Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do tezy: to człowiek człowiekowi jest potrzebny do szczęścia. W uzasadnieniu swego stanowiska wykorzystaj przykłady z literatury, historii lub sztuki.
„Człowiek człowiekowi… wilkiem!” odruchowo odpowiemy, pamiętając łacińską sentencję. I jest w tych słowach sporo prawdy, bo przecież wydarzenia ostatnich lat wskazują, że w ślad za rozwojem cywilizacyjnym wcale nie idzie rozwój więzi międzyludzkich. Wręcz przeciwnie, jesteśmy coraz gorzej do siebie nastawieni. Przerażające akty terroru, pogoń za pieniędzmi, wieczna rywalizacja o dobrą pracę, pozycję. Wydaje się, że stajemy się coraz większymi egoistami, chociaż egoizm ten w ślad za psychologami chętnie nazywamy asertywnością, przebojowością. Czy jednak człowiek uparcie wspinający się po drabinie sukcesu, nastawiony tylko na zdobywanie coraz lepszej pozycji materialnej i społecznej jest szczęśliwy? I czy czasem nie jest tak, że każdy w końcu dochodzi do wniosku, iż nie osiągnie prawdziwego szczęścia, nie zaznawszy bliskości drugiego człowieka?
Jest taki obraz Quentina Massysa Bankier z żoną – portret dwojga małżonków skupionych na swojej pracy. On pieczołowicie liczy monety i waży złoto, ona, kartkując Pismo Święte, przygląda się pracy męża. Można by pomyśleć, że reprezentują dwa skrajnie odmienne spojrzenia na świat: on materialny, ona duchowy. Ale to, jak pochylają się ku sobie, z jakim spokojem wykonują swoje zajęcia, nasuwa jedną, niepodważalną myśl: oni się kochają. Jest im dobrze, bo są ze sobą razem. I choć prawdopodobnie bankier bez towarzystwa swojej żony równie dobrze wykonywałby swoje obowiązki, to przecież widać, że szczęśliwy jest dlatego, że ma koło siebie kochającą, rozumiejącą go kobietę.
W świecie pieniądza żyje też Ebenezer Scrooge, bohater Opowieści wigilijnej Karola Dickensa. Dla Scrooge’a pieniądze są rzeczą najważniejszą. Jest przeraźliwie skąpy, żyje samotnie, nie utrzymuje kontaktu ze swoją rodziną. Niespodziewana wizyta duchów w noc wigilijną całkowicie zmienia bohatera. Jest przerażony, bo uświadamia sobie, jak straszny błąd popełnił, zapominając o swoich bliskich, rezygnując z miłości. Kiedy znikają duchy, Scrooge jest już zupełnie innym człowiekiem. Zaczyna zabiegać o innych ludzi, odnajduje przyjemność w byciu dobrym. Szczęśliwym uczynił go szczery i pełen dobrej woli kontakt z drugim człowiekiem.
Podobnie szczęśliwa stała się mała osierocona dziewczynka, Ania Shirley, którą zaopiekowali się Maryla i Mateusz Cuthbert z Zielonego Wzgórza. Historię Ani opisała w cyklu powieści Lucy Maud Montgomery. Dziewczynka marzyła o prawdziwym domu, o rodzinie, która zapewniłaby jej radosne, pełne ciepła dzieciństwo. Pojawienie się małej Ani to promyk szczęścia także dla Maryli i Mateusza. Ich życie całkiem się zmieniło, od kiedy mogli ofiarować miłość potrzebującej jej dziewczynce.
Podobnie jak Ania, swoje szczęście u boku kochających ludzi odnalazło wielu bohaterów literackich – Zenek z Tego obcego, Helena Kurcewiczówna z Ogniem i mieczem. Literatura potwierdza bowiem to, co wiemy z własnego życia – prawdziwie szczęśliwym można być tylko wtedy, kiedy jest się w bliskim kontakcie z innym człowiekiem. Człowiekiem, który ofiaruje miłość, przyjaźń, zrozumienie.
