Przykładem jest Legenda o św. Aleksym. Żywot świętego ma specyficzną budowę. Oto części żywotu: Prolog – czyli wypowiedź autora, mówi on o przyczynach, dla których opisuje żywot świętego, prosi o pomoc i wyrozumiałość. Opis narodzin świętego. Cudowne dzieciństwo (pierwsze objawy zdradzające niezwykłą osobowość). Młodość świętego (coraz
