Wad tych wymienia i potępia poeta wcale nie tak mało.
- W tytułach kilku tylko „podręcznikowych” satyr ukryta jest gorycz: Świat zepsuty, Pijaństwo, Żona modna. Co oznacza pijaństwo, wie każdy. Prócz tego z rozmowy bohaterów satyry wyziera: kłótliwość, bezmyślność, czcze gadulstwo zamiast jakiegokolwiek działania na rzecz kraju.
- Ogromnie pesymistyczną wymowę ma satyra pt. Świat zepsuty. Głosi upadek cnoty, prawa i prawdy w społeczeństwie Polaków współczesnych Krasickiemu. Oto szerzą się same matactwa i łgarstwa, herezje, upadek obyczajów, chciwość i odwieczne polskie kłótnie.
- Potwierdza tę diagnozę szlachcic wypowiadający się w satyrze Do króla. Jest to typowy Sarmata głoszący orację o niepodważalnych argumentach wystosowanych przeciwko królowi. Nie wady króla jednak obnaża „mówca”, lecz własne: zawiść i pychę, które nim władają, zaślepienie, nieuctwo, ciasnotę poglądów i bardzo wysokie mniemanie o sobie.
Uwaga!
Palinodia to pozorne odwołanie swoich zarzutów. Krasicki napisał satyrę pt. Palinodia, w której rzekomo odwołuje to, co już w innych satyrach napisał. Znów sporo jest ironii w tych nibyprzeprosinach i panoramie świetnego świata nie potrzebującego krytyki. Warto zapamiętać pierwsze wersy Palinodii, bowiem często są cytowane (mogą się pojawić w tematach prac pisemnych):
Na co pisać satyry? Choć się złe zbyt wzniosło,
Przestańmy. Świat poprawiać
– zuchwałe rzemiosło…
Portrety szlacheckie z Palinodii
- Piotr – zamożny, pięknie odziany, sławny (szalbierz, polityk, gracz i człowiek rozrywkowy);
- Paweł – mistrz oszustwa;
- Jan – utracjusz, przetracił majątek ojców (podobnie Tomasz);
- Wojciech – hazardzista (kiedy gra – nie kradnie).
Oto parada polskich postaci wieku XVIII widziana oczami Ignacego Krasickiego:
Jak Piotr, Paweł z osobna mnogimi orszaki
Przystępujcie szulery, oszusty, pijaki!
Hipokryty, pieniacze, niech każdy przychodzi
Stratni, skąpcy, filuci i starzy i młodzi
Zobacz:
Jak możesz podzielić satyry ze względu na sposób kreacji świata przedstawionego?
Jakie postacie kreuje i przedstawia Ignacy Krasicki w Satyrach?