Forma: rozprawka
Ulubiona forma autorów testu. Forma trudna, bo nie tylko sprawdzająca sprawność pisania, ale i umiejętność logicznego i twórczego myślenia. Zapamiętaj! Bez argumentów nie ma rozprawki. Rozprawka jest po to, aby wykazać swoje zdanie, jak w dyskusji. A opinię na dany temat przedstawiasz właśnie za pomocą rozsądnie dobranych argumentów. W rozprawce ważne jest także zachowanie proporcji pracy. Wstęp jest podobnej długości jak zakończenie i każdy z nich oddzielnie stanowi 1/5 pracy. Pozostałe 3/5 to rozwinięcie, czyli Twoje argumenty. Oczywiście, nikt nie wymaga dokładnego liczenia wersów, ale postaraj się, aby praca zachowała przynajmniej przybliżone proporcje.
Twój stosunek do tematu
Czy wolno się nie zgodzić z tezą i stwierdzić, że to nie człowiek, ale na przykład pieniądze, sława, uroda jest niezbędna, aby osiągnąć szczęście? Raczej nie! W temacie nie zostało zawarte pytanie, czy zgadzasz się z tezą. Wprawdzie nie pojawiły się też słowa „udowodnij”, „potwierdź”. Ustosunkować się to przecież może także znaczyć: nie zgodzić się z nią. Ale w tym przypadku raczej szukamy potwierdzenia tezy, nie obalamy jej. Bo przecież teza jest jak najbardziej słuszna.
Gdzie szukać przykładów?
Zgodnie z poleceniem pracy przykładów musisz szukać:
- W literaturze
Przykładów jest bardzo dużo. Romeo i Julia, Tristan i Izolda, Tadeusz i Zosia, Helena Kurcewiczówna i Jan Skrzetuski, Winicjusz i Ligia. Ale nie tylko miłość może łączyć ludzi, także przyjaźń. Utwory potwierdzające tego rodzaju bliskość to: W pustyni i w puszczy (przyjaźń między Stasiem a Nel pozwala przeżyć im straszną podróż przez pustynię), Ten obcy (nastoletni uciekinier poznaje przyjaciół i dzięki nim jego życie zaczyna się układać), Stary człowiek i morze (przyjaźń między Santiago a chłopcem), Ania z Zielonego Wzgórza (osierocona Ania znajduje nową rodzinę i wreszcie jest szczęśliwa).
- W historii
To nie jest takie proste. Szukasz przykładów dążenia do bliskości, zjednoczenia. Wielka Emigracja – jednoczenie się ludzi, którzy z powodu represji zaborców musieli opuścić ojczyznę. Solidarność ludzi w niewoli i w okupowanym kraju (tu także pomogą lektury: Pamiętnik z powstania warszawskiego, Kamienie na szaniec), wspólna walka o niepodległość lub w imię jakiejś idei (np. powstania). Ale przede wszystkim dobrym argumentem z dziedziny historii jest sam fakt istnienia społeczeństw, narodów – odwieczna potrzeba jednoczenia się ludzi, wspólnego życia, wspólnej tradycji, języka, kultury.
- W sztuce
Jakie znasz dzieła sztuki, których tematem jest szczęście lub bliskość drugiego człowieka? Wszystkie związane z tematem macierzyństwa, rodziny – na przykład obrazy Stanisława Wyspiańskiego. Lub też te, których tematem jest przyjaźń, np. przyjaźń między dziećmi. Uwaga! Nie wchodzi w grę przyjaźń między człowiekiem a zwierzęciem. I oczywiście dzieła sztuki przedstawiające miłość i malarskie pary, np. Małżeństwo Arnolfinich.
Uwaga na haczyk!
Przykłady nie mogą być z Twojego prywatnego życia, ale z literatury, historii lub sztuki. „Lub”, czyli nie musisz wskazywać przykładów z każdej wymienionej dziedziny. Skupisz się na literaturze? Dobrze, ale praca byłaby z pewnością bardziej wartościowa, gdybyś odwołał się także do sztuki lub historii.
Szukaj podpowiedzi w teście
Chcesz pisać, a tu w głowie czarna dziura, zero przykładów? Przejrzyj szybko arkusz testu – jakiś pomysł na pewno znajdziesz. W tym teście najbardziej trafny był przykład z plakatem o przedstawieniu Romeo i Julia. Ten szekspirowski dramat na pewno wielu osobom zasugerował kolejne przykłady.
Zobacz: