Czy zgadzasz się z poglądem Stefana Żeromskiego: „Jeśli jest coś dobrego na świecie – to przyjaźń”? Uzasadnij tezę lub polemizuj z poglądami pisarza.
Jaka forma?
Rozprawka.
Co na to wskazuje?
Pytanie zawarte w temacie: „czy zgadzasz się z poglądem…” oraz komentarz: „uzasadnij tezę”.
Pomyśl, czy zgadzasz się z tym poglądem
Co za nim przemawia?
Przyjaźń sprawia, że człowiek nie czuje się samotny (np. Santiago nie czuł się samotny dzięki Manolinowi).
W przyjaźni rozwijamy się, zyskujemy coś, wzajemnie wpływamy na swój rozwój, uświadamiamy sobie coś (np. dzięki przyjaźni z Zygierem inni bohaterowie Syzyfowych prac zyskali samoświadomość, zaczęli kształtować swą polskość).
Przyjaciele są często ludźmi podobnymi do nas, naszymi bratnimi duszami, możemy im się zwierzyć i przeżyć z nimi niezwykłe i miłe chwile (tak jak Ania i Diana z Ani z Zielonego Wzgórza).
Nasi prawdziwi przyjaciele są dla nas wsparciem w trudnych chwilach, wystarczy sama ich obecność (Mały Książę), niekiedy są gotowi oddać za nas życie (Kamienie na szaniec, Trzej muszkieterowie, Ogniem i mieczem).
Jak polemizować z tym poglądem?
- Są rzeczy bardziej wartościowe niż przyjaźń, np. miłość (tę tezę potwierdziliby może Tristan i Izolda, Romeo i Julia), rodzina, praca (tak powiedziałby zapewne doktor Judym, bohater lektury, którą poznacie w liceum, Ludzi bezdomnych), hołdowanie pewnym wartościom, wiara.
- Człowiek jest samotny w tłumie i może liczyć tylko na siebie (na pewno tak powiedzieliby egzystencjaliści), nikt nie może nam pomóc, każdy z nas musi być przyjacielem samego siebie (tak pewnie powiedziałby niejeden psycholog).
- Przyjaźń niekiedy bywa toksyczna i szkodzi, gdy zatracamy się w niej, ulegamy wpływom, nie dbamy o własne sprawy lub przeciwnie: gdy traktujemy przyjaźń powierzchownie i nic nie zyskujemy.
Przykłady wstępów do takiego wypracowania
Pierwszy
„Jeśli jest coś dobrego na świecie – to przyjaźń” – oczywiście, że tak myślę. Był o tym przekonany Żeromski, jestem pewna i ja. Wiele razy było mi dane się o tym w życiu przekonać. Mocy przyjaźni doświadczyli też niejednokrotnie bohaterowie literaccy i realne osoby, i to właśnie postaram się w swojej pracy pokazać.
Drugi
Przyjaźń jest istotną wartością, ale jestem przekonany, że są ważniejsze rzeczy na tym świecie, chociażby miłość macierzyńska, miłość do ukochanego mężczyzny czy ukochanej kobiety. Dlatego nie zgadzam się ze słynnym młodopolskim pisarzem. Dlaczego?
Trzeci
Czy przyjaźń jest czymś najlepszym, co nas może w życiu spotkać? Na pierwszy rzut oka wydaje się, że tak. Ale przyjrzyjmy się dokładniej tej kwestii.
Czwarty
Czy jest coś dobrego na tym świecie? Czy jest to właśnie przyjaźń? Dlaczego to właśnie ona jest tym czymś, co nas może spotkać dobrego w życiu?
I co to w ogóle jest przyjaźń? Czy zawsze jest tym samym? Jaki rodzaj przyjaźni można uznać za najwyższą wartość i jedyną dobrą rzecz na tym świecie?
