Modernizm w Europie
Osiągnięciem poprzedniej epoki w dziedzinie epiki był realizm. Przypomnijmy: powieść realistyczna prawdziwie ukazuje rzeczywistość i codzienne życie człowieka, jest wg Stendhala „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu”. Tworzył tę powieść właśnie Stendhal (np. Czerwone i czarne), tworzył ją Honoriusz Balzac (Ojciec Goriot, cykl Komedia ludzka itd). Teraz, w nowej epoce, realizm staje się punktem wyjścia do nowych poszukiwań i nowych sposobów tworzenia prozy. Punkt pierwszy tych poszukiwań to: Gustaw Flaubert (czyt. flober). Jego idea to
Pisarz, którym szczycą się Anglicy, którego dorobek literacki stał się własnością świata, był z pochodzenia Polakiem – nazywał się Józef Konrad Korzeniowski, a urodził się w Berdyczowie w roku 1857. Pisał w języku angielskim. Wypada pamiętać, że jest autorem następujących powieści: Lord Jim, Tajfun, Korsarz, Murzyn z załogi „Narcyza”, Uśmiech szczęścia, Smuga cienia. Cechy charakterystyczne prozy Conrada: Tematyka „morska”. Pisarz umieszcza akcję swoich powieści najczęściej na morzu, a bohaterami jego dzieł są ludzie morza. Conrad zdradza wciąż
Oczywiste dziś przekonanie, że teatr jest autonomiczną dziedziną sztuki – niezależną od wszelkich innych sztuk – wcale nie było powszechne na początku XX wieku i dość długo trzeba mu było torować drogę do zbiorowej świadomości odbiorców. Czynili to artyści, którzy bardzo wyraźnie odczuwali kryzys teatru pod koniec wieku XIX i uważali, że dotychczas stosowane w nim formy zdecydowanie się przeżyły i nie dają możliwości wyrażenia tego, co w sztuce najważniejsze – prawdy. Dotychczas istniejący teatr
To utwory krótkie, czyta się je łatwo, często ze śmiechem, lecz jest to śmiech przez łzy, niepozbawiony goryczy. Świadczą o tym, że Czechow był świetnym obserwatorem życia. Rozglądając się dokoła, wybierał takie sytuacje, które prezentowały prawdę o człowieku i ówczesną rzeczywistość – lata osiemdziesiąte dziewiętnastego wieku w Rosji. Smutna była ta rzeczywistość i jej obywatele, lecz potrafił Czechow dostrzec w niej także aspekty komiczne. Każde opowiadanie to przykład z życia unaoczniający ludzkie śmiesznostki, wady, słabości ludzkiej psychiki.
Naturalizm Kiedy? W drugiej połowie XIX wieku Gdzie? We Francji, szybko obiega Europę. Kto? We Francji: Zola, Maupassant, w Polsce: Reymont, Zapolska, Żeromski O powieści naturalistycznej… Cel – poszukiwanie praw rządzących człowiekiem i społeczeństwem. Pisarz – badacz, eksperymentator, uczony. Pracownia pisarza – laboratorium badań. Bohaterowie – materiał badań i analiz. Efekt – obnażanie fałszu i zła, obrazowanie czarnych stron rzeczywistości, koncepcje człowieka jako istoty biologicznej. Najistotniejsze założenia: pisarz naśladuje badawczą pracę naukowca; powieść jest
Lord Jim jest powieścią skomplikowaną, nawet trudną w odbiorze, autor przedkłada tu bowiem warstwę refleksji i rozważań nad wartką, spójną i chronologiczną akcję. Wśród cech wpływających na oryginalność utworu należy wymienić: Specyficzną narrację. Conrad nie organizuje tu przezroczystej, wszechwiedzącej narracji, lecz posługuje się głosem Marlowa – postaci funkcjonującej w świecie powieści. Posługuje się chwytem „opowieści w powieści”, tzn. – Marlow opowiada słuchaczom dzieje Jima (dwie warstwy fabularne). Rozłam biografii ma dwie części. Jim tułający się