Wybierz np. Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
Argumenty za wyborem:
- możliwość przywołania wielu utworów
- spójna, jednolita wizja Boga, świata i człowieka
Argumenty przeciw:
- niejednolita wizja Boga, świata i własnej egzystencji (ewolucja poglądów)
- możliwość przywołania tylko jednego zbioru wierszy: Rytmy abo wiersze polskie
BÓG
- w Pieśniach (w tym słynny hymn: Czego chcesz od nas, Panie…) i w tłumaczeniu Psalmów Dawidowych Kochanowski wielbi Boga – Stwórcę świata, dobroczyńcę człowieka.
- w Trenach – chwilowe załamanie światopoglądu poety, obrazoburcza wizja Boga-krzywdziciela, a nawet moment zwątpienia w Jego istnienie, ale
Człowiek jest marionetką rzuconą przez Boga między pokusy – taki obraz Boga wynika nawet z samego tytułu jednego z utworów Sępa: O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem. To nieco inne spojrzenie od wizji z Hymnu Kochanowskiego, choć utwory te powstały w przybliżonym czasie. Bóg jest wymagającym Sędzią, który osądzi człowiecze wybory, umiejętność radzenia sobie z grzechem.
ŚWIAT
Jaki piękny jest świat! – taki zachwyt wyraża Kochanowski w wielu swoich utworach. Olśniewają go zmiany pór roku, wschody i zachody słońca, drzewa (w tym sławetna czarnoleska lipa), ptaki, zwierzęta.
Szarzyńskiego nie tyle wzrusza, co przeraża zmienność pór roku, nietrwałość, kruchość życia. Nie wypisuje też peanów na cześć Boga i Jego dzieła stworzenia.
CZŁOWIEK
Człowiek to też jedno z boskich stworzeń, dodatkowo wyposażone w rozum, wolę, zdolność do uczuć. Powinien odróżniać dobro od zła i zachowywać spokój w przyjmowaniu życiowych doświadczeń.
Krucha istota, rozdwojona w sobie, walcząca z pragnieniami ducha i pokusami ciała. Na dodatek istota śmiertelna. W tej ciągłej walce ma marne szanse, by przeżyć życie z godnością.
Zobacz: