Jest to oraz arkadyjski, idylliczny, sielankowy.
W świecie Soplicowa chciałoby się znaleźć chociaż na chwilę, poczuć magię i czar tego miejsca, odnaleźć urodę litewskiego krajobrazu, doświadczyć uroków życia z taką intensywnością, jak jego mieszkańcy. Jest bowiem Mickiewiczowskie Soplicowo symbolem i oazą polskości oraz ładu ziemiańskiego.
- W opisie przestrzeni wyraźnie podkreśla narrator rekwizyty o arkadyjskim charakterze – ruczaj, wzgórze, gaj, pola, ich dopełnieniem jest dworek o pobielanych ścianach, którego wnętrze wypełnione jest znakami polskości.
Wśród takich pól przed laty nad brzegiem ruczaju
Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju
Stał dwór szlachecki z drzewa, lecz podmurowany
Świeciły się z daleka pobielane ściany…
- Na ścianach wiszą obrazy przedstawiające narodowych bohaterów, Kościuszkę i Rejtana, stary zegar kurantowy wybija rytm Mazurka Dąbrowskiego, a serwis rodowy używany od święta przedstawia historię polskich sejmików. Mamy tu do czynienia z chwytem milieu – przedmioty wypełniające przestrzeń dworku wskazują na przywiązanie jego mieszkańców do tradycji narodowej.
Świat Soplicowa
określony jest przez odwieczny ład, porządek, który nigdy nie ulega zmianie, najmniejszemu bodaj zachwianiu, albowiem wyznaczony jest przede wszystkim przez rytm natury, wschody i zachody słońca określające czas rannego wstawania i wieczornego odpoczynku.
- Obraz przyrody dokładnie odpowiada stanom psychicznym postaci, np.
- gwałtowność ludzkich emocji w trakcie bitwy zderzona została z obrazem rozszalałej burzy,
- tajemnicze knowania Gerwazego harmonizują z mglistym poniedziałkowym porankiem,
- atmosfera pochmurnego, posępnego dnia oddaje apatię mieszkańców Soplicowa po odbytej kłótni.
- Obok natury gwarantem porządku jest również etykieta, ceremoniał towarzyski, który bynajmniej nie przybiera sztucznej, teatralnej formy, ale jest czymś naturalnym. W odpowiednio ustalonym porządku mieszkańcy idą na spacer czy też zasiadają przy stole, o tej porze spożywa się śniadanie, a zawsze po południu pije kawę. Zwyczaje szlacheckie, takie jak grzybobranie czy polowanie, mają swój odwieczny scenariusz. Nad jego porządkiem czuwa Wojski – strażnik myśliwskiej etykiety.
Czy jest coś, co narusza sielankowy obraz Soplicowa?
Może szlachecki zajazd na Sopliców? Mroczne dzieje księdza Robaka? Wielka historia, która wkracza do zacisznego Soplicowa w roku 1812? Tylko pozornie.
- Idylla zostaje zachwiana tylko na krótką chwilę – zajazd na Sopliców prowadzi bowiem w rezultacie do pojednania zwaśnionych stron, ksiądz Robak – dawny hulaka i morderca, otrzymuje przecież szansę ekspiacji, właśnie dzięki historii, a rok 1812, obok tego, że jest „rokiem wojny” staje się jednocześnie „rokiem urodzaju”, a więc czasem natury, która wbrew mrocznej historii i tak ponowi swój cykl, zatriumfuje nad działaniem człowieka.
- Arkadii Soplicowa nic nie jest w stanie zakłócić, albowiem jej gwarantem staje się harmonia trzech porządków:
- rytmu natury,
- świata ludzkiego,
- i świata historycznego.
Zobacz:
W jaki sposób przedstawił Mickiewicz realizm życia obyczajowego szlachty w Panu Tadeuszu?
Strój szlachecki na podstawie Pana Tadeusza Adama Mickiewicza
Jakie obrazy szlachty polskiej znalazłeś w literaturze polskiego romantyzmu?