Władza tematem tragedii Król Edyp Sofoklesa.
Wstęp
Władza nie jest najważniejszym tematem tragedii Sofoklesa. Ale pojawia się – jest pokusą i wyzwaniem dla głównego bohatera. Poza tym Edyp jawi się nie tylko jako ofiara przeznaczenia, ale jako ojciec, mąż i właśnie władca.
Zadaj pytanie
Jakim władcą był Edyp?
Raczej wzorowym. Dbał o miasto, martwił się jego tragedią, chciał pomóc, ratować je przed klęskami, dociec prawdy. Gdy dowiedział się, że rozwiązaniem problemów może być ukaranie zabójcy Lajosa – natychmiast uruchomił śledztwo, ogłosił surową karę. Pozytywną opinię o Edypie jako królu potwierdza lud, który garnie się do niego w poszukiwaniu pomocy. Bohater mówi o sobie:
Ja Edyp, sławą cieszący się ludzi.
Kapłan z kolei zwraca się do niego:
A więc ku tobie, któryś nam najdroższy,
ślemy Edypie tę prośbę błagalną
– oznacza to, że społeczność ceni swego władcę.
Co sam Edyp sądzi o władzy?
Ceni ją sobie, skoro chętnie przyjął królestwo w nagrodę. Jest podejrzliwy, wietrzy spisek i posądza Kreona o chęć zagarnięcia tronu.
Czy Edypa można nazwać dobrym władcą?
To on jest przyczyną nieszczęść, ale… jest także wybawcą miasta od Sfinksa. Robi też wszystko, by wydobyć je z kataklizmu. Opuszcza miasto, gdy okazuje się winien, więc raczej można go nazwać władcą troskliwym i dobrym.
Przytocz pogląd Kreona o władzy.
Brat Jokasty zdecydowanie twierdzi, że lepsza jest pozycja członka rodu królewskiego, któremu należą się szacunek i dobrobyt, a nie ma on na głowie odpowiedzialności za lud. Po której stronie się opowiesz?
Wyjdź poza program
Przytocz przykłady innych władców i i krótko omów ich dylematy – skup się na przyszłości Kreona, dziejach Makbeta lub Balladyny. Przywołaj, porównaj. Wskaż, jak odpowiedzialnym wyzwaniem jest sprawowanie władzy, która stanowi bardzo pożądaną wartość, często prowadzi do zbrodni i zazdrości. Odwołaj się do słynnego pouczenia Kochanowskiego z Odprawy posłów greckich: Wy, którym ludzi paść poruczono…
Zakończ
Refleksją albo aforyzmem na temat władzy na przykład z dzieła Sofoklesa:
Pycha rodzi tyranów; gdy pychy tej szały Prawa i miarę przekroczą…
Zobacz:
Porównaj Edypa i Kreona, bohaterów znanych Ci z tragedii Sofoklesa.
Tragizm bohatera antycznego. Powołaj się na losy Antygony, Kreon, Edypa
Porównaj Edypa i Kreona, bohaterów znanych Ci z tragedii Sofoklesa.