Wydarzenia w skrócie:

Księga I: Gospodarstwo

  • Tadeusz powraca do Soplicowa.
  • Nieoczekiwanie Tadeusza spotyka Zosię, zawstydzona dziewczyna ucieka.
  • Tadeusz spotyka się z Wojskim i resztą rodziny oraz gośćmi przybyłymi na sądy graniczne.
  • W zamku odbywa się wieczerza:
  • a) Tadeusza spotyka Telimenę
  • b) wybucha spór między Asesorem a Rejentem o Kusego i Sokoła
  • c) Sędzia mówi na temat grzeczności
  • W nocy Ksiądz Robak prowadzi potajemne rozmowy z Sędzią.

Księga II: Zamek

  • Hrabia spotyka Gerwazego niedaleko zamku.
  • Gerwazy opowiada o zabójstwie Stolnika.
  • Hrabia rozmawia z Zosią w ogródku.

Księga III: Umizgi

  • Goście wyruszają na grzybobranie.
  • Telimena rozmawia z Sędzią; protestuje przeciwko małżeństwu Tadeusza z Zosią.
  • Tadeusz w dyskusji z Hrabią i Telimeną broni piękna litewskiego krajobrazu.
  • Telimena dyskretnie podaje Tadeuszowi klucz do swojego pokoju.
  • Gajowy przynosi wiadomość o pojawieniu się niedźwiedzia.

Księga IV: Dyplomatyka i łowy

  • W karczmie Ksiądz Robak zapowiada nadejście wojsk Napoleona.
  • Niedźwiedź na polowaniu zagraża życiu Hrabiego i Tadeusza.
  • Odwaga Księdza Robaka ratuje Hrabiego i Tadeusza.
  • Wojski gra na rogu.

Księga V: Kłótnia

  • Telimena planuje ślub z Tadeuszem, natomiast Zosię chce wydać za Hrabiego.
  • Tadeusza spotyka się z Telimeną w Świątyni Dumania, niespodziewanie następuje „atak” mrówek.
  • W nie najlepszych nastrojach odbywa się kolacja w zamku.
  • Gerwazy demonstruje swoje niezadowolenie z obecności Sopliców w zamku.
  • Wybucha kłótnia i bójka.
  • Gerwazy wraz z Hrabią planują zajazd na Soplicowo.

Księga VI: Zaścianek

  • Sędzia domaga się przeprosin od Hrabiego.
  • Hrabia na czele zbrojnego oddziału wyjeżdża do Dobrzyna, chcąc namówić szlachtę z zaścianka do napadu na Soplicowo.

Księga VII: Rada

  • W domu Maćka Dobrzyńskiego odbywa się rada szlachty. Tematem jest spodziewana wojna Napoleona z Moskwą.
  • Przybywa Gerwazy i podburza szlachtę przeciwko Soplicom.

Księga VIII: Zajazd

  • Ksiądz Robak wyznaje Sędziemu, kim naprawdę jest.
  • Tadeusz nie może sobie poradzić z sercowymi kłopotami, postanawia popełnić samobójstwo.
  • Nieoczekiwanie Tadeusz wpada w ręce Hrabiego i jego ludzi.
  • Dwór w Soplicowie zostaje zdobyty, zwycięska szlachta urządza ucztę i pijana zasypia.

Księga IX: Bitwa

  • Pijana szlachta zostaje napadnięta przez Moskali i uwięziona.
  • Pojawia się Ksiądz Robak ze szlachcicami przebranymi za chłopów.
  • Ksiądz Robak namawia Moskali do picia alkoholu.
  • Major Płut nachalnie zaleca się do Telimeny.
  • Wybucha bójka w obronie czci kobiet.
  • Uwolniona przez ludzi Robaka szlachta staje do walki z Moskalami.
  • W bitwie raniony zostaje Ksiądz Robak.
  • Moskale poddają się.

Księga X: Emigracja. Jacek

  • Dzięki burzy wieść o bitwie nie rozchodzi się.
  • Tadeusz, Hrabia i inni muszą w obawie przed zemstą Moskali uciekać do Księstwa Warszawskiego.
  • Tadeusz mówi Sędziemu o swej miłości do Zosi.
  • Ksiądz Robak w obecności Sędziego i Gerwazego wyznaje swoją tajemnicę.
  • Gerwazy przebacza Jackowi tuż przed jego śmiercią.

Księga XI: Rok 1812

  • Wraz z wojskami Napoleona na Litwę powracają uczestnicy bitwy w Soplicowie.
  • Następuje urzędowa rehabilitacja Jacka Soplicy.
  • Odbywają się zaręczyny trzech par: Tadeusza i Zosi, Rejenta i Telimeny, Asesora i Tekli Hreczeszanki.
  • Spór o Sokoła i Kusego zostaje rozstrzygnięty.

Księga XII: Kochajmy się!

  • Tadeusz i Zosia ogłaszają uwłaszczenie swoich poddanych.
  • Jankiel gra na cymbałach.

 

Zobacz: