Jak należy rozumieć tytuł wiersza Młodość? Sporządź krótką notatkę.
Tytuł wiersza jest ironiczny. W utworze została bowiem przedstawiona młodość pokolenia Kolumbów, która z prawdziwą młodością ma niewiele wspólnego. Młode lata są z reguły przeznaczone na naukę, ale i na beztroskę, zabawę.
Natomiast młodość „porażonych śmiercią” przypadła na lata wojny. Musieli zmagać się z jej koszmarem i na co dzień obcować ze śmiercią.
Jeżeli nawet komuś udałoby się przetrwać okupację, wyjdzie z niej okaleczony psychicznie. Czy człowiek pozbawiony świeżości i optymizmu może nazywać siebie młodym?
Który z wierszy Baczyńskiego szczególnie Cię wzrusza? Uzasadnij swój wybór.
Najbardziej wzrusza mnie wiersz Elegia o… (chłopcu polskim). Dzieje się tak dlatego, że ten utwór jest bardzo prosty, kojarzący się wręcz z ludową piosenką (słowa „syneczku” i „synku”, które powracają jak refren), a prostota bardzo do mnie przemawia.
Poza tym bohater utworu, do którego zwraca się nadawca tekstu, jest bardzo młody, jak my i jest już osobą odartą ze swych marzeń i snów („Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyle drżą, / haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią”). Bardzo wzrusza mnie zakończenie wiersza, które, tak samo jak jego tytuł (elegia to wiersz upamiętniający zmarłego, tren), sugeruje śmierć młodego żołnierza („Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką. / Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?”).
Odwołując się do wiersza Pokolenie z 1943 roku, odpowiedz, jakie zagrożenia moralne stwarza wojna. Jaki to miało wpływ na pokolenie Kolumbów?
Wojna to czas, w którym ludźmi kieruje przede wszystkim pragnienie przeżycia. Starają się o to wszelkimi sposobami, które nie zawsze są etyczne. Na co dzień obcują ze śmiercią i nierzadko muszą patrzeć na śmierć swoich najbliższych. W ten sposób tracą wcześniejszą wrażliwość. Poza tym wojna uczy bezlitosnej zemsty. Baczyński dostrzega te zagrożenia moralne – pisze o nich w wierszu Pokolenie: „Nas nauczono. Nie ma litości. (…) Nas nauczono. Nie ma sumienia. (…) Nas nauczono. Nie ma miłości”.
Pokolenie Kolumbów doświadczyło koszmarnej młodości, którą historia pozbawiła wszystkiego, co jest charakterystyczne dla wczesnego okresu życia (nauka, zabawa, ale także wiara w ludzką dobroć). Baczyński ma świadomość, że jego pokolenie jest okaleczone, bowiem w młodości zetknęło się z takim pogwałceniem zasad etycznych, że nie będzie w stanie odbudować własnej psychiki.
W wierszu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego odszukaj motywy realistyczne i magiczne, baśniowe.
Przez kartofliska dymiące w zamglonym miesiącu
Zobaczysz pochód świętego idący w takt wierzby:
Fale królików leśnych, sarnę w szeleście gorącym,
Psy oniemiałe nocą i konie błyszczące.
K. K. Baczyński Święty Franciszek
- motywy realistyczne
Niby zwykła noc, księżyc w pełni, las pełen dębów i świerków, szeroka polana, na której ukrywa się obserwator.
- motywy magiczne, baśniowe
W tej księżycowej poświacie nagle pojawia się niezwykły orszak – pejzaż nocny ze zwykłego
przemienia się w baśniowy świat. Przewodnikiem orszaku jest święty Franciszek. Za nim maszerują króliki, sarna, psy, konie. Ponad tym pokojowym pochodem, pochodem ciszy i miłości, lecą skowronki.
Zobacz:
Poetycki portret pokolenia Kolumbów na przykładzie wybranych wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.