Trzon rozprawki to jej rozwinięcie. Kiedy już ułożyłeś ładny wstęp – cytat, tezę, myśl własną lub zapowiedź pracy w rozprawce – nie pozostaje nic oprócz wyłożenia i udowodnienia swoich racji. To właśnie będzie rozwinięcie – jak zresztą samo słowo wskazuje: rozwinięcie swoich myśli.
Czy odrobiłeś pracę domową i napisałeś obronę Ikara wymierzoną przeciw wszystkim realistom tego świata?
Jeśli tak, to stworzyłeś rozwinięcie tezy, którą sobie założyłeś.
Temat: Oceniam postacie mitu ikaryjskiego.
Założenie: Pochwalam Ikara
Wstęp:
Cytat o marzeniach i marzycielach, o zamiłowaniu do nowości, nieznanego, przygody. Choćby taki:
- „Życie bez przygód jest jak wiosna bez kwiatów, jak niebo bez słońca, jak morze bez fali.” [Julian Ejsmond] – Ikar wybrał przygodę, ryzyko, poszukiwanie.
Rozwiń to. - „Niczego, co warte posiadania, nie można zdobyć bez ryzyka.” [George Bernard Shaw] – Ikar zaryzykował. Po co?
Rozwiń to.
Rozwinięcie powinno składać się z argumentów dowodzących tezy, do tego dobrze dorzucić kontrargumenty przeciw naszym wrogom w założonej dyskusji, a do tego jeszcze świetnie byłoby przytoczyć „najcięższe działa” – czyli wypowiedzi autorytetów: pisarzy, publicystów itp. Aby nie pogubić się w tym wszystkim, aby rozwinięcie miało logiczną, spójną kompozycję – najlepiej ułożyć sobie plan w brudnopisie.
Pamiętaj! Plan to bardzo ważny etap pisania pracy pisemnej. Nie musi być idealny stylistycznie, nie musi być wzorem kaligrafii! Ale musi być.
- Plan (konspekt) to zapis kolejności i zawartości rozwinięcia. Odnotowanie cytatu czy tytułu, którego chcemy użyć.
- Plan to „mapa” wypracowania zwanego rozprawką. Możesz nazwać go makietą, rozkładem jazdy, szkieletem – ale napisz sobie plan pracy.
Choćby taki:
1. Ikar to patron wszystkich wynalazców, naukowców, ludzi, którzy odważyli się przełamać przyzwyczajenia i schematy. Gdyby nie oni, cóż osiągnęłaby ludzkość? Przykłady:
– Mikołaj Kopernik, Giordano Bruno,
– Ludwik Pasteur, Maria Curie-Skłodowska
– Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama
2. „Lot ku słońcu” – to metafora odwiecznych ludzkich dążeń do czegoś więcej niż codzienność, realia ziemskie. „Wzbić się ponad ziemię”, zaznać czegoś niezwykłego – choćby za cenę upadku. To ideały artystów, miłośników przygód, odkrywców, podróżników, zdobywców kosmosu. „Każda epoka tęskni za jakimś piękniejszym światem” [John Huizinga]. Tylko dzięki Ikarom może go osiągnąć.
3. „Lot ku słońcu” – to także odwieczne marzenie o lataniu, wzorem ptaków. Człowiek zrealizował to marzenie! Samoloty są realizacją marzeń Ikara. Nie obyło się bez ofiar. Dowodem mogąbyć przygody bohaterów książek A. de Saint-Exupery’ego „Nocny lot”, „Ziemia, planeta ludzi”. To zwycięstwa i tragedie pionierów lotnictwa!
4. Jarosław Iwaszkiewicz nazwał „Ikarem” chłopca pojmanego przez gestapo na warszawskiej ulicy. Prawie nikt nie zauważył tej tragedii – zupełnie jak na obrazie Breughela. Zwykłe, realne życie jest więc okrutne, nieczułe na ból i cierpienie. Dostrzegam tu podobieństwo z wierszem Ernesta Brylla:
„Wciąż o Ikarach głoszą – choć doleciał Dedal […]
Nie gapić trzeba się nam w Ikary […]”
Ale Bryll kończy następująco:
„Czy Dedal, by ratować Ikara, powrócił?”
Jest to pytanie pełne goryczy, nie wobec czynu Ikara – czy nie tak?
Podsumowanie:
Wyszło więc nam tak:
Rozwinięcie:
- przykłady „odkrywców”
- o ideałach oderwania się od ziemi (cytat Huizinga)
- o pierwszych lotnikach (tytuł literacki)
- o obojętności tłumu (Iwaszkiewicz, Breughel, Bryll)
- argument „przeciw” realistom
Zakończenie
Kolejność może być zmieniona. Mogą wejść inne argumenty. Argumenty „przeciw” można przeplatać z naszymi tezami. A w zakończeniu – prócz podkreślenia swoich poglądów – można przecież uwzględnić prawo innych ludzi do odmiennych poglądów, choćby bardziej przyziemnych.