Piąty
Prawdziwa przyjaźń to przywiązanie, życzliwe myślenie o kimś, chęć przebywania z nim i gotowość do wspierania go, gdy coś złego się u niego dzieje. To wreszcie radość z przebywania z kimś i możliwość porozumienia bez względu na to, jak długo się nie widzieliśmy. Taką właśnie przyjaźń uważam, podobnie jak Żeromski, za najlepszą rzecz, jaka może nas spotkać na pełnym niespodzianek świecie. Dlaczego?
Przykładowe rozwinięcie (do wstępu piątego)
Po pierwsze: przyjaźń wzmacnia. Sami nie jesteśmy tak silni jak w grupie, która nas wspiera i pomaga pokonywać wspólnych wrogów. Udowodnili to muszkieterowie z powieści Dumasa nie tylko hasłem „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”, ale także swymi czynami, gdy ratowali się wzajemnie z kłopotów i opresji.
Przekonanie, że w grupie siła, nie jest przestarzałe, dziś choć nie potrzebujemy sojuszników do szpady – przyjaciele mogą nas wesprzeć np. w pomaganiu choremu członkowi naszej rodziny czy w jakimś naszym trudnym przedsięwzięciu, chociażby w odchudzaniu.
Po drugie: przyjaźń chroni nas przed samotnością. Gdyby nie Manolin, samotny Santiago być może by się załamał, ale towarzystwo chłopca poprawiało mu humor i chroniło przed załamaniem nerwowym, nawet gdy nie wiodło mu się w połowach.
Poza tym: z przyjaciółmi dzielimy radosne, szczególne chwile, mamy poczucie wspólnoty. Tego właśnie doświadczył Mały Książę, poznając Lisa czy lotnika, a także Ania, spotykając Dianę. Przyjaciel to powiernik. Można z nim dzielić radosne momenty, ale też powierzać mu nie zawsze wesołe tajemnice.
I wreszcie: przyjaźń rozwija. Gdyby nie Zygier, bohater Syzyfowych prac, jego przyjaciół nigdy nie byłoby stać na przeciwstawienie się rusyfikatorom. Nie chciałoby im się pracować nad sobą i przedzierać się przez gąszcze trudnej historii Polski. Zwłaszcza że było to niebezpieczne i źle widziane w szkole. Gdyby nie odwaga wszystkich przyjaciół z harcerstwa ukazanych w Kamieniach na szaniec, kto wie, czy w pojedynkę odważyliby się służyć ojczyźnie i organizować brawurowe akcje. Można by rzec, że przyjaźń do uwięzionego przez gestapo kolegi Rudego zgubiła pozostałych. Jemu nie udało się już uratować życia, z ran odniesionych w akcji umarł Alek. Jednakże można też powiedzieć, że ich przyjaźń wzniosła się na najwyższy etap rozwoju – przyjaciel był gotów oddać życie za przyjaciela. I w tym przekonaniu przyszło umierać Rudemu, uwolnionemu od tortur w gestapo – otoczony gotowymi oddać za niego życie przyjaciółmi umierał szczęśliwy. Bo jeśli coś dobrego spotkało go w nieludzkim, okrutnym świecie okupacji, to właśnie przyjaźń.
Jak zakończyć?
Z całą mocą podkreślam: to właśnie przyjaźń ratuje naszą wiarę w dobro świata. Wyżej podane przykłady przekonują nas chyba o tym najdobitniej.
Albo (do innego rozwinięcia):
Mam nadzieję, że udało mi się udowodnić, iż to nie przyjaźń jest najważniejsza na świecie.
Są kwestie, wobec których wydaje się ona czymś nieważnym, błahym.
Jak skonstruować rozprawkę?
- Zacząć od wyraźnej tezy lub postawić niepewną hipotezę albo szereg pytań, można też rozpocząć definicją przyjaźni.
- Przytoczyć szereg argumentów za tezą, przeciw niej lub rozważyć w punktach problem, odpowiadając na kolejne pytania.
- Ostatecznie potwierdzić tezę lub ją obalić (zaprzeczyć jej) albo sformułować ostateczną tezę (jeśli na początku jej nie było).
Zobacz: