Na sprawdzianie może pojawić się takie zadanie: Podziel podane wypowiedzenia na zdania i równoważniki zdań, a następnie umieść je w tabelce w odpowiednim miejscu. W zdaniach podkreśl orzeczenia. 1. W czerwcu jedziemy na wycieczkę. 2. Wczoraj padał śnieg. 3. Kto tam? 4. Za chwilę koniec filmu! 5. Cisza! 6. Pójdziesz ze mną do kina? 7. Nareszcie wiosna! 8. Za dwie minuty odjazd pociągu! 9. Od kiedy mieszkasz w Warszawie? 10. Mama
W języku polskim szyk zdania określa się jako „swobodny”. Zupełnie dowolny jednak nie jest – i mogą stąd wynikać rozmaite problemy stylistyczne. I różne pytania testowe. Pytania testowe mogą sprawdzić, czy potrafisz wskazać szyk przestawny w zdaniu. Bardzo często możesz też zostać poproszony o wykazanie się znajomością poprawności zdań, bo – choć w polskim zdaniu można sporo przestawiać – niektóre konstrukcje są już nieprawidłowe. By zwycięsko wybrnąć z powyższych pułapek, trzeba mieć podstawową wiedzę o szyku
Wypowiedzenie Wypowiedzenie składa się z kilku wyrazów, które połączone są ze sobą treściowo i gramatycznie. Co to znaczy połączenie treściowe? To znaczy, że wyrazy w wypowiedzeniu ułożone są tak, by stanowiły logiczną całość. Wyrazy: mamy, kupię, wczoraj – nie tworzą wypowiedzenia, bo są ułożone bez sensu, po prostu nic nie znaczą. Co to znaczy połączenie gramatyczne? Oznacza to, że wyrazy w wypowiedzeniu użyte są w odpowiednich formach gramatycznych. W wypowiedzeniu: Mama lubi piec ciastem. – wyraz
Co to jest równoważnik zdania? Podaj przykłady ilustrujące rozmaitość typów równoważników. Równoważnik zdania to wypowiedzenie nie zawierające orzeczenia, rozumianego tutaj jako czasownik najczęściej w formie osobowej. Trudno natomiast mówić o wyraźnych typach równoważników. Charakterystyczną konstrukcją jest imiesłowowy równoważnik zdania, czyli konstrukcja z imiesłowem przysłówkowym, pełniąca funkcję zdania podrzędnego okolicznikowego czasu lub sposobu. Taki równoważnik jest zawsze podrzędną częścią zdania złożonego: Pisząc te słowa, myślałem o nadchodzącym egzaminie. (= kiedy pisałem) Przeczytawszy gazetę, zaczął rozwiązywać
Składnia Czym jest składnia? Składnia to nauka o budowie wypowiedzeń, czyli o budowie zdań i równoważników zdań. Opisuje części składowe wypowiedzeń i sposoby, w jaki się łączą. Co to jest wypowiedzenie? Wypowiedzenie – jest to grupa wyrazów (lub nawet pojedyncze słowo – Podejdź!), która zawiera zrozumiałą informację (logiczną treść) i jest połączona według reguł gramatyki. Co to znaczy połączenie treściowe? Oznacza to, że wyrazy w wypowiedzeniu użyte są w odpowiednich formach gramatycznych. Zespół wyrazów: