Co to jest równoważnik zdania?
Podaj przykłady ilustrujące rozmaitość typów równoważników.

Równoważnik zdania to wypowiedzenie nie zawierające orzeczenia, rozumianego tutaj jako czasownik najczęściej w formie osobowej.

  • Trudno natomiast mówić o wyraźnych typach równoważników. Charakterystyczną konstrukcją jest imiesłowowy równoważnik zdania, czyli konstrukcja z imiesłowem przysłówkowym, pełniąca funkcję zdania podrzędnego okolicznikowego czasu lub sposobu. Taki równoważnik jest zawsze podrzędną częścią zdania złożonego:
    • Pisząc te słowa, myślałem o nadchodzącym egzaminie.
      (= kiedy pisałem)
    • Przeczytawszy gazetę, zaczął rozwiązywać krzyżówkę.
      (= kiedy przeczytał)

Na ogół można sprowadzić równoważnik do postaci zdania.

  • W równoważnikach: Wyjść! Otwierać! wystarczy zamienić bezokolicznik na formę trybu rozkazującego. Mające formę rozkazów równoważniki typu Baczność! Na ramie broń! są równie zrozumiałe, gdyż łatwo można się domyślić, jaki czasownik został opuszczony: Stańcie na baczność!
    Weźcie na ramie broń.
  • Przy zamianie na zdania innych równoważników decydującą rolę odgrywa kontekst: sytuacja wypowiedzi i to, co zostało powiedziane wcześniej. Oto przykłady takich kontekstowych równoważników:
    • W domu.
    • Sąsiadka.
    • Nie zawsze.
    • Nie.
    • W porządku.
    • Do zobaczenia.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Wypowiedzenie

Imiesłowowy równoważnik zdania

19. Jakie warunki muszą być spełnione, żeby imiesłowowy równoważnik zdania był dobrze użyty